جنگ خونین پلتفرم‌ها برای بقا! وایبر تا فیسبوک

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: پلتفرم‌هایی که مبتنی بر ارتباطات هستند زندگی بخش قابل توجهی از مردم سراسر دنیا را تغییر داده‌اند، اما در گذر زمان تعدادی از آن‌ها یا فراموش شدند یا کمتر مورد استفاده قرار گرفته‌اند. درواقع با سرعت بالایی که در حوزه فناوری ازجمله پلتفرم‌های پیام‌رسان شاهد هستیم، رقابتی سنگین شکل می‌گیرد که تنها تعداد محدودی را می‌توان «موفق» نامید. ۲ مفهوم «کاربرپذیری» و «کاربردپذیری» عوامل تعیین‌کننده در بقای پلتفرم‌ها هستند. تمامی عوامل و مفاهیم دیگر ازجمله امنیت و حریم خصوصی ذیل همین ۲ مفهوم قرار می‌گیرند.

وایبر، پایان یک تحول

وایبر برای نخستین نسلی که از پلتفرم‌های پیام‌رسان در ایران استفاده کرد، کاملا شناخته شده است. درواقع، وایبر را می‌توان یک تحول در شکل ارتباطات نه‌تن‌ها در ایران که در سراسر دنیا تلقی کرد. استیکر‌های جذاب، تشکیل گروه و کانال توانست خیل عظیمی از کاربران را به سمت این پیام‌رسان جذب کند. این پیام‌رسان با سیاست‌های کشور، اما پس از مدتی جای خود را به تلگرام داد. در آن زمان، بسیاری از کاربران در برابر کوچ به تلگرام مقاومت می‌کردند، اما محدودیت‌های وایبر ازجمله کاهش پهنای باند و حتی محدودیت در تعداد کاراکتر‌ها و حجم فیلم باعث شد که وایبر از گوشی‌های کاربران حذف شود.

کلاب‌هاوس، رونمایی در زمان درست

کلاب هاوس در اکوسیستم پیام‌رسان‌ها زمانی ظهور کرد که کرونا یکه‌تازی می‌کرد. اگرچه پیش از توسعه آن، پلتفرم‌های مشابه دیگری هم ریلیز شده بودند، اما کلاب‌هاوس، پلتفرمی بود که در «زمان درست» رونمایی شد. استراتژی معرفی این پلتفرم صوتی هم در ابتدا آن را به‌عنوان یکی از محبوب‌های اکوسیستم جا انداخت. در ایران هم این پلتفرم توانست نقش بسزایی ایفا کند، اما رفته‌رفته کاربرانش را از دست داد.

ایمو، شگفتی فراموش‌شده

پلتفرم ارتباط تصویری و صوتی ایمو تقریبا برای همه کسانی که با عزیزان دور از دسترس، در ارتباط بودند، آشناست. این پلتفرم مدت‌ها نیاز کاربران را تامین می‌کرد. اما براساس همان ۲ اصل کاربرپذیری و کاربردپذیری، به‌تدریج ایمو به حاشیه رفت. به‌عبارت دیگر، پلتفرم‌های کاربردی دیگر ازجمله واتساپ و اسکایپ توانستند با ارائه خدمات و قابلیت‌های ویژه در این رقابت نفس‌گیر، ایمو را از میدان به‌در کنند.

گوگل پلاس، بازنده بزرگ

در زمانی که فیسبوک به‌عنوان فرمانروای شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسانی محبوب مورد استفاده کاربران قرار می‌گرفت، گوگل به‌عنوان یکی از غول‌های فناوری تلاش کرد با رونمایی از گوگل‌پلاس با فیسبوک رقابت کند. احتمالا گوگل که خود را یک شرکت بزرگِ موفق می‌دانست، تصور می‌کرد که در حوزه پیام‌رسان‌ها هم موفق خواهد بود، اما اینگونه نبود.

فیسبوک، تردز، افول محبوبیت

پیام‌رسان فیسبوک که زمانی در دستگاه‌های بسیاری از کاربران به‌طور پیش فرض نصب و مورد استقبال بود، حالا دیگر محبوبیت سابق را ندارد. مارک زاکربرگ، مالک فیسبوک که کاهش کاربران فعال روزانه و ماهانه را درک کرده بود، حدود ۲ سال پیش تلاش کرد با تغییر استراتژی این شرکت را دوباره به صدر بیاورد، اما چنین چیزی هرگز رخ نداد. او ابتدا نشان تجاری و نام فیسبوک را تغییر داد. متا نامی بود که به متاورس پیوند خورد و علامت بی‌نهایت نشان از ادامه‌دار بودن راه جدید شرکت خبر می‌داد. درباره متا قضیه به اینجا ختم نمی‌شد.

اینستاگرام یکی از شرکت‌های زیرمجموعه متا نیز کوشید با پلتفرم تردز با توییتر رقابت کند؛ اگرچه در هفته‌های اول به‌نظر موفق بود، اما تب تند آن نیز خیلی زود به عرق نشست. با این حال هنوز خیلی زود است که در این خصوص نظر نهایی را داد. به‌عنوان نمونه، به‌دنبال اختلال روز گذشته شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) که تنها به مدت چندساعت ادامه داشت، آمار‌ها حکایت از رشد قابل‌توجه استفاده از تردز در میان کاربران داشت و به نظر می‌رسد که این رقابت با توسعه فناوری و افزوده شدن قابلیت‌های متفاوت به هر دو پلتفرم همچنان ادامه خواهد داشت.