امضای همکاری ترانزیتی توسط ایران و ۵ کشور

به گزارش مجله خبری نگار، بیانیه پایانی نخستین اجلاس شش‌جانبه همکاری‌های ترانزیتی توسط ایران و کشور‌های قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان با تاکید بر تشکیل کمیته مشترک دائمی امروز و با حضور نمایندگانی از این کشور‌ها به امضا رسید. در این بیانیه مقرر شد دبیرخانه دائمی برای این اجلاس ترانزیتی تشکیل شود و برگزاری این اجلاس نیز هر شش ماه یک بار و به‌صورت دائمی به میزبانی کشور‌های عضو برگزار شود. از این رو دومین دوره از این اجلاس در کشور قزاقستان برگزار خواهد شد.

همچنین امروز در راستای توسعه همکاری‌های همه‌جانبه ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران با کشور‌های منطقه، نشست سه‌جانبه همکاری‌های حمل‌ونقلی ایران، روسیه و آذربایجان برگزار می‌شود که در این راستا وزیر توسعه اقتصادی فدراسیون روسیه و معاون وزیر حمل و نقل آذربایجان نیز به نشست شش‌جانبه اضافه شدند و نشست امروز هشت‌جانبه برگزار خواهد شد.

برقراری فضای تعاملی میان ایران و کشور‌های آسیای مرکزی

قاسمی همچنین در این مراسم اظهار کرد: انتخاب عنوان «توسعه همکاری‌های ترانزیتی» برای این اجلاس، با توجه به فضای سازنده و تعاملی فعلی میان ایران و کشور‌های آسیای مرکزی، خصوصا اولویت فعلی دولت ایران جهت توسعه همکاری‌های اقتصادی با همسایگان و کشور‌های منطقه، انتخابی به‌موقع، هوشمندانه و هدفمند، در راستای تحکیم و تقویت روابط همه‌جانبه اقتصادی است.

وی افزود: موضوع همکاری‌های حمل‌ونقل و ترانزیت، به عنوان یکی از ارکان اصلی تعاملات تجاری کشور‌ها محسوب می‌شود؛ به‌نحوی که با هم‌افزایی زیرساخت‌ها و امکانات حمل‌ونقلی، بهره‌مندی همه بازیگران عرصه حمل‌ونقل، لجستیک، تجارت و در کنار آن جمعیت ۱۶۰ میلیون نفری ملت‌ها در این پهنه جغرافیایی فراهم خواهد شد.

وزیر راه و شهرسازی گفت: موضوع توسعه همکاری‌های ترانزیتی در پهنه ایران و کشور‌های آسیای مرکزی، صرفا موضوعی مربوط به امروز و آینده نیست؛ بلکه به گواه تاریخ، این منطقه دارای حافظه باستانی در خصوص نقش‌آفرینی پررنگ و محوری در مبادلات تجاری شرق و غرب و شمال و جنوب جهان بوده است. بر اساس این رویکرد فرصت‌آفرین و ظرفیت‌ساز و با تأکید بر ضرورت انسجام‌بخشی و بهبود شکلی و محتوایی همکاری‌های ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران با کشور‌های منطقه، در ادامه به رئوس اقدامات اولویت‌دار، در چارچوب ابتکار برنامه عمل مشترک منطقه‌ای ترانزیتی اشاره خواهد شد.

هدف‌گذاری برای ترانزیت سالانه ۲۰ میلیون تن کالا

وی بیان کرد: با توجه به زیرساخت‌ها و امکانات حمل‌ونقلی فعلی در قلمرو کشور‌ها و همچنین بازار‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و مبادلات تجاری مشتمل بر صادرات، واردات و ترانزیت کشور‌های آسیای مرکزی با کشور‌های فرامنطقه‌ای از طریق ایران، در میان‌مدت می‌توان بیش از سه برابر عملکرد فعلی به عبارتی بالغ بر ۲۰ میلیون تن دست یافت. این هدف‌گذاری برای ترانزیت سالانه ۲۰ میلیون تن کالا، به‌عنوان یک ابتکار، مسیر را برای هدفمند کردن و همسوسازی اقدامات کشور‌ها در چارچوب یک برنامه اقدام مشترک منطقه‌ای ترانزیتی، روشن و هموار می‌کند.

