بازگشت به حسن همجواری؛ دولت سیزدهم چگونه روابط با آذربایجان را به ساحل آرامش رساند؟

به گزارش مجله خبری نگار، هنوز ۳ سال از آغاز فعالیت دولت سیزدهم نگذشته است؛ دولتی که با هدایت و راهبری رئیس‌جمهور سخت‌کوش و خستگی ناپذیر، «شهید آیت‌الله رئیسی» و در ادامه با سرپرستی خردمندانه «محمد مخبر»، هرگز از سیاست خارجی غافل نشد؛ تا جایی که عملا گشایش‌های دیپلماتیک و توسعه روابط خارجی به ویژه در بعد همسایگی به یکی از پررنگ‌ترین نقاط قوت فعالیت سه ساله دولت مردمی بدل شد.

مهمترین موضوعی که در کانون توجه سیاست خارجی دولت سیزدهم قرار داشت و شهید جمهور از همان روز‌های نخست تبلیغات انتخابات تا روز شهادت در راه خدمت به مردم، بر آن تاکید داشت گسترش روابط با همسایگان بود. هنوز از یاد‌ها نرفته که رئیس‌جمهور شهید در آخرین سفر خود پیش از ظهر روز یکشنبه -۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳- به منظور افتتاح سد «قیز قلعه‌سی» با همراهی همتای آذربایجانی خود در نقطه سفر مرزی و بر روی رودخانه ارس حاضر شد.

شهید رئیسی در آخرین صحبت‌هایی که از او به یادگار مانده است از تقویت مناسبات سیاسی و دیپلماتیک ۲ کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به شدت دفاع کرد و تصریح کرد: «ما پروژه‌ای را افتتاح می‌کنیم که راه‌اندازی آن برای ۲ ملت و۲ کشور اهمیت زیادی دارد. این خود یک رویداد مهم است که می‌توان پروژه‌های بسیار مهمی را بین ۲ ملت و ۲ دولت اجرا کرد. برخی ممکن است جلسات ما و موفقیت‌های مشترک ما را دوست نداشته باشند، اما نکته اصلی این است که ما با هم، آنچه را که برای کشورها، دولت‌ها و مردم ما خوب است، اجرا خواهیم کرد.»

شهید رئیسی در چارچوب سیاست همسایگی تلاش زیادی در رفع تنش‌های همسایگی ایجاد شده با جمهوری آذربایجان و بهبود و گسترش روابط دوستانه داشت؛ سیاستی که پس از شهید جمهور، به بهترین وجه و با جدیت فراوان توسط «محمد مخبر» سرپرست ریاست جمهوری دنبال و سرانجام با بازگشایی سفارت جمهوری آذربایجان در تهران به نتیجه رسید.

بازگشایی سفارت جمهوری آذربایجان در تهران و از سرگیری فعالیت نمایندگی باکو خبری بود که امروز -۲۵ تیرماه ۱۴۰۳- به صورت گسترده در خروجی خبرگزاری‌های داخلی و خارجی منعکس شد. دستاوردی از جمله اقدامات مثبت دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم است و در امتداد عمل به سیاست همسایگی شهید رئیسی، و با پیگیری‌های مجدانه «محمد مخبر» در آخرین تماس تلفنی با «الهام علی‌اف» رئیس جمهور آذربایجان محقق شد.

نکته‌ای که مهرداد بذرپاش رئیس کمیسیون مشترک ایران و آذربایجان نیز بر آن تاکید و اظهار داشت: سفارت جمهوری آذربایجان در تهران بازگشایی شد؛ یکی از اقداماتی که شهید جمهور و مخبر سرپرست ریاست جمهوری مرتب پیگیری می‌کردند، الحمدالله که محقق شد.

در عمر کمتر از سه ساله دولت شهید آیت‌الله رئیسی، شخص رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و تیم دیپلماسی کشور در نشست‌ها و محافل مختلف بار‌ها بر بهبود مناسبات با همسایگان تاکید داشتند. بهترین و جامع‌ترین سخنرانی رئیس جمهور فقید در این نشست‌ها، سخنرانی او در هفتاد و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۲۳ بود. شهید رئیسی در این سخنرانی از واژه همسایگی در کنار همگرایی استفاده و تاکید کرد: در قالب همگرایی است که کشور‌های همسایه و همجوار، همکاری خود را از طریق قوانین و نهاد‌های مشترک، تقویت و توسعه می‌دهند. سخنانی که فقط یک سخن نبود بلکه به سرلوحه و نقشه راه دیپلماسی خارجی دولت مردمی بدل شد و ثمرات آن چه در زمان حیات و چه پس از شهادت شهید جمهور یکی پس از دیگری هویدا شد.