تکمیل حلقه رهبران ضد استعماری در آمریکای لاتین

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: دور دوم انتخابات ریاست جمهوری برزیل، با پیروزی میلیمتری لولا داسیلوا، رئیس جمهور سابق و ضد امپریالیسم این کشور در حالی به پایان رسید که کارشناسان معتقدند کنار رفتن ژائر بولسونارو، اتحاد دولت‌های ضداستعماری در امریکای لاتین را بشدت تقویت کرده است. اما در عین حال سکوت ترامپ کوچک شکست خورده برزیل پس از اعلام نتایج؛ نگرانی‌ها درباره بروز سناریو‌های تقلب در انتخابات و چالش‌های سیاسی مشابه امریکا در این کشور را جدی نشان می‌دهد.

به گزارش سایت روزنامه گاردین، براساس نتایج نهایی این انتخابات که با مشارکت حدود ۱۵۶ میلیون رأی‌دهنده، نیمه شب یکشنبه به وقت اروپای مرکزی به صورت رسمی اعلام شد ایناسیو لولا داسیلوا رئیس جمهور سابق برزیل با کسب ۵۰، ۹ درصد آرا در فاصله ۱۲ سال برای سومین بار پیروز انتخابات ریاست جمهوری شد تا ژائر بولسونارو با کسب ۴۹، ۱ درصد آرا، نخستین رئیس جمهوری باشد که پس از یک دوره مجبور به ترک قدرت شده است.

داسیلوا ۷۷ ساله که اندکی بیش از ۶۰ میلیون رأی آورده است، پس از اعلام این پیروزی در جمع هوادارانش گفت: «تن‌ها پیروز رقابت امروز، مردم برزیل بودند. این برد متعلق به من یا حزب کارگر یا هیچ دسته و گروهی نیست بلکه پیروزی جنبش دموکراتیک است که فراتر از احزاب سیاسی شکل گرفته است. ما قرار است با صلح و عشق و امید زندگی کنیم. من رئیس جمهور ۲۱۵ میلیون برزیلی هستم نه فقط کسانی که به من رأی داده‌اند.»

وی در پاسخ به گمانه‌ها درباره دوقطبی شدن کشورش نیز افزود: «ما یک کشور، یک مردم و ملتی بی‌نظیر هستیم. بدون شک زندگی در یک کشور دو پاره و درگیر اختلافات دولتی خواست هیچ گروه و دسته‌ای نیست. برزیل در موقعیت بسیار خطرناکی قرار گرفته بود و حالا ما می‌توانیم به آزادی بازگردیم. چهار سال اخیر فاجعه‌بار بود.»

بنابر گزارش خبرنگار شبکه الجزیره، گرچه در ساعات اولیه شمارش آرا، نتایج بسیاری از حوزه‌ها پیشتازی بولسونارو را نشان می‌داد، اما ناگهان ورق به سود داسیلوا برگشت و شمار آرا به نام او رشدی چشمگیر را نشان داد. همین مقدمه پیروزی، بسیاری از مردم را به خیابان‌های ریودوژانیرو کشاند و صدای بوق شادی خودرو‌ها در بیشتر مناطق به گوش می‌رسید. بسیاری از شاهدان جو دیشب برزیل را به ۲۰ سال قبل که داسیلوا درانتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۲ پیروز شد شبیه دانسته بودند.

سکوت معنادار بولسونارو

ژائر بولسونارو که به رغم تلاش بسیار نتوانست برتری اندک رقیب در دور اول انتخابات را جبران کند و سرانجام با اندکی بیش از ۵۸ میلیون رأی و حدود ۲ میلیون رأی اختلاف صحنه قدرت را به او واگذار کرد، به نوشته نیویورک تایمز، سیاست‌های نادرست او مانند عملکردش در زمان شیوع پاندمی کرونا که به مرگ حدود ۷۰۰ هزار برزیلی انجامید. همچنین اقداماتی که روند تخریب جنگل‌های آمازون را سرعت بخشید، بولسونارو را نه تنها در داخل برزیل بلکه در جامعه جهانی نیز شخصیتی افراطی به همگان معرفی کرده که همواره نهاد‌های دموکراتیک، رسانه‌ها و احزاب مخالف را مورد حمله قرار داده است.

او در همین چند هفته مانده تا انتخابات، آن هم بدون استناد به هیچ مدرک و سندی، تلاش‌هایش را برای زیر سؤال بردن سیستم انتخاباتی و تقلب در انتخابات آغاز کرده بود، همین امر نیز واکنش‌های غیرقابل پیش‌بینی او پس از این شکست آن هم در شرایطی که سیل تبریک بسیاری از رهبران جهان تنها در فاصله کوتاهی از اعلام نتایج برای داسیلوا فرستاده شد، چالش غیرقابل اجتنابی را پیش‌روی دولت جدید قرار داده است.

به نظر می‌رسد نخستین گام او در این راه پس از شکست مسلم در انتخابات، نیز سنت‌شکنی سیاسی در برزیل برای تماس نگرفتن با کاندیدای پیروز بود. در همین حال به نوشته گاردین، آنتاگونیستا؛ خبرگزاری وابسته به حزب بولسونارو اعلام کرده است که وی به رئیس جمهور انتخاب شده زنگ نخواهد زد، اما قصدی نیز برای زیرسؤال بردن نتایج ندارد. کارشناسان معتقدند گرچه این موضعگیری مشکوک به نظر می‌رسد، اما اگر درست باشد دولت آینده برزیل به دور از نگرانی‌ها می‌تواند کارش را آغاز کند. گرچه گفته می‌شود از ساعات ابتدایی اعلام نتایج، طرفداران بولسونارو با تجمع در خیابان‌های اطراف محل اقامت او، فریاد اعتراض و تقلب در انتخابات را سر داده‌اند.

اتحاد ضداستعماری در امریکای لاتین

رئیس جمهور‌های آرژانتین و مکزیک، از جمله نخستین مقاماتی بودند که با گرایش‌های ضداستعماری مشابه داسیلوا، پیروزی او را تبریک گفتند. آلبرتو فرناندز؛ رئیس جمهور آرژانتین با استقبال از این نتایج گفت: «عصر جدید در تاریخ امریکای لاتین و به عبارت بهتر عصر امید و آینده از حالا برای منطقه آغاز شده است.»

جو بایدن؛ رئیس جمهور امریکا که پس از اعلام نتایج، برد داسیلوا را با عبارت «پیروزی در انتخابات آزاد، عادلانه و مشروع را تبریک می‌گویم» نسبت به شکست ژائر بولسونارو واکنش نشان داد.

در همین حال ولادیمیر پوتین؛ رئیس جمهور روسیه، امانوئل مکرون؛ رئیس جمهور فرانسه، جاستین ترودو؛ نخست وزیر کانادا و بسیاری از رهبران کشور‌های دیگر نقاط جهان نیز با تبریک به رئیس جمهور جدید برزیل، برای برقراری همکاری‌های دوجانبه با این کشور ابراز امیدواری کردند.