دانۀ زیره سرشار از آهن!

به گزارش مجله خبری نگار،طعم منحصر به فرد چیلی، تامالی و انواع کاری‌های هندی به خاطر زیره است. این ادویه طعم تند و تیز دارد و مزۀ خاک و آجیل می‌دهد.

در ضمن، سال هاست که از زیره در طب سنتی استفاده می‌شود.

۱- گوارش
قدیمی‌ترین کاربرد زیره مربوط به رفع دل درد است.

در واقع، تحقیقات مدرن نقش زیره در هضم بهتر غذا را ثابت کرده است.

برای مثال، زیره فعالیت آنزیم‌های گوارش را بیشتر می‌کند و به فرایند هضم غذا سرعت می‌بخشد.

همینطور، میزان ترشح صفرا از کبد را بالا می‌برد. صفرا به هضم چربی و بعضی از مواد مغذی در روده کمک می‌کند.

در یک آزمایش، ۵۷ فرد مبتلا به سندرم رودۀ تحریک پذیر به مدت دو هفته زیره خوردند. نتیجه نشان داد علائم گوارشی در شرکت کنندگان بهبود یافت.

۲- سرشار از آهن
دانۀ زیره به صورت طبیعی سرشار از آهن است.

یک قاشق چای خوری پودر زیره حاوی ۱.۴ میلی گرم آهن یا ۱۷.۵% از مقدار مصرف روزانه برای بزرگسالان است.

کمبود آهن یکی از شایع‌ترین کمبودهاست. حدود ۲۰% از جمعیت دنیا دچار کمبود آهن هستند و از هر هزار نفر در جوامع ثروتمند، ۱۰ نفر به این وضعیت مبتلا می‌شوند.

به ویژه، کودکان برای رشد و زنان جوان برای جبران خون از دست رفته در دوران قاعدگی، به آهن احتیاج دارند.

تعداد غذا‌هایی که به اندازۀ زیره سرشار از آهن باشند، محدود است. بنابراین، زیره یک منبع عالی برای دریافت آهن به شمار می‌رود و حتی مصرف مقدار کمی از زیره به عنوان چاشنی غذا برای بدن مفید است.

۳- حاوی ترکیبات گیاهی مفید
زیره سرشار از چند ترکیب گیاهی مفید، مثل ترپن (terpenes)، فنول (phenols)، فلاونوئید (flavonoids) و آلکالوئید (alkaloids)، است.

تعدادی از این ترکیب‌ها مثل آنتی اکسیدان عمل می‌کنند. آنتی اکسیدان‌ها جزو مواد شیمیایی هستند که آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد را کم می‌کنند.

به الکترون‌های جفت نشده، رادیکال آزاد می‌گویند. الکترون‌ها تمایل به جفت شدگی دارند و اگر از هم جدا شوند، ثبات خود را از دست می‌دهند.

الکترون‌های «آزاد» یا جفت نشده از بقیۀ مواد شیمیایی در بدن الکترون می‌دزدند. به این فرایند، «اکسیداسیون» می‌گویند.

اگر اسید‌های چرب در رگ اکسید شوند، عروق مسدود می‌شود و بیماری قلبی رخ می‌دهد. اکسیداسیون عامل التهاب در دیابت است و اگر در دی ان‌ای رخ دهد، منجر به سرطان می‌شود.

آنتی اکسیدان ها، مثل موادی که در زیره وجود دارند، به رادیکال آزاد الکترون می‌دهند و ثبات آن را حفظ می‌کنند.

برخی از خواص زیره ناشی از همین آنتی اکسیدان هاست.

۴- کمک به دیابت
به نظر می‌رسد زیره حاوی موادی است که به درمان دیابت کمک می‌کنند.

در یک آزمایش بالینی، مصرف مکمل زیره، اولین شاخصه‌های دیابت در افراد دارای اضافه وزن را بهبود بخشید.

زیره حاوی موادی است که با برخی از عوارض بلندمدت دیابت مقابله می‌کنند.

دیابت از طریق محصولات گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) به سلول‌های بدن آسیب می‌زند.

اگر میزان قند خون در بلندمدت بالا باشد (مثل آنچه در دیابت اتفاق می‌افتد)، محصولات گلیکاسیون پیشرفته خود به خود در جریان خون تولید می‌شوند. پس این محصولات زمانی به وجود می‌آیند که قند به پروتئین می‌چسبد و عملکرد طبیعی آن را مختل می‌کند.

در نتیجه، آسیب چشم، کلیه، اعصاب و مویرگ‌ها رخ می‌دهد.

مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد زیره حاوی موادی است که AGEs را کاهش می‌دهند.

در این مطالعات، تأثیر مکمل‌های زیره مورد بررسی قرار گرفت، اما به نظر می‌رسد مصرف منظم زیره به عنوان چاشنی به کنترل قند خون کمک می‌کند (+).

هنوز نمی‌دانیم این تأثیر ناشی از کدام یک از ترکیبات زیره است یا چه مقدار زیره این خاصیت را به دست می‌دهد.

۵- کاهش کلسترول
مطالعات بالینی نشان می‌دهد زیره به کاهش کلسترول کمک می‌کند.

در یک آزمایش، شرکت کنندگان به مدت هشت هفته، دو بار در روز ۷۵ میلی گرم زیره مصرف کردند. نتیجه نشان داد تری گلیسیرید ناسالم پایین آمد.

