به گزارش مجله خبری نگار، در ماههای اخیر، سامانههای دفاع هوایی پاتریوت آمریکا که در اختیار اوکراین قرار گرفتهاند، برای رهگیری موشکهای بالستیک روسیه با چالشهای قابل توجهی روبهرو شدهاند. «یوری ایگنات» سخنگوی نیروی هوایی اوکراین اعلام کرده است که مقابله با موشکهایی که از مسیرهای نیمهبالستیک (quasi‑ballistic) استفاده میکنند، دشوارتر شده است.
موشکهای نیمهبالستیک در ابتدا مانند موشک بالستیک حرکت خود را آغاز میکنند، اما در ادامه پرواز میتوانند مسیر خود را تغییر دهند یا مانور دهند تا محاسبه نقطه برخورد یا رهگیری را پیچیده کنند. همین موضوع عملکرد خودکار سامانه پاتریوت را به چالش میکشد.
به نوشته نشریه «نیوزویک»، اهمیت این تحول تاکتیکی در شدت و حجم حملات روسیه مشخص است. طبق گزارش نیروی هوایی اوکراین، از روز شنبه گذشته، روسیه نزدیک به ۵۰۰ پهپاد، بیش از ۵۰ موشک کروز و دو موشک بالستیک کینژال شلیک کرده است. هرچند گفته میشود یکی از موشکهای بالستیک رهگیری شد، کمبود موشکهای رهگیر پاتریوت، همراه با تقاضای بالای این سامانه، محدودیتهای عملیاتی شدیدی ایجاد کرده است.
سیستم پاتریوت، که بهعنوان استاندارد طلایی دفاع ضدبالستیک شناخته میشود، برای اوکراین اهمیت استراتژیک بالایی دارد. این سامانه نهتنها توانایی دفاع از زیرساختها و مناطق شهری را فراهم میکند، بلکه به متحدان غربی این امکان را میدهد که حضور و توان دفاعی اوکراین را برابر تهدیدهای بالستیک ارزیابی کنند. با این حال، تغییرات تاکتیکی روسیه موجب شده است که رهگیری موشکها دشوارتر شود و نیاز به سامانههای پشتیبانی راداری متعدد و هماهنگی بیشتر بین موشکهای رهگیر افزایش یابد.
طبق گزارش این رسانه آمریکایی، روزنامه فایننشال تایمز نوشت که روسیه با اصلاح موشکهای بالستیک خود، از جمله خانواده اسکندر-ام و کینژال، به مقابله با سامانه پاتریوت پرداخته است. این موشکها ابتدا مسیرهای قابل پیشبینی را طی میکنند، اما سپس برای «گمراهسازی» رهگیرها تغییر مسیر داده یا وارد فاز نهایی فرود میشوند. این قابلیتها به حملهکننده امکان میدهد تا عملکرد موشکها را در شرایط واقعی رزمی آزمایش کرده و نقاط ضعف دفاع هوایی را شناسایی کنند؛ همزمان کشورهای مدافع نیز مجبور به یادگیری و تطبیق با تهدیدهای جدید میشوند.
از منظر عملیاتی، این وضعیت چند پیامد مهم را برای اوکراین و متحدانش دارد؛ افزایش پیچیدگی عملیات رهگیری موشکها به دلیل تغییر مسیر، فشار بر ذخایر و چالش پشتیبانی نظامی در بلندمدت، توسعه تاکتیک و مسیر موشکها و نیاز به نوآوری مداوم سیستمهای دفاعی، و در نهایت تاثیرات سیاسی و روانی موفقیت یا ناکامی پاتریوتها در رهگیری موشکها.
درکل نیوزویک تاکید دارد سامانه پاتریوت در حال حاضر تنها گزینه مؤثر اوکراین برای مقابله با موشکهای بالستیک است، حال آنکه سامانههای دیگر تنها قادر به مقابله با موشکهای کروز و پهپادها هستند. این واقعیت، حساسیت استراتژیک پاتریوت را برای اوکراین و متحدانش دوچندان میکند، زیرا هر شکاف دفاعی میتواند به تلفات بیشتر و تخریب زیرساختها منجر شود.