ظرفیت‌های تجاری میان ایران و پاکستان

به گزارش مجله خبری نگار/اسکناس: صادرات پاکستان طی ۱۰سال گذشته راکد مانده و بین ۲۰ تا ۲۵میلیارد دلار بوده که به کاهش ۵/ ۱۰درصدی سهم پاکستان در بازار جهانی صادرات طی این دوره زمانی منجر شده است. در پی آن، تراز پرداخت بحرانی، مسیر رشد پاکستان را چرخه ای‌تر کرده است که این امر به‌عنوان تهدیدی پیش‌روی رشد اقتصادی پایدار آینده این کشور به شمار می‌رود.

به‌منظور اصلاح رشد پایین صادرات در پاکستان، وزارت بازرگانی این کشور، چارچوب سیاست تجاری استراتژیک برای دوره زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ را با هدف افزایش رقابت صادراتی پاکستان از طریق چارچوبی از مداخلاتی که در سراسر زنجیره ارزش تاثیرگذارند، ارائه کرده است. هدف چارچوب سیاست تجاری استراتژیک، ارتقای توانایی شرکت‌های پاکستانی در جهت تولید، توزیع و فروش کالا‌ها و خدمات به همان اندازه یا کارآمدتر از آنچه توسط رقبا انجام می‌شود، است.

براساس تحلیل سیاست‌های تجاری گذشته و تشخیص علل عملکرد صادراتی غیربهینه و خلل‌های موجود در اجرای خط‌مشی طراحی‌شده، تصمیم به بازنگری در این سیاست گرفته شده است. به‌منظور دستیابی به رشد سریع صادرات پایدار، استراتژی جامعی با اهداف بهینه سازی ارتقای زمینه‌های موجود در کوتاه‌مدت، تنوع‌بخشی به زمینه‌های جدید در میان‌مدت که از طریق مشارکت ذی‌نفعان مشخص می‌شود و شناسایی زمینه‌های صادراتی مبتنی بر نوآوری و خلاقیت تا از مداخلات در درازمدت حمایت شود، ایجاد شده است.

دو کشور در شش ماه ابتدایی سال گذشته نیز، یک میلیون و ۴۸۰ هزار و ۸۷۲ تن تجارت با یکدیگر داشته اند که این حجم از مبادله تجاری، ارزشی معادل ۶۵۳ میلیون و ۸۵۲ هزار و ۴۷۸دلار داشته است. همچنین میزان تجارت در شش ماه ابتدایی سال جاری، معادل یک میلیون و ۷۶۹ هزار و ۱۵۲ تن بوده است. به عبارت دیگر دو کشور تا آخر مهر ماه امسال، معادل یک میلیارد و ۵۴ میلیون و ۶۴۵ هزار و ۲۵۱ دلار تبادل ارزی با یکدیگر داشته اند. پیش از این و در سال ۱۴۰۰ نیز ایران و پاکستان قصد داشتند با عملیاتی کردن توافق نامه تجارت آزاد تا سال ۱۴۰۲ سطح روابط میان ایران و پاکستان را به بیش از یک میلیارد دلار برسانند، اما این‌گونه که آمار‌ها نشان می‌دهد دو کشور هنوز موفق به انجام این مهم نشده اند.

با وجود این غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران در جریان این نشست‌ها اظهار امیدواری کرد که تجارت میان این دو کشور به مبلغ ۵ میلیارد دلار خواهد رسید. غلامحسین شافعی همچنین ایجاد شورای مشترک تجاری ایران و پاکستان را که قرار است اجرایی شود فرصت ویژه‌ای ارزیابی کرد و از تمام تجاری که در دو کشور با یکدیگر فعالیت می‌کنند یا قصد فعالیت دارند، دعوت کرد به عضویت این شورا دربیایند و با تبادل اطلاعات و نظرات، به پیشبرد تجارت دو کشور کمک کنند.

