به گزارش مجله خبری نگار، این عارضه اگرچه خطرناک نیست و درد و ناراحتی ایجاد نمیکند، اما از آن جا که تاثیر منفی روی ظاهر فرد میگذارد، اغلب کسانی که به آن دچار میشوند سعی میکنند به روشهای گوناگون آن را درمان کنند.
رگهای عنکبوتی به رگهای کوچک و آسیب دیدهای گفته میشود که معمولا روی سطح پاها یا صورت ظاهر میشوند. این رگها اغلب دردناک یا خطرناک نیستند و معمولا به رنگ آبی، بنفش یا قرمز و به شکل خطوط، تارها یا نخهای نازکی دیده میشوند که از نظر زیبایی چندان خوشایند نیست.
لازم به ذکر است برای از بین بردن یا کاهش رگهای عنکبوتی روشهای متعددی وجود دارد که برخی از افراد از نظر زیبایی به دنبال استفاده از آنها هستند.
رگهای عنکبوتی در پاها زمانی ظاهر میشوند که دریچههای داخل سیاهرگها به درستی عمل نکنند.
همان طور که میدانید سیاهرگها خون را به قلب بر میگردانند، به همین دلیل دارای یک دریچه یک طرفه هستند که بعد از عبور خون بسته شده و از برگشتن خون به عقب جلوگیری میکند.
اگر این دریچه به هر دلیل ضعیف شود یا آسیب ببیند ممکن است خون در جهت نادرست جریان یافته و در داخل سیاهرگ تجمع پیدا کند. این مسئله به مرور زمان میتواند باعث ایجاد برآمدگی در سیاهرگ شده که به دنبال آن انشعاباتی ایجاد و رگهای عنکبوتی ظاهر میشوند.
رگهای عنکبوتی روی صورت اغلب نتیجه ترکیدن رگهای خونی کوچک هستند که میتواند به دلیل افزایش فشار یا آسیب ناشی از نور خورشید رخ دهد.
رگهای عنکبوتی و واریس در واقع شکلهای مختلف یک وضعیت پزشکی به نام نارسایی وریدی هستند که در ناحیه پا، هر دو به دلیل ضعیف شدن یا آسیب دیدگی دریچههای سیاهرگها رخ میدهند، اگرچه علائم متفاوتی ایجاد میکنند.
رگهای عنکبوتی معمولا به صورت تارهای کوچک و نازکی ظاهر میشوند که ممکن است صاف یا اندکی برجسته باشند. این رگها آبی، قرمز یا بنفش هستند و با این که گاهی با ناراحتی ناچیزی همراه هستند، اما اغلب دردناک نمیباشند.
این در حالی است که رگهای واریسی بزرگتر و عمیقتر از رگهای عنکبوتی بوده، ممکن است به شکل تودهای یا پیچ خورده به نظر برسند و معمولا به رنگ گوشت یا قرمز هستند.
رگهای واریس بسته به شدت وضعیت میتوانند علائم مختلفی ایجاد کنند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد
خارش
خونریزی
تورم پاها یا مچ پا
احساس درد یا سنگینی در پاها
رگهای واریس همچنین ممکن است خطر لخته شدن خون و مشکلات گردش خون در افراد را افزایش دهند.
