تاریخ سینما در یمن

به گزارش مجله خبری نگار،المیادین در یادداشتی به بررسی اجمالی تاریخ شکل‌گیری سینما در یمن پرداخته و آورده است: باوجود اشغال جنوب یمن توسط بریتانیا، این اشغال با خود جنبه‌های رنسانس فرهنگی و تجاری به همراه داشت به طوریکه «عدن» در این برهه زمانی با سینما آشنا و پس از آن در این زمینه شکوفا شد و سینما به یکی از نقاط عطف این شهر تبدیل گردید و اولین سینمای یمن در این شهر ایجاد شد.

اولین محل نمایش سینمایی محلی در عدن در دهه سی قرن گذشته در "کریتر" نزدیک منطقه المیدان تاسیس شد. این سینما که مساحت اولیه آن به ۶۰۰ متر مربع می‌رسید به نام سینما "هریکن" نامیده شد. این نام، از جت جنگنده بریتانیایی به همین اسم گرفته شده است. در سال ۱۹۴۲ مساحت این سینما دو برابر شد. با شروع سال ۱۹۷۲، تعداد سالن‌های نمایش سینما تنها در شهر عدن، به ۱۰سالن رسید و البته ۴ سالن دیگر که شخصی به نام طه حمود، معروف به سلطان سینما، مالک آن بود، نیز وجود داشت. در استان‌های شمالی، اولین پیدایش سینما به سال ۱۹۶۲ همزمان با انقلاب جمهوری یمن برمی‌گردد. این سینما‌ها اغلب در صنعا، الحدیده و تعز قرار داشتند. اولین سالن سینما در صنعا پایتخت یمن، در سال ۱۹۵۹ افتتاح شد. همچنین سینما "بلقیس صنعا" در سال ۱۹۶۷ افتتاح شد که مالک آن یک تاجر بود، سپس شعبه‌ای دیگر از آن در تعز افتتاح گردید و در آن چندین تئاتر برگزار شد. پس از اعلام اتحاد میان یمن شمالی و جنوبی در سال ۱۹۹۰، تعداد نمایش‌ها در یمن به طور کلی افزایش یافت تا اینکه در عدن و حومه آن به ۴۰ مورد رسید. این درحالی بود که در صنعا فقط ۹ سینما وجود داشت. 

چالش‌ها و موفقیت‌ها 

سینمای یمن با چالش‌های فراوانی روبرو بوده است بویژه در دهه اخیر قرن بیستم و پس از اعلام اتحاد یمنی. دولت اتحاد ممنوعیت‌هایی را بر نمایش برخی فیلم‌ها اعمال کرد بویژه آن دسته از مواردی که با موضوعات، مسائل یا شخصیت‌های مرتبط با قومیت عربی ارتباط داشت. اما در سایه تلاش دولت اتحاد مبنی بر اقناع و ارضای تمامی جریانات در یمن، این جریان خاتمه یافت.

در سال‌های اخیر برخی سینما‌ها مثل سینما الشرقیه در شهر عدن که رسانه‌ها، تصاویری از تخریب کردن آن توسط بولدوزر‌ها در سال ۲۰۱۹ منتشر کردند، در معرض نابودی قرار دارند. تخریب این سینما که قدیمی‌ترین سینما‌ها در عدن است و تاسیس آن به سال ۱۹۶۵ باز می‌گردد، به بهانه ساخت مرکزی تجاری انجام شد.
همچنین مالکان سینما‌ها از کمبود درآمد که در پی آن، قادر به پوشش هزینه‌های اجرایی نبوده و مانع تهیه مبالغ لازم برای خرید فیلم‌های جدید می‌شود و نیز از اضافه شدن مالیات رنج می‌برند. در نتیجه این چالش‌ها، در مقابل سینما‌ها که موجب یأس مالکان آن‌ها شده، برخی از آن‌ها تصمیم به تخلیه سینما‌ها و تغییر کاربری آن‌ها گرفتند.

در حال حاضر از ۴۹ سینمای موجود در یمن، برخی از آن‌ها به نمایش فیلم‌های سینمایی یا دی‌وی‌دی‌ها و نیز مسابقات جهانی فوتبال روی آورده‌اند و برخی از آن‌ها به سالن‌های برگزاری مراسم عروسی تبدیل شده‌اند. برخی نیز فروخته شده تا به زودی تخریب شوند.

اما علی‌رغم رکود غالب بر واقعیت سینما در یمن، برخی موفقیت‌ها توسط جوانان یمنی که در عرصه سینما به رقابت پرداخته‌اند، کسب شده و آن‌ها موفق به دریافت برخی جوایز عربی و بین‌المللی شده‌اند.

به عنوان مثال فیلم" کرامت، دیوار ندارد" به کارگردانی ساره اسحاق، کاندیدای جایزه اسکار در بخش بهترین فیلم کوتاه مستند را در کارنامه خود و تاریخ یمن به ثبت رسانده است.