چرا سیگار، زنان ایرانی را بیشتر تهدید می‌کند؟

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: حمید سوری، اپیدمیولوژیست و مدرس بین‌المللی هم این نکته را تأیید می‌کند و آن را بسیار آسیب‌زا برای این گروه از جامعه می‌داند. او در توضیح بیشتر  می‌گوید: «میزان مصرف سیگار در افراد بالغ در کشور‌های مختلف جهان متغیر است. در میانمار حدود ۷۰ درصد مردان بالغ سیگار می‌کشند و این عدد در لبنان هم برای مردان و هم زنان ۴۳ درصد است. در کشوری مثل سوئد هم مصرف سیگار کم است، اما ۶ درصد مردان و ۸ درصد زنان سیگار مصرف می‌کنند. در کشور نیجریه ۹ درصد مردان سیگاری هستند و فقط نیم درصد زنان این کشور سیگار مصرف می‌کنند.»

او درباره شیوع مصرف سیگار در ایران هم بیان می‌کند: «ایران در این‌باره در وضعیت متوسطی قرار دارد و حدود ۲۵ درصد مردان و ۳ تا ۴ درصد زنان مصرف‌کننده سیگار هستند. البته مصرف سیگار در زنان ایرانی رو به افزایش است و هر چند که زنان ما در مقایسه با سایر کشور‌ها ابتلای کمتری به مصرف سیگار دارند، اما شرایط کنونی به‌گونه‌ای است که اگر اقدامات مناسب و پیشگیرانه مثل آموزش بهداشت و داشتن گزینه‌های جایگزین برای اوقات فراغت و کاهش استرس این افراد وجود نداشته باشد، مصرف سیگار در زنان با افزایش میزان تحصیلات و مشارکت اجتماعی افزایش بیشتری خواهد داشت.»

این مدرس اپیدمیولوژی، کنترل مصرف سیگار در زنان را یک ضرورت می‌داند و تأکید می‌کند: «باید مراقبت از مصرف سیگار در بانوان کشور به‌شدت مورد توجه قرار بگیرد، چون علاوه بر اینکه آن‌ها را در معرض بیماری‌های قلبی – عروقی، ریوی و فشار خون قرار می‌دهد، آنان را در سنین باروری با اثرات سوء روی فرزندآوری و جنین مواجه خواهد کرد. این در حالی است که مصرف سیگار به‌عنوان یکی از عوامل خطر جدی بیماری‌های غیرواگیر شناخته شده و جزو ۷ عامل خطر جدی است که سازمان جهانی بهداشت آن را اعلام کرده است؛ هشداری که برای برخی کشور‌ها که با افزایش شیوع مصرف مواجه هستند، زنگ خطر است.»‌

مالیات سیگار روی ۲ گروه تأثیر دارد

سوری درباره اینکه اخیرا مالیات سیگار در کشور افزایش پیدا کرده و آیا این مسئله می‌تواند منجر به کاهش مصرف شود، بیان می‌کند: «تحقیقات انجام‌شده در جهان نشان‌دهنده کاهش مصرف سیگار در ازای افزایش میزان مالیات بر این محصول است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد در آمریکای شمالی به ازای هر ۱۰ درصد افزایش مالیات سیگار حدود ۴ درصد کاهش مصرف ثبت شده است؛ بنابراین این اطمینان وجود دارد که افزایش مالیات باعث کاهش مصرف می‌شود.»

او با تأکید بر اینکه مالیات هم بر کاهش گرایش مصرف سیگار و هم ترک و کاهش مصرف تعداد روزانه تأثیرگذار است، اما به یک نکته دیگر هم اشاره می‌کند؛ اینکه تأثیر این سیاستگذاری در گروه‌های مختلف متفاوت است: «دیده شده که بیشترین تأثیر افزایش قیمت سیگار بر خانواده‌های کم‌درآمد و در سنین شروع مصرف سیگار رخ می‌دهد. اما کسانی که سال‌های زیادی عادت به مصرف سیگار دارند، افزایش قیمت تأثیر چندانی بر کاهش مصرف آن‌ها ندارد. از سوی دیگر، افزایش مالیات سیگار می‌تواند در کوتاه‌مدت مؤثر باشد، اما با گذشت زمان تأثیر آن کم‌رنگ‌تر و عوامل دیگری باعث می‌شود که مشکلاتی برای افراد به‌وجود بیاید.»

سوری در توضیح بیشتر این مسئله هم عنوان می‌کند: «بسیاری از افراد سیگاری ترجیح می‌دهند که از سایر نیاز‌های اساسی زندگی ازجمله غذایی، بهداشتی و تفریحات سالم صرف‌نظر و پولشان را صرف خرید سیگاری کنند که گران‌تر شده است. به همین دلیل می‌تواند یک اثر متقابل داشته باشد و نباید تنها با افزایش مالیات از تبعات سوء، ناشی از ترجیح گروه‌های مردم به‌ویژه طبقات کم‌درآمد نسبت به حذف بودجه نیاز‌های اساسی و بهداشتی درباره خود و خانواده‌هایشان و جایگزینی آن برای خرید سیگار غافل شویم.»

او تأکید می‌کند: «عملا در بسیاری از کشور‌های دنیا سیگار محصولی گران است و مالیات زیادی هم به آن تعلق می‌گیرد، اما در این‌باره ضرورت دارد که تعادل منطقی بین قیمت‌گذاری سیگار و ماندگاری و اثربخشی آن در درازمدت مدنظر قرار بگیرد. طبیعی است که افزایش مالیات سیگار به‌تن‌هایی نمی‌تواند ما را به سمت کاهش مصرف سیگار در درازمدت هدایت کند؛ بنابراین برای پیشگیری از افزایش و همچنین کاهش مصرف سیگار ترجیح داده می‌شود که ترکیبی از مداخلات مؤثر ازجمله افزایش مالیات، آموزش، ایجاد زمینه‌های تفریحی مناسب، کاهش استرس‌های اجتماعی و فشار‌های روانی که در جامعه وجود دارد، همچنین شناسایی دلایل گرایش افراد جامعه به‌ویژه جوانان و نوجوانان به سیگار و... درنظر گرفته شود. با شناسایی عواملی که باعث مصرف سیگار می‌شود، می‌توان شیوع این مصرف را به‌ویژه در زنان کاهش داد.»