عواملی که میتوانند خطر ابتلا به رگهای عنکبوتی را افزایش دهند عبارتند از:
ژنتیک: حدود ۹۰ درصد افراد مبتلا به رگهای عنکبوتی سابقه خانوادگی آن را دارند
بارداری: افزایش جریان خون در بدن علاوه بر وزن اضافی جنین در دوران بارداری باعث ایجاد فشار بیشتری روی رگهای پا میشود. در این شرایط رگهای عنکبوتی ظاهر شده ممکن است موقتی یا دائمی باشند
جنسیت: رگهای عنکبوتی بیشتر در زنان دیده میشوند
سن بالا: دریچههای سیاهرگها با گذشت زمان ضعیفتر میشوند و ماهیچههای ساق پا که از سیاهرگهای پا حمایت کرده و کمک میکنند تا خون به سمت بالا پمپاژ شود، ممکن است با بالا رفتن سن بخشی از قدرت خود را از دست بدهند
اضافه وزن: وزن اضافی بدن میتواند فشار بیشتری روی رگهای پا وارد کند
هورمونها: روشهای پیشگیری از بارداری هورمونی و درمانهای هورمونی یائسگی ممکن است خطر ابتلا به رگهای عنکبوتی را افزایش دهد، زیرا استروژن میتواند دریچههای سیاهرگی را ضعیف کند
نشستن یا ایستادن طولانی مدت: زمانی که فرد به مدت چند ساعت در حالت نشسته یا ایستاده قرار میگیرد رگهای پا باید بیشتر کار کنند تا خون را به سمت قلب پمپاژ کنند که به نوبه خود خطر بروز رگهای عنکبوتی را افزایش میدهد
لخته خون یا آسیب وریدی قبلی: این مسئله میتواند به دریچهها آسیب رسانده و باعث عملکرد نا درست آنها شود
فشار بیش از حد در ناحیه صورت: مواردی همچون سرفه شدید، عطسه یا استفراغ و همچنین فشارهایی که حین زایمان به خانمها وارد میشود ممکن است ناحیه صورت را تحت فشار قرار داده و زمینه ساز بروز رگهای عنکبوتی در صورت باشد
آسیبهای ناشی از نور خورشید: اشعه ماوراء بنفش خورشید میتواند به پوست آسیب برساند و باعث شکستگی عروق خونی یا رگهای عنکبوتی به خصوص روی صورت شود
اگرچه رگهای عنکبوتی به طور کلی بی خطر هستند، اما همان طور که قبلا اشاره کردیم از نظر زیبایی، ظاهر ناخوشایندی به پوست میدهند و برخی افراد ترجیح میدهند آنها را از بین ببرند.
چندین گزینه درمانی مختلف برای این منظور در دسترس است که عبارتند از:
پوشیدن جورابهای فشاری باعث ایجاد فشار روی رگهای ساق پا شده که میتواند به بهبود جریان خون و جلوگیری از افزایش رگهای عنکبوتی یا واریس کمک کند. همچنین ممکن است برای تسکین ورم پا و کاهش خطر لخته شدن خون در پاها نیز مفید باشد.
برخی انواع جورابهای فشاری عبارتند از:
جوراب شلواری ساپورت: این نوع جوراب شلواری فشار کمی ایجاد میکند، اما بیشتر از سایر انواع در دسترس است
جوراب فشاری گرادیان: این جورابها فشار متوسطی در اطراف پاها، مچ پا و ساق پا ایجاد میکنند و در بسیاری از فروشگاهها و داروخانههای تخصصی عرضه میشوند
جوراب فشاری تجویزی: این جورابها بیشترین فشار را به پاها و ساق پا وارد میکنند و همان طور که از نام آنها مشخص است تنها با نسخه پزشک در دسترس هستند و در اندازهها و قدرتهای مختلف موجود میباشند. لازم به ذکر است این جورابها برای برخی افراد از جمله کسانی که از نارسایی قلبی یا سایر مشکلات قلبی رنج میبرند مناسب نمیباشند
اسکلروتراپی شامل تزریق مستقیم یک ماده محرک به سیاهرگ آسیب دیده است که به دنبال آن دیوارههای سیاهرگ در اثر تحریک شدن به هم میچسبند و از جریان خون به آن ناحیه جلوگیری میکنند.
این تکنیک میتواند تورم را کاهش دهد و باعث کوچک شدن سیاهرگها شود، در نتیجه با گذشت زمان رگهای عنکبوتی محو یا ناپدید میشود. لازم به ذکر است برای دستیابی به نتایج بهتر ممکن است نیاز به چندین جلسه درمانی باشد.
روش کلوژر نیز شبیه اسکلروتراپی از تزریق یک ماده به سیاهرگهای آسیب دیده استفاده میکند و باعث میشود رگهای عنکبوتی با گذشت زمان محو یا ناپدید شوند. در این تکنیک نیز ممکن است نیاز به چند جلسه درمانی باشد.
پس از انجام اسکلروتراپی یا کلوژر معمولا لازم است فرد به مدت چند روز یا چند هفته از جورابهای فشاری استفاده کند.