در یک تحقیق دیگر، شرکت کنندگان یک و نیم ماه عصارۀ زیره مصرف کردند. در نهایت، میزان LDL اکسیدشده تقریباً تا ۱۰% کاهش یافت.

در یک آزمایش، تأثیر زیره روی HDL ۸۸ شرکت کنندۀ خانم مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، میزان HDL در گروهی که تا سه ماه، دو بار در روز، ۳ گرم زیره با ماست خوردند بیشتر از گروهی بود که ماست بدون زیره خوردند.

۶- کمک به کاهش وزن و چربی سوزی
چند تحقیق بالینی نشان داد مکمل زیره به کاهش وزن کمک می‌کند.

آزمایش روی ۸۸ زن دارای اضافه وزن نشان داد مصرف ماست حاوی ۳ گرم زیره (در مقایسه با ماست بدون زیره) به کاهش وزن کمک می‌کند.

در یک آزمایش دیگر، شرکت کنندگانی که هر روز ۷۵ میلی گرم مکمل زیره مصرف کردند، ۱.۴ کیلوگرم بیشتر از شرکت کنندگانی که از دارونما استفاده کردند، لاغر شدند.

در آزمایش بالینی سوم، تأثیر مکمل زیره روی ۷۸ زن و مرد بزرگسال مورد بررسی قرار گرفت. کسانی که مکمل مصرف کردند، ظرف هشت هفته ۱ کیلوگرم بیشتر از گروه کنترل وزن کم کردند.

البته در یک پژوهش، از ۲۵ میلی گرم زیره در روز استفاده شد و وزن بدن در مقایسه با گروه کنترل تغییر نکرد.

۷- جلوگیری از مسمومیت غذایی
ایجاد مصونیت غذایی یکی از قدیمی‌ترین کاربرد‌های زیره است.

به نظر می‌رسد انواع ادویه ها، از جمله زیره، ضد میکروب هستند و خطر مسمومیت غذایی را کاهش می‌دهند.

زیره حاوی موادی است که مانع از رشد باکتری و قارچ بیماری زا در غذا می‌شوند.

زیره در روده مگالومیکین (megalomicin) آزاد می‌کند که ضد باکتری است.

در ضمن، یک تحقیق آزمایشگاهی نشان داد زیره میزان مقاومت بعضی از باکتری‌ها به دارو را کاهش می‌دهد.

۸- درمان اعتیاد به دارو
اعتیاد به مسکن یک مشکل جهانی است که روز به روز گسترش پیدا می‌کند.

مخدر‌ها احساس طبیعی پاداش در مغز را به گروگان می‌گیرند. در نتیجه، فرد به مصرف مخدر اعتیاد پیدا می‌کند.

تحقیق روی موش‌ها نشان می‌دهد زیره اعتیاد و علائم ترک را کاهش می‌دهد.

۹- مقابله با التهاب
مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد عصارۀ زیره التهاب را مهار می‌کند.

زیره حاوی موادی است که ضد التهاب هستند، اما محققان نمی‌دانند کدام یک از این مواد بیشترین تأثیر را دارند.

شواهد نشان می‌دهد بعضی از ادویه‌ها حاوی چند ترکیب گیاهی هستند که به کاهش NF-kappaB، یکی از شاخص‌های کلیدیِ التهاب، کمک می‌کنند.

در حال حاضر، هنوز نمی‌دانیم آیا مصرف زیره در رژیم غذایی یا به عنوان مکمل به درمان بیماری‌های التهابی کمک می‌کند یا نه.

زیره بخوریم یا نه؟
شما می‌توانید با مصرف زیره به مقدار کم و به عنوان چاشنی غذا، از خواص آن برخوردار شوید.

این مقدار زیره آنتی اکسیدان و آهن دارد و به کنترل قند خون کمک می‌کند.

کاهش وزن و کنترل کلسترول از جمله دیگر خواص زیره است که هنوز در مرحلۀ آزمایش قرار دارد و به نظر می‌رسد برای رسیدن به این تأثیر، باید مقدار مصرف را بالا ببرید یا از مکمل زیره استفاده کنید.

در چند پژوهش، شرکت کنندگان از مکمل یک گرمی (حدود یک قاشق چای خوری) استفاده کردند و دچار عوارض نشدند. البته چند مورد حساسیت شدید به زیره گزارش شده، اما این موارد بسیار نادر است.

با این حال، از مصرف مکمل‌هایی که بیشتر از حد معمول زیره دارند، بپرهیزید، زیرا ممکن است بدن آمادگی لازم برای هضم این مقدار را نداشته باشد.

اگر قصد دارید از مکمل استفاده کنید، با پزشک مشورت کنید و یادتان باشد مکمل در کنار دارو مصرف می‌شود و جایگزین آن نیست.

کلام آخر
بسیاری از خواص زیره طبق شواهد علمی ثابت شده است. برخی از این خواص قدمت باستانی دارند و دستۀ دیگر، به تازگی کشف شده است.

مصرف زیره به عنوان ادویه جذب آنتی اکسیدان را بالا می‌برد، برای گوارش مفید است، آهن دارد، به کنترل قند خون کمک می‌کند و از مسمومیت غذایی جلوگیری می‌کند.

مصرف مکمل زیره با کاهش وزن و کنترل کلسترول در ارتباط است، اما تحقیقات در این زمینه کامل نیست.