قاسمی بر تشکیل کارگروهی مشترک شامل نمایندگان وزارتخانه‌های ذی‌ربط حمل‌ونقلی کشور‌های عضو برای تدوین برنامه عمل مشترک منطقه‌ای با هدف مشخص تحقق ترانزیت سالانه ۲۰ میلیون کالا بین ایران تاکید کرد و گفت: این برنامه مشترک باید جهت تصویب در نشست بعدی این اجلاس ارائه شود. همان‌طور که در منابع و مراجع معتبر بین‌المللی و علمی توصیه شده است، ایجاد سازوکاری برای مدیریت کریدور‌های ترانزیت منطقه‌ای، به عنوان ضرورتی اساسی برای بهره‌گیری حداکثری کشور‌ها از کریدور‌های ترانزیتی عبوری از قلمروی سرزمینی‌شان محسوب می‌شود.

قاسمی ادامه داد: بنابراین ایجاد این سازوکار با هدف هماهنگ‌سازی و همسوسازی اقدامات کشورها، انسجام‌بخشی به مقررات و قوانین و رویه‌ها و استانداردها، پایش و ارزیابی مستمر عملکرد ترانزیتی در کریدورها، انطباق بخشی سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات داخلی با برنامه عمل مشترک به عنوان یک اقدام اساسی مورد تأکید است. انتظار می‌رود مدل مدیریت کریدور و سازوکار اجرایی آن تا اجلاس بعدی وزرا نهایی شده باشد.

توافق برای رونق‌بخشی به کریدور ترانزیتی شمال-جنوب

وی بهبود عوامل کلیدی زمان و هزینه ترانزیت، در تردد‌های مرزی و همچنین در قلمرو کشور‌های عضو را ضرورتی اساسی برای توسعه همکاری‌های ترانزیتی دانست و گفت: در این راستا، ضمن اعلام آمادگی برای تسهیل و تسریع در تردد‌های مرزی و نیز ترانزیت از پهنه سرزمینی ایران، یادآوری می‌کنم که در ماه آوریل سال جاری میلادی توافقی کلیدی در چارچوب رونق‌بخشی به کریدور ترانزیتی شمال-جنوب از طریق هدف‌گذاری کوتاه‌مدت، حجم ترانزیت ۱۰ میلیون تن تا پایان سال ۲۰۲۳ کالا از این کریدور از مبادی و مقاصد واقع در روسیه از طریق ایران با فدراسیون روسیه، محقق شد. جهت تحقق این هدف‌گذاری، برنامه عمل یک‌ساله توسعه ترانزیت بین دو کشور تهیه و مبادله شده که در چارچوب نشست حاضر هم قابل بهره‌برداری است.

وزیر راه و شهرسازی، ایران را کشوری ترانزیتی دارای بنادری با ظرفیت اسمی ۲۴۰ میلیون تن و ظرفیت کانتینری هشت میلیون TEU دانست و افزود: طرح‌های توسعه بنادر شمالی در سرتاسر شرق تا غرب دریای خزر و همچنین بنادر جنوبی از غربی‌ترین نواحی خلیج‌فارس تا شرقی‌ترین نقطه دریای عمان یعنی بندر چابهار در حال انجام است. این طرح‌ها شبکه ۱۲ هزار کیلومتری خطوط ریلی و شبکه جاده‌های ترانزیتی و زیرساخت‌های خدماتی و پایانه‌های مرزی با کیفیت مطلوب تحقق ترانزیت سریع و مقرون‌به‌صرفه را از قلمرو ایران تضمین می‌کند.

قاسمی خاطرنشان کرد: علاوه بر این طرح‌های زیرساختی به‌ویژه احداث مراکز لجستیک چندوجهی در دست اجراست و توسعه آن‌ها با تأکید بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و طرف‌های خارجی با اولویت در حال پیگیری است. با تکمیل این شبکه مراکز لجستیک، مزیت‌های رقابتی در حوزه ترانزیت با کاهش زمان و هزینه ترانزیت به طور مستمر محقق خواهد شد. با تجاری‌سازی کریدور‌ها و مسیر‌های ترانزیتی در منطقه ما، پیوند‌های حمل‌ونقلی میان کشور‌های محصور در خشکی آسیای مرکزی با آب‌های جنوبی به‌ویژه از طریق بندر چابهار تسهیل خواهد شد.

قاسمی ادامه داد: در این راستا وزارت راه و شهرسازی برای جذب سرمایه‌گذاری کشور‌های حاضر در پروژه‌های زیرساختی گفته شده در چارچوب شیوه‌های مشارکت عمومی خصوصی نظیر مدل‌های T-B-O و B-L-T آمادگی کامل دارد. بدون شک، توسعه همکاری‌های دوجانبه حمل‌ونقل و ترانزیتی میان کشور‌های حاضر در این اجلاس، به‌مثابه قطعات تکمیل‌کننده ابتکار برنامه عمل مشترک شش‌جانبه است.