ترفند یک مادرِ طبیبِ چند فرزند برای حفظ محیط زیست!

به گزارش مجله خبری نگار، چه خوش گفت سهراب سپهری که «… یادم باشد کاری نکنم که به قانون زمین بر بخورد...» آلودگی کره زمین و داشتن یک محیط زیست عاری از ناپاکی‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی بشریت است که در هفته زمین پاک با تبدیل به چالش عمومی در پی یافتن چاره برای داشتن آنیم. سال ۱۹۷۰ بود که در پاسخ به بحران محیط زیست، دوم اردیبهشت به‌عنوان روز زمین پاک انتخاب شده است تا همگان از اهمیت زمین و مزایای بی‌بدیل آن و گام‌هایی که می‌توانند برای حفظ آن بردارند، آگاه شوند.

ما هم در آستانه روز زمین پاک به سراغ یک بانوی چند فرزندی که هم مادری می‌کند و هم طبابت به گفتگو نشستیم؛ «زهرا موحدی‌نیاء» دوستدار محیط زیست که ۵ فرزند دارد، اگرچه برایش مشکل است، اما برای خدمت به زمین سبک و سیاقی برای خودش دارد تا قدمی هرچند کوچک در حفظ این نعمت الهی برای آیندگان بردارد.

*در برنامه‌ریزی امسال، صرفه‌جویی را جدی بگیرید‌

می‌پرسم در آستانه روز زمین پاک هستیم، شما به عنوان یک مادر چند فرزند که هم در خانه کار می‌کنید و هم بیرون از خانه، چه کاری برای پاک نگه داشتن زمین انجام می‌دهید و چطور این سبک و سیاق را در سبک زندگی‌تان آورده‌اید و برای مادران و افراد دیگر چه توصیه‌ای دارید؟

می‌گوید: «یکی از مسائلی که خوب است در اینجا به آن اشاره کنیم مسئله آب است. «آب کم هست» خدا را شکر فروردین پر بارشی داشتیم و سرتاسر وطن سیراب شد. یادتان می‌آید در پاییز و زمستان چقدر چشم انتظاری کشیدیم تا کمی باران بیاید؟ و از هر بارندگی چقدر خوشحال می‌شدیم؟ حالا که باران رحمت بر کشورمان نازل شد، یادتان نرود که آب کم است و هر کدام از ما مسئولیم تا در تصمیم گیری و برنامه ریزی که برای امسالمان داریم، حتماً و حتماً صرفه جویی در مصرف آب را به طور جدی درنظر بگیریم.

برای اینکه این برنامه ریزی موفقیت‌آمیز باشد، باید مصداقی مشخص کنیم. یک روز، یک هفته، زندگی‌مان را رصد کنیم. ببینیم کجا امکان کاهش مصرف آب وجود دارد. آن را بنویسیم و به خودمان یادآوری کنیم. مثلاً یک چیزی که خودم در اکثریت افراد دیدم، این است که وقت باز کردن آب، توجهی به میزان باز کردن شیر و دِبی آب (خروجی آب) نمی‌کنند.‌

می‌خواهیم یک قاشق آب بکشیم یا یک دانه خیار بشوریم، جوری شیر آب را باز می‌کنیم که انگار باید یک گالن ده لیتری را در سه دقیقه پر کنیم. خودم اگر جایی باشم که رودربایستی نداشته باشم، می‌روم و شیر آب را کم می‌کنم تا یک ذره کمتر آب بیاید و اینجوری مفت مفت اسراف نشود. یا دیدم برخی می‌خواهند یک قابلمه بشویند، همینجوری آب را باز می‌کنند، با این هدف که قابلمه خیس بخورد! خب عزیز من شما قابلمه را در سینک بگذارید و چند استکان و بشقاب در آن آب بکشید، آب در قابلمه می‌ریزد و خیس می‌خورد دیگر و لازم نیست آب تمیز در آن بریزید.

یا برای یک مسواک زدن، باز هم صدای شُرشُر آب از دستشویی می‌آید. چرا آخه؟ این آب تصفیه شده هست، آبی که کم است، آبی که حیات ما به آن وابسته است، آبی که برای هر چیزی به آن احتیاج داریم. وسواس‌های شست‌وشوی خیلی از آدم‌ها هم به کنار، میزان آب بیش از حدی که برای یک حمام کردن ریخته می‌شود، شیر آبی که وقت تمیز کردن سرویس بهداشتی باز می‌ماند، حجم آبی که برای شستن نیم کیلو سبزی دور ریخته می‌شود، کتریی که ساعت‌ها روی گاز می‌جوشد.»

