منبع: izصنعت هوانوردی چین به طور قابل توجهی در حال توسعه است، همان چیزی که با معرفی هواپیماهای مسافربری COMAC و هواپیماهای جنگنده Shenyang و Chengdu قابل درک است. همچنین تحریم روسیه ممکن است تعداد میگها و سوخوها را در ناوگان کشورهای دارنده این جنگندههای روسی کاهش دهد. در ادامه این مطلب شما را با پرتعدادترین جتهای جنگنده جهان که در سرویس هستند آشنا خواهیم کرد.
ناوگان MiG-۲۹ با ۷۸۸ واحد فعال، ۵ درصد از تمام جنگندههای فعال جهان را به خود اختصاص میدهد
MiG-۲۹ یک جنگنده دفاع هوایی نسل چهارم است که در پاسخ به جنگندههای F-۱۵ و F-۱۶ آمریکایی طراحی شده است. این جنگنده ساخت شوروی دارای قابلیتهای دو منظوره است و در اوایل دهه ۱۹۸۰ وارد سرویس شد. MiG-۲۹ که در دهه ۱۹۷۰ معرفی شد، مجهز به تسلیحات هوا به سطح و مهمات نقطه زن است.
هند بعد از روسیه بیشترین تعداد MiG-۲۹ را در اختیار دارد، کشوری که با ۶۵ فروند از این جنگنده، پایینتر از روسیه قرار دارد که ۲۳۶ فروند میگ-۲۹ را در ناوگان خود در حالت فعال نگه داشته است. سفارشات برای جنگندههای میگ به میزان قابل توجهی کم است و کمتر از ۱۰ فروند سفارش جدید وجود دارد. در سال ۲۰۱۳ روسیه اعلام کرد که قصد دارد جنگنده جدیدی به نام Su-۲۷ بسازد تا جایگزین MiG-۲۹ شود.
از سوی دیگر، نیروی هوایی هند در حال برنامهریزی برای ارتقای جتهای MiG-۲۹ خود با سیستمهای آویونیک و کنترل جدید، از جمله سلاحهای حمله زمینی دورایستا مانند موشک Rampage ساخت اسرائیل است. بروز رسانی اولیه شامل ۲۴ فروند MiG-۲۹ میشود که موشکهای سرعت بالا و اصطکاک پایین HSLD Mk-II را حمل میکنند، موشکی که بردی بیش از ۱۸۰ کیلومتر دارد. این کار مستلزم نصب سخت افزار و نرم افزار اضافی از جمله ریلهای حمل بمب جدید، کابلها و توسعه نرم افزاری است.
به گزارش Bulgarianmilitary.com، ارتش روسیه در ۱۰ ژانویه ۲۰۲۵ یک فروند هواپیمای MiG-۲۹ اوکراینی، ۸ موشک عملیاتی-تاکتیکی ATACMS و ۶۸۹ پهپاد نیروهای مسلح اوکراین را سرنگون کرد. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که یک هواپیمای جنگنده نیروی هوافضای روسیه این هواپیمای اوکراینی را سرنگون کرده است. همچنین ارتش این کشور پنج بمب هوایی هدایت شونده Hammer، حدود ۴۱ فروند سیستم راکتی پرتاب چندگانه HIMARS و ۶۸۹ پهپاد بدون سرنشین را سرنگون کرده است.
ناوگان فعال F/A-۱۸ متشکل از ۸۲۷ فروند بوده و ۱۲۵ سفارش جدید نیز وجود دارد
F/A-۱۸ Hornet که در سال ۱۹۷۴ معرفی شد، یک هواپیمای جنگی چند منظوره است که برای برآورده کردن نیازهای جنگنده ماموریت اسکورت و بازدارندگی نیروی دریایی، حفظ دفاع هوایی ناوگانی و انجام ماموریتهای مختلف طراحی شده است. پیشرفتهای جدید Eagle ارتقا یافته شامل افزایش برد و بهبود قابلیت ناونشینی برای ادامه نقش جنگنده تهاجمی در برابر تهدیدات قرن بیست و یکمی است. نیروی دریایی توسعه F/A-۱۸E/F Super Hornet را سفارش داده است، یک قاب جدید و بزرگتر با تکیه بر مفاهیم طراحی هورنت.
به دلیل سازگاری با عملیات از روی ناوهای هواپیمابر، F/A-۱۸ Hornet یک هواپیمای تاکتیکی قابل، مقرون به صرفه و در دسترس در ناوگان هوایی نیروی دریایی ایالات متحده است. این جنگنده ستون فقرات بال هوایی ناوهای هواپیمابر ایالات متحده است و توانمندیهای نسل بعدی جنگنده ضربتی چند منظوره را ارائه میدهد. ایالات متحده بزرگترین استفاده کننده هورنت در جهان است و پس از آن کانادا، فنلاند و اسپانیا قرار دارند. کویت نیز دارای ۳۵ فروند از این جنگنده بوده و در سال ۲۰۲۴ یکبار دیگر ۲۸ فروند از آن را سفارش داده است.