کارشناسان عقیده دارند احتمالا از جمله موانعی که باعث شده حجم روابط تجاری میان ایران و پاکستان به میزان دلخواه نباشد، تعرفه‌های تجاری و محدودیت‌های وضع‌شده توسط دولت‌ها و همچنین خروج پاکستان از لیست سیاه اف ای تی اف و باقی ماندن ایران در این فهرست و ناکام ماندن دو کشور است. رسیدن به یک دستورالعمل دقیق درباره اجرای تهاتر، تعیین تعرفه‌ها و اصلاح ارزش‌گذاری‌های انجام شده روی کالا‌های ایرانی، انتظارات بخش خصوصی ایران از سازمان توسعه تجارت پاکستان است.

هیات تجاری اتاق ایران به همراه سرکنسول ایران در کراچی با رئیس سازمان توسعه تجارت پاکستان ملاقات کردند. در این نشست بر لزوم تدوین دستورالعمل دقیق و کارشناسی درباره اجرای تهاتر، تعیین تعرفه‌ها و اصلاح ارزش‌گذاری‌های انجام شده روی کالا‌های ایرانی، تاکیدشد. در ابتدای این نشست احسان علی مانگی، رئیس سازمان توسعه تجارت پاکستان تصریح کرد: سطح مناسبات تجاری بین ایران و پاکستان مناسب نیست؛ بنابراین باید راه‌های جدید برای توسعه مناسبات پیدا کنیم. به طور قطع محصولات متنوعی وجود دارد که می‌توان روی تولید آن‌ها سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشیم.

سازمان توسعه تجارت پاکستان زیرمجموعه وزارت بازرگانی بوده و دفاتری در شهر‌های مهم پاکستان دارد. مقر اصلی آن در شهرکراچی است. اداره نساجی، کشاورزی، مواد معدنی، حلال، بازار‌های بین‌المللی، اکسپو و تسهیلات تجارت و خدمات مدیریت، فعالیت‌های این سازمان را اداره می‌کنند. ماموریت‌های اصلی سازمان توسعه تجارت پاکستان توسعه تجارت، توسعه محصولات، تسهیل تجارت و توسعه فناوری اطلاعات است. احسان علی مانگی گفت که این سازمان برای توسعه تجارت روی برگزاری نمایشگاه و رویداد‌های تجاری متمرکز بوده و در این رابطه بخش‌های مختلف را مورد توجه قرارمی‌دهند. در ا‌دامه فعالان اقتصادی به بیان سئوالات و ابهامات خود در حوزه تجارت و سرمایه‌گذاری و چگونگی تسهیل امور گمرکی پرداختند.

همچنین حسن نوریان، سرکنسول ایران در کراچی به توافقاتی که در نشست این هیات با بانک مرکزی صورت گرفت اشاره کرد و یادآورشد: امکان استفاده از مکانیزم تعریف شده در آن نشست برای حل سایر مشکلات موجود در بخش صادرات و واردات بین ایران وپاکستان وجود دارد. در ادامه بر لزوم متعادل شدن تراز تجاری بین ایران و پاکستان تاکید شد. در حال حاضر تراز تجاری بین دو کشور به نفع ایران مثبت است به گونه‌ای که صادرات ایران به این کشور حدود دو برابر صادرات آن‌ها به ایران برآورد می‌شود. ارزش‌گذاری کالا‌های ایرانی برای واردات به پاکستان موضوع دیگری بود که مورد توجه قرار گرفت.

به گفته تجار ایرانی، در حال حاضر قیمت‌ها کارشناسی شده تعیین نمی‌شود و این موجب بالا رفتن مجموع ارزش کالا‌های ایرانی در بازار پاکستان می‌شود. در این بین پیشنهاد شد که این موضوع باید بر اساس یک مطالعه دقیق با همکاری دو طرف حل شود. همچنین با توجه به توافق رئیس اتاق ایران با مدیران بانک مرکزی مبنی بر تشکیل یک کمیته ۱۰ نفره برای تهیه دستورالعمل اجرای تهاتر، از طرف ایران پیشنهاد شد که از این ظرفیت برای حل مشکل موجود نیز استفاده شود. از آنجا که درباره موضوع تهاتر اتاق‌های بازرگانی زاهدان و کویته به عنوان هماهنگ‌کننده شناخته شدند، تاکید شد که نمایندگان دو اتاق در این کمیته ۱۰ نفره حضور داشته باشند.