قرن جراحی‌های روباتیک

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: از سال ۱۹۲۱ که کارل چاپک، نمایشنامه‌نویس اهل چک این مفهوم را مطرح کرد و اصطلاح روبات را در نمایشنامه خود با نام «کارخانه روبات‌سازی رسوم» ابداع کرد، این دستگاه‌ها اهمیت فزاینده‌ای، هم در تخیل و هم در واقعیت پیدا کردند. از ماشین‌های گنگی که کار‌های تکراری و ساده را انجام می‌دادند تا روبات‌های انسان‌نمای بسیار باهوش، راه بسیار زیادی در جهت تکامل فرهنگ عامه در این صنعت پیموده شده است.

اگرچه روبات‌های امروزی هنوز ماشین‌های غیرهوشمندی هستند، اما گام‌های بزرگی در گسترش کاربرد آن‌ها برداشته شده است. امروزه از روبات‌ها برای انجام کار‌های بسیار خاص، فوق‌العاده دقیق و خطرناک در صنعت و تحقیقات استفاده می‌شود که پیش‌تر با نیروی کار انسانی امکان‌پذیر نبود. روبات‌ها معمولا برای تولید ریزپردازنده‌های مورد استفاده در رایانه‌ها، کاوش در اعماق دریا‌ها و کار در محیط‌های خطرناک به‌کار گرفته می‌شوند، اما صنعت روباتیک به آرامی وارد عرصه پزشکی نیز شده است.

مفهوم

جراحی روباتیک که به آن جراحی به کمک روبات هم گفته می‌شود، به پزشکان اجازه می‌دهد تا بسیاری از روش‌های پیچیده را با دقت، انعطاف‌پذیری و کنترل بیشتری نسبت به تکنیک‌های معمولی انجام دهند. جراحی روباتیک معمولاً با جراحی کم‌تهاجمی همراه است؛ روش‌هایی که از طریق برش‌های کوچک انجام می‌شوند. همچنین این مدل جراحی، گاهی اوقات در برخی از روش‌های جراحی باز سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمای کلی

پرکاربردترین سامانه جراحی روباتیک بالینی شامل بازوی دوربین و بازو‌های مکانیکی با ابزار‌های جراحی متصل به آن‌ها است. جراح درحالی‌که روی کنسول رایانه و نزدیک میز عمل نشسته است، بازو‌های روبات را کنترل می‌کند. این کنسول یک نمای سه‌بعدی با وضوح بالا و بزرگ‌نمایی شده از محل جراحی را به جراح ارائه می‌دهد. جراح، سایر اعضای تیم را که در طول عمل به او کمک می‌کنند، هدایت می‌کند.

پیش از عمل

۸ ساعت قبل از جراحی، بیمار نمی‌تواند غذا یا مایعاتی مصرف کند. ممکن است لازم باشد روده فرد یک روز قبل از جراحی برای برخی از انواع روش‌ها تمیز شود. مصرف آسپرین، دارو‌های رقیق‌کننده خون، دارو‌های ضد‌التهاب، ویتامین‌ها یا سایر مکمل‌ها از ۱۰ روز پیش از انجام جراحی روباتیک باید قطع شود.

پس از عمل

بعد از انجام عمل جراحی، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل خواهد شد. او با توجه به نوع جراحی انجام شده، ممکن است مجبور شود یک شب یا چند روز در بیمارستان بماند. بیمار باید بتواند در عرض یک روز پس از عمل راه برود. اینکه او چقدر زود فعال می‌شود به جراحی انجام شده بستگی دارد. تا زمانی که جراح بیمار را تأیید نکند، از بلند کردن اشیای سنگین یا زور زدن باید پرهیز کند. جراح ممکن است به او بگوید که دست‌کم یک هفته رانندگی نکند.

انجام غیرممکن‌ها

جراحانی که از سیستم روباتیک استفاده می‌کنند، متوجه می‌شوند که روبات برای بسیاری از روش‌ها دقت، انعطاف‌پذیری و کنترل را حین عمل افزایش داده و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا محل را در مقایسه با تکنیک‌های سنتی بهتر ببینند. با استفاده از جراحی روباتیک، جراحان می‌توانند روش‌های ظریف و پیچیده‌ای را به‌کار بگیرند که ممکن است با روش‌های غیرروباتیک دشوار یا حتی غیرممکن باشد.

خطرات

جراحی روباتیک در عین حال شامل خطراتی خواهد بود که برخی از آن‌ها ممکن است مشابه خطرات جراحی باز معمولی باشند. این خطرات شامل موارد زیر می‌شود:

واکنش به دارو‌ها

مشکلات تنفسی

خونریزی

عفونت