F/A-۱۸E/F Super Hornet که اولین پرواز خود را در نوامبر ۱۹۹۵ انجام داد، میتواند ماموریتهای تاکتیکی مختلفی از جمله برتری هوایی، حملات شبانه روزی، اسکورت جنگنده، پشتیبانی نزدیک هوایی، سرکوب پدافند هوایی دشمن، حملات دریایی، مأموریتهای شناسایی، کنترل هوایی جلو و سوخت رسانی را انجام دهد. توانمندی، انعطاف پذیری و عملکرد آن، این جنگنده را برای نوسازی نیروهای هوایی یا دریایی مناسب میکند.
۹۱۹ فروند جنگنده ایگل در سرویس است که ۶ درصد از کل ناوگان جتهای جنگنده جهان را تشکیل میدهد
F-۱۵ Eagle یک جنگنده تاکتیکی است که توسط نیروی هوایی ایالات متحده برای برتری هوایی طراحی شده است. این یک جنگنده مناسب تمام شرایط آب و هوایی، عملیاتهای هوا به هوا و بازدارندگی عمیق است. قدرت مانور و شتاب قابل توجه آن، از طریق نسبت رانش به وزن موتور بالا و بارگذاری کم بال به دست میآید. سیستمهای الکترونیکی و تسلیحات ایگل آن را قادر میسازد تا هواپیماهای دشمن را در حریم هوایی تحت کنترل دوستان یا دشمنان شناسایی، رهگیری، ردیابی و مورد حمله قرار دهد. تسلیحات و سیستمهای کنترل پرواز جنگنده F-۱۵ Eagle برای نبردهای ایمن و موثر هوا به هوا طراحی شدهاند.
F-۱۵E که در دهه ۱۹۸۰ برای بازدارندگی دوربرد و با سرعت بالا طراحی شد، دارای یک خانواده پیشرفته است که با نسخه Saudi Advanced برای نیروی هوایی سلطنتی عربستان سعودی شروع شد و سیستم الکترونیکی/مکانیکی هیبریدی قدیمی را با سیستم دیجیتال کنترل پرواز با سیم جایگزین کرد، موضوعی که امکان افزایش عمر مفید آن را فراهم میکند. نسخه Advanced Eagle با نسخههایی مانند F-۱۵QA برای نیروی هوایی قطر و F-۱۵EX Eagle II برای نیروی هوایی ایالات متحده بیش از پیش روزآمد شد.
در ۶ ژانویه ۲۰۲۵، وزارت دفاع ایالات متحده اعلام کرد که قراردادی به ارزش بیش از ۶۱۵.۵ میلیون دلار برای آغاز تولید سیستم EPAWSS برای جنگندههای F-۱۵EX در حال تحویل به نیروی هوایی را با بوئینگ منعقد کرده است. این قرارداد همچنین شامل مقرراتی برای تجهیز جنگندههای F-۱۵E Strike Eagleی است که اکنون در حال خدمت هستند. در حالی که نیروی هوایی ایالات متحده به پذیرفتن اولین دسته از جنگنده بمب افکنهای جدید F-۱۵EX Eagle II در ناوگان ادامه میدهد، تولید قطعات و سیستمهای جدید به نقاط عطف جدیدی رسیده است.
نیروی هوایی آمریکا ۵۴ فروند F-۱۵C/E و ۴۶ فروند F-۱۵EX سفارش داده است. قطر انتظار دارد ۳۵ ایگل جدید دیگر دریافت کند، در حالی که اندونزی و اسرائیل ۴۹ فروند از این جنگنده مدرن را در سال ۲۰۲۴ سفارش دادند.
فلنکرها به خانوادهای بزرگ از جتهای جنگده توسعه یافتهاند که شامل Su-۳۰/۳۳/۳۴/۳۵/۳۷ و جنگنده چینی تحت لیسانس Shenyang J-۱۱ هستند
Su-۲۷ با سرعت ۲.۳۵ ماخ (۲۸۸۸ کیلومتر بر ساعت) که در سال ۱۹۸۵ معرفی شد، عمدتاً برای دفاع هوایی دوربرد در برابر بمب افکنهای آمریکایی و بوئینگ، محافظت از سواحل و اسکورت بمب افکنهای سنگین شوروی استفاده میشود. در حال حاضر ۱۲۸۴ فروند Su-۲۷ تا ۳۵ فعال هستند که ۹ درصد از جتهای جنگنده جهان را تشکیل داده و تنها ۱۵ سفارش جدید در سال ۲۰۲۴ برای آنها وجود دارد.