*اسراف باعث از بین رفتن برکت می‌شود

به گفته این مادر چند فرزند، نحوه استفاده از آب در زندگی اغلب ما خیلی نادرست و حتماً مصداق اسراف هست. «نمی‌دانم چرا اسراف در چشم ما گناه کوچکی به حساب می‌آید. درحالی که اسراف گناه کبیره است و باعث برداشته شدن نعمات و حبس دعا و از بین رفتن برکت از زندگی‌ها می‌شود. اسراف به منزله ناشکری هست. تلخ‌تر از آن می‌دانید چی هست؟ وضو و غسلی که با این گناه کبیره انجام می‌شود. نمی‌دانم برای آن وضو نوری خواهد بود؟ آن نماز به جایی خواهد رسید وقتی مقدمه‌اش با حرام انجام شده است؟ عزیزان اسراف حرام است و غسل و وضوی اغلب ما با این حرام همراه است. ارتکاب حرام برای ادای واجب! پارادوکس غمباری است.»

این مادر دوستدار محیط زیست معتقد است که اسراف حتی اگر گناه کبیره هم نبود، اصرار بر صغیره خودش کبیره محسوب می‌شود و خدا می‌داند ما چه پافشاری و عادتی بر این گناه داریم و بعد نالان هستیم که چرا زندگی‌هایمان برکت ندارد.

*روی «شُرشُر آب ریختن» حساس شویم

*می‌پرسم، شاید خیلی از خانواده‌ها و افراد فکر می‌کنند در مقابل اسراف‌های بزرگتری که در کشور انجام می‌شود، صرفه‌جویی آن‌ها در آب کشیدن یک لیوان یا یک مسواک زدن چیزی را جبران نکند. آیا صرفه جویی کوچک هرکسی مشکل را حل می‌کند؟

«بله می‌دانم که اسراف و مصرف نادرست در سطوح صنعتی و کشاورزی هزاران برابر بیشتر از مصارف خانگی هست و ضربه بیشتری می‌زند، اما همه ما به این بلوغ رسیدیم که هرکسی وظیفه و مسئولیت خودش را دارد و خطا و کوتاهی بقیه وظیفه را از ما ساقط نمی‌کند، همه دنیا هم اشتباه بکنند، ما راه درست را باید بریم. پس بیاید خیلی جدی برای کاهش مصرف و پرهیز از اسراف اهتمام کنیم. مچ خودمان را بگیریم! به خودمون گیر بدهیم، سخت بگیریم. روی «شرشر آب ریختن» حساس شویم! مصرف نادرست آب را بگذاریم جزء حساسیت هایمان. ما باید سبک زندگی مان را در ابعاد مختلف اصلاح کنیم.»

*اسراف همان کاری را با کشور می‌کند که دشمن می‌خواهد

*می‌پرسم اسراف را کمی بازتر کنید، اسراف دقیقا چه کاری هست و با زندگی‌مان چه می‌کند؟ شاید خیلی در زندگی حل شده باشیم و خیلی از کار‌های روزمره که انجام می‌دهیم اسراف باشد، اما به چشم خودمان نیاید.

«اسراف در نان، اسراف در آب، اسراف در برق، اسراف در مصالح ساختمانی، اسراف در انواع و اقسام کالا‌های گوناگون، اسراف در اسباب بازی بچه و در وسایل تجملاتی! این اسراف است و اسراف همان کاری را با کشور می‌کند که دشمن می‌خواهد! دشمن از آن طرف به وسیله نفت، به وسیله تحریم اقتصادی و انواع و اقسام ضربه‌ها، بر ملت ایران ضربه وارد می‌کند، از این طرف هم خود ما با اسراف و صرفه جویی نکردن، ضربه او را تکمیل می‌کنیم!

رهبر معظم انقلاب بار‌ها درباره اسراف صحبت کرده‌اند تا ما به خودمان بیاییم؛ اسراف نکردن در مواد غذایی، حتی اسراف نکردن در مواد دارویی، چقدر مواد دارویی غیر لازم خریداری می‌شود و به خانه‌ها برده می‌شود و بدون مصرف باقی می‌ماند. «ما مردم مصرفی هستیم، ما اسراف می‌کنیم، اسراف در آب، اسراف در نان، اسراف در وسائل گوناگون. درحالی که این یک منکر است، یک منکر دینی است، یک منکر اقتصادی و اجتماعی است. نهی از این منکر هم لازم است. ان‌شاء‌الله همه همت کنیم نه فقط برای اینکه آب کم است، برای اینکه از یک گناه دوری کنیم و ناشکری و بی‌برکتی را از زندگی‌هایمان دور کنیم. چه خوب رهبر معظم انقلاب فرمودند: «حتی در مواقعی که یک دولت و یک ملت، برخوردار از درآمد هم هستند، اسراف مضر و مذموم و شرعاً حرام است، چه رسد آن وقتی که درآمد یک کشور به طور موقت کم می‌شود.»

