تهران – پرتوریا در مسیر توسعه روابط

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: نالدی پاندور» وزیر روابط و همکاری‌های بین‌المللی (وزیر امور خارجه) آفریقای جنوبی که به دعوت همتای ایرانی خود، «حسین امیرعبداللهیان» به تهران سفر کرده است، با وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفتگو کرد. براساس برنامه ریزی انجام شده، وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی احتمالا با تعدادی دیگر از مقامات ایران نیز دیدار و رایزنی می‌کند.

سفر وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی به تهران از این لحاظ حائز اهمیت است که یکی از برنامه‌های راهبردی ایران، گسترش روابط با کشور‌های آفریقایی به خصوص آفریقای جنوبی است. برنامه توسعه روابط دو جانبه تهران-پرتوریا شامل گسترش روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف و همچنین بسط همکاری‌ها به سطح منطقه‌ای و بین المللی می‌شود. به همین منظور تبادل سفر‌های دیپلماتیک بین تهران و پرتوریا افزایش یافته است. آفریقای جنوبی یکی از بزرگ‌ترین اقتصاد‌های قاره آفریقاست که جزو قدرت‌های نوظهور در سطح جهان تلقی می‌شود. این کشور که به لحاظ اقتصادی غنی است به دلیل موقعیت استراتژیک در قاره آفریقا می‌تواند به عنوان دروازه ورود کالا‌های ایرانی به بخشی از بازار‌ها و کشور‌های آفریقایی عمل کند. ایران و آفریقای جنوبی دو بازیگر منطقه‌ای در قاره‌های آسـیا و آفریقا محسوب می‌شوند و دارای سابقه روابـط طولانی بـا یکدیگر هستند.

تنها در زمان حکومت سیستم آپارتاید در آفریقای جنوبی، وقفه‌ای در روابط دو کشور ایجاد شد، اما ایران و آفریقای جنوبی پس از فروپاشی نظام آپارتاید بار دیگر افزایش مناسبات را در پیش گرفتند. «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران نیز به زودی به آفریقای جنوبی سفر خواهد کرد. بررسی راه‌های توسعه همکاری‌های دو کشور به ویژه در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین نهایی کردن اسناد و تفاهم نامه‌های مبادله شده میان دو طرف، در دستور کار سفر آینده رئیس جمهور ایران به آفریقای جنوبی قرار دارد.

رئیس جمهور ایران شهریور ماه برای شرکت در اجلاس سران بریکس به آفریقای جنوبی سفر کرده بود. در اجلاس ژوهانسبورگ از ایران برای عضویت در بریکس دعوت شد. عضویت همزمان ایران و آفریقای جنوبی در گروه بریکس، فرصت مناسبی برای توسعه همکاری‌های دو کشور محسوب می‌شود. نقش بریکس از چند جنبه بر روابط تهران-پرتوریا مثبت ارزیابی می‌شود. از سویی این گروه زمینه را برای افزایش مناسبات دوجانبه فراهم می‌کند. از سوی دیگر گروه بریکس می‌تواند مبنای توافق‌های چند جانبه درون گروهی با مشارکت ایران و آفریقای جنوبی باشد. در همین حال این گروه مبنای همکاری بین المللی چه در حوزه اقتصادی و چه جهت گیری سیاسی ارزیابی می‌شود. آفریقای جنوبی در دهه گذشته سهم بالایی در خرید نفت از ایران داشت، اما وقفه چند ساله در ارتباطات دو کشور به این رابطه آسیب زد.

در چند سال اخیر بار دیگر روند صعودی در روابط اقتصادی ایران و آفریقای جنوبی آغاز شده است با این حال سهم بازار آفریقای جنوبی از صادرات ایران همچنان ناچیز است. سال گذشته سهم بازار آفریقای جنوبی از صادرات ایران فقط ۰.۵۷ درصد بود. کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و آفریقای جنوبی که به دلیل حجم اندک تجارت دوجانبه و غیررقابتی شدن بازار آفریقا برای تجار ایرانی غیرفعال شده بود در جریان سفر اخیر وزیر خارجه ایران به آفریقای جنوبی فعال شد.

در این بین، حسین امیرعبداللهیان، در نشست خبری با وزیر خارجه آفریقای جنوبی، به شرایط جاری در سرزمین‌های فلسطین اشغالی اشاره و بیان کرد: مایلم از این تریبون با صدای بلند اعلام کنم که امروز منطقه همانند بشکه باروت است و هرگونه محاسبه غلط در ادامه این جنگ افروزی، نسل کشی و قتل عام و کوچاندن اجباری ساکنان غزه و کرانه می‌تواند پیامد‌های سنگین در منطقه و علیه منافع جنگ افروزان به همراه داشته باشد. پاندور نیز حمله رژیم صهیونیستی به غزه و فلسطین را شرم آور خواند و گفت: معتقدیم ما به عنوان جامعه جهانی باید توجه بیشتری به این مسئله و بی عدالتی و فقدان حقوق بشر داشته باشیم که مردم غزه و فلسطین با آن روبه رو هستند. شاهد برخورد با مردم فلسطین هستیم، ولی کشور‌های توسعه یافته و مدعیان حقوق بشر صحبتی از اشغال به زبان نمی‌آورند.