Su-۲۷ به انواع مختلفی توسعه یافته، از جمله Su-۳۰ برای ماموریتهای بازدارندگی عمیق، Su-۳۳ برای دفاع ناوگان دریایی و Su-۳۷ برای قابلیتهای بردار رانشی. سوخو در ابتدا Su-۳۵ را از روی نسخهای از Su-۲۷ که به Su-۲۷M معروف بود، توسعه داد. سوخو در ادامه Su-۲۷K را با نام Su-۳۳ تعریف کرد. با این حال، MiG-۲۹ جایگزین مناسبی برای آن در نظر گرفته میشود.
موفقیت Su-۲۷ عمدتاً به دلیل موتورهای فوق العاده آن، به ویژه موتور توربوفن AL-۳۱F است. طراحی AL-۳۱F دارای یک کمپرسور چهار مرحلهای کم فشار با حدود ۲۳ پره هدایت کننده متغیر است که از توقف و خفگی در محفظه احتراق حتی در هنگام تغییرات قابل توجه جریان هوا جلوگیری میکند. این عدم حساسیت به به تغییرات جریانی شدید به این جت روسی اجازه میدهد تا مانورهای پروازی را بدون تأخیر قابل توجه در رسیدن به نهایت قدرت انجام دهد.
در سال ۲۰۰۳، شرکت سوخوی قصد داشت از آن به عنوان یک هواپیمای صادراتی میانجی استفاده کند در حالی که برنامه Sukhoi PAK FA (Su-۵۷) در حال توسعه بود. این نسخه که با عنوان Su-۳۵ نیز شناخته میشود، فناوری برنامه PAK را در خود ادغام میکند، کابین خلبان و سیستم کنترل تسلیحات اصلاح شدهای دارد و به جای کانارد از موتورهای بردار رانش استفاده میکند. این نسخه اولین پرواز خود را در فوریه ۲۰۰۸ انجام داد. اگرچه برای صادرات در نظر گرفته شده بود، نیروی هوایی روسیه در سال ۲۰۰۹ با نسخه تولیدی به نام Su-۳۵S به اولین مشتری این جنگنده تبدیل شد.
از سال ۲۰۲۲، فلنکرها عملیاتهای جنگی فراوانی را تجربه کردهاند، به ویژه با توجه به ناوگان روسیه با حداقل ۴۰۰ فروند جنگنده و اوکراینی که تنها ۲۹ فروند جت جنگنده در ناوگان خود داشت. در مارس ۲۰۲۳، یک سوخو-۲۷ روسی در حمله به پایگاه هوایی اوگلووویه در پریمورسکی کرای روسیه آسیب دید. در همان ماه، یک فروند سوخو-۲۷ دیگر روسی یک پهپاد آمریکایی MQ-۹ Reaper را رهگیری کرد و قبل از برخورد با آن، سوختش را روی پهپاد آمریکایی ریخته و باعث سقوط آن در دریای سیاه شد. در ۱۷ می ۲۰۲۴، یک سوخو-۲۷ اوکراینی در جریان عملیات خارکیف سرنگون شد.
ناوگان هوایی چین با ۳۱۹ فروند جنگنده فعال از این نوع، دارای تعداد زیادی Su-۲۷ و مشتقات چینی آن، J-۱۱/۱۶، است.
با ۲،۰۴۸ فروند در سرویس، جنگنده F-۱۶ Viper حدود ۱۵ درصد از کل ناوگان جنگندههای فعال جهان را به خود اختصاص میدهد
F-۱۶ Fighting Falcon یک هواپیمای جنگنده چند منظوره فراصوت تک موتوره است که توسط جنرال داینامیکس ساخته شد. با این حال، در سال ۱۹۹۳، شرکت لاکهید بخش هواپیماهای جنرال داینامیکس را تصاحب کرد. فایتینگ فالکون در سال ۱۹۷۶ معرفی شد و به بیش از ۲۵ کشور دیگر تحویل داده شد. بیش از ۴،۶۰۰ فروند از این جنگنده ساخته شده و ۲،۰۸۴ فروند از آن به طور فعال در سراسر جهان در حال خدمت هستند. اعلام شده است که نیروی هوایی آمریکا تا سال ۲۰۴۰ به عملیاتی نگه داشتن این هواپیما ادامه خواهد داد.
جدیدترین نسخه به نام F-۱۶ Block ۷۰/۷۲ پیشرفتهترین جنگنده نسل ۴ یا ۴.۵ است و سطح جدیدی از توانایی را برای نیروهای هوایی در سراسر جهان به ارمغان میآورد. حداکثر سرعت این جنگنده ۲.۰۵ ماخ (۲۱۷۸ کیلومتر بر ساعت) و حداکثر برد آن ۴۲۱۷ کیلومتر است. تحویل نسخه جدید Block ۷۰/۷۲ در سال ۲۰۱۹ آغاز شد؛ در حالی که اولین نسخه Block ۷۰ در ژانویه ۲۰۲۳ به بحرین تحویل داده شد.