*مادرم نمونه کامل یک صرفه‌جو بود

موحدی نیا، مادر مرحومشان را الگویش در صرفه‌جوی می‌داند و می‌گوید: «مادر من خیلی در این زمینه کار درست بود، به طوری که حتی یک دانه برنج هم سعی می‌کرد هدر ندهد. اگر میوه در حال چروکیده و لهیده شدن بود، تبدیلش می‌کرد به ترشی! یا یک چیز‌هایی که به عقل کسی نمی‌رسید. پودر برگه زردآلو تولید کرده بود و در فریزر نگه‌داری می‌کرد. یعنی زردآلوی زیادرس را خشک کرده بود، بعد احتمالا، چون ظاهرش زیبا نبوده، کوبیده و پودر کرده است برای ریختن در غذا‌هایی مثل خورش قیمه آلو، آبگوشت و… همه چیز را به قول ما کرمانی‌ها «به حاصل می‌آورد». او اصلاً مصرف گرا نبود و اهل بالا بردن مدل مبل و پرده و… نبود، این‌ها هم مصادیق اسراف است اگر زیاده از حد باشد. همین باعث شده بود که دستش و زندگی‌اش خیلی پربرکت باشد. ما هم شاید از او یاد گرفته‌ایم.»

*زباله‌های‌تر را تبدیل به خشکاله کنید، مشتری می‌شوید!

*می‌گویم توصیه‌تان در روز زمین پاک برای جلوگیری از آلودگی هوا و محیط زیست چیست و خودتان در منزل چه می‌کنید؟

«مثل خیلی از خانواده‌های دیگر ما هم زباله‌های خشک و‌تر را تفکیک می‌کنیم. زباله‌های‌تر را در تابستان در آشپزخانه و بالکن و در زمستان روی بخاری و شوفاژ تبدیل به خشکاله می‌کنیم. باورتان نمی‌شود این خشکاله چقدر معطر است! بوی پوست مرکبات، چوب سبزیجات، پوست موز و… همین را با زباله‌تر یا شیرابه بدبو مقایسه کنید. واقعاً خود آدم لذت می‌برد که این خشکاله تمیز و خوشبو را با شیرابه متعفن جایگزین کرده است. اگر تا حالا امتحان نکردید، شروع کنید. فقط یادتان باشد که لازم نیست کمال گرا باشید و بخواهید همه زباله‌ها را خشک کنید. از کم کم و گاهی و «هروقت تونستم»، شروع کنید، خودتان علاقه‌مند و مشتری می‌شوید.»

*حجم زیادی از سرمایه زمین را تبدیل به زباله متعفن می‌کنیم!

*این خشکاله بعدش چه می‌شود؟

«اگر درست خشک شده باشد و بدون کپک باشد، خوراک دام می‌شود و اگر نه، کود و کمپوست می‌شود. مراکزی هستند که می‌شود خشکاله‌ها را به آنجا تحویل داد. اگر بتوانید دامداری‌های محلی را شناسایی کنید و خودتان تحویل بدهید خیلی خوب است. اغلب دامداران استقبال می‌کنند. چراکه این خشکاله‌ها ارزش غذایی خوبی برای دام دارد و از نظر اقتصادی هم به دامدار و چرخه تولید کمک است. درواقع ما داریم حجم زیادی از خوراک معطر و سالم و مفید دام و سرمایه را تبدیل به زباله متعفن و تلنبار می‌کنیم. درحالی که می‌توانیم اصلاح کننده چرخه‌ها باشیم. فقط باید جمعا اراده کنیم.»

می‌پرسم توصیه و پیشنهاد دیگری دارید به عنوان نکته پایانی بگویید؟ می‌گوید «یادتان باشد که هر کدام از ما در قبال محیط زیستی که امانت خداست، مسئولیم. مؤمن امانت دار است و با اصلاح سبک زندگی و تبدیل به زندگی مؤمنانه می‌توانیم به تولید کمک کنیم.»

اگر شما هم دوست داشتید در جهت حفظ محیط زیست قدمی بردارید و زباله‌های‌تر خود را تبدیل به خشکاله کردید و زباله خشک‌تان را هم تفکیک کردید، در اپلیکشین شهرزاد قسمت نوماند، آدرس‌تان را ثبت کنید. شهرداری به آدرس خودتان ماشین می‌فرستد و زباله‌هایتان را در محل جمع آوری می‌کند.