توجه داشته باشید اگرچه بعد از استفاده از این روشها اغلب رگهای عنکبوتی به تدریج شروع به ناپدید شدن میکنند، اما این روند ممکن است تا ۶ هفته طول بکشد.
برای از بین بردن رگهای عنکبوتی کوچکتر از ۳ میلی متر و نزدیک به سطح پوست میتوان از روش لیزر درمانی تحت نظر متخصص استفاده کرد. لیزر یک پرتوی نور متمرکز و قوی است که باعث لخته شدن و خشک شدن رگ عنکبوتی میشود.
ناگفته نماند درمانهای لیزری نسبت به اسکلروتراپی یا کلوژر کمتر تهاجمی هستند، زیرا نیازی به تزریق ندارند.
این تکنیک روشی جدیدتر برای درمان رگهای عنکبوتی و واریسی کوچک محسوب میشود.
در این روش پزشک یک برش کوچک در سیاهرگ آسیب دیده ایجاد و یک فیبر لیزری وارد ناحیه میکند. لیزر به طور مستقیم گرما را وارد سیاهرگ کرده و باعث فروپاشی آن میشود. ناپدید شدن رگهای عنکبوتی در این روش ممکن است چندین ماه یا تا یک سال طول بکشد.
لازم به ذکر است این تکنیک نیاز به بی حسی موضعی دارد.
اگرچه برخی از روشهای جراحی برای رگهای واریسی بزرگتر موثر میباشند، اما پزشکان معمولا از آنها روی رگهای عنکبوتی استفاده نمیکنند، زیرا رگهای عنکبوتی کوچک هستند و اغلب به درمانهای کمتر تهاجمی که ذکر کردیم به خوبی پاسخ میدهند.
به طور کلی برخی تغییرات سبک زندگی و نکات خود مراقبتی میتواند به جلوگیری از ظهور رگهای عنکبوتی جدید یا پیشگیری از بدتر شدن رگهای عنکبوتی موجود کمک کند، از جمله:
استفاده از ضد آفتاب: استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب میتواند از بروز برخی رگهای عنکبوتی به خصوص روی صورت جلوگیری کند؛ بنابراین توصیه میشود هنگام بیرون رفتن از منزل برای مدت طولانی، از کلاه و لباسهای محافظ در برابر آفتاب و همچنین ضد آفتاب استفاده کنید
حفظ وزن سالم: این کار به کاهش فشار روی رگها و جریان بهتر خون کمک میکند
پوشیدن جورابهای فشاری: اگر فرد به هر دلیل در معرض رگهای عنکبوتی یا واریس قرار دارد یا این وضعیت در خانواده او دیده شده باید از جوراب فشاری استفاده کند
فعال بودن: توصیه میشود از نشستن یا ایستادن طولانی مدت بدون استراحت خودداری کرده و سعی کنید هر ۳۰ دقیقه بلند شوید و راه بروید
پرهیز از پوشیدن لباسهای تنگ: لباسهای بیش از حد تنگ در اطراف کمر، پاها یا لگن جریان خون را محدود کرده و خطر بروز رگهای عنکبوتی را افزایش دهند
اجتناب از استفاده بیش از حد از جکوزی و سونا: گرمای بیش از حد میتواند باعث تورم رگها شده و خطر گشاد شدن و برآمدگی رگهای پا را افزایش دهد
محدود کردن مصرف الکل: نوشیدن الکل ممکن است باعث بر افروختگی صورت و شکستن عروق خونی در برخی افراد شود
ورزش منظم: فعالیت بدنی میتواند به بهبود گردش خون و جلوگیری از تجمع خون در پاها کمک کند
بالا بردن پاها: بالا بردن پاها هنگام نشستن یا دراز کشیدن میتواند به جلوگیری از تجمع خون به سمت پایین در پاها کمک کند
مراجعه به متخصص پوست: افراد مبتلا به بیماریهای پوستی مانند روزاسه که میتوانند خطر رگهای عنکبوتی را افزایش دهند بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنند
استفاده از محصولات پوشش دهنده: اگر ظاهر رگهای عنکبوتی باعث ناراحتی فرد شود میتواند آنها را به صورت موقتی با لوازم آرایش یا پوشاندن پا محو کند
منبع:سومیتا