مجازی، واقعی می‌شود! تحقق فیلم‌های علمی تخیلی

به گزارش مجله خبری نگار، چیزی شبیه فیلم‌هایی که قرار است آینده را به تصویر بکشند. انگار در سریال معروف «آیینه‌های سیاه» هستیم و فناوری را می‌بینیم که چند گام جلوتر از روزگار ماست. «اپل ویژن پرو» هدست انقلابی واقعیت ترکیبی اپل که ۵ ژوئن ۲۰۲۳ رونمایی شده بود و ۲ فوریه ۲۰۲۴ در جهان عرضه شده بود؛ با سرعتی عجیب و البته قیمتی بسیار بالا، وارد بازار کشورمان شده است. محصولی که شاید امروز در دسترس بدنه جامعه در گوشه و کنار دنیا نباشد.

اما کم کم با توسعه‌اش طی سال‌های آینده می‌تواند سبک زندگی مردم دنیا را تغییر دهد. این روز‌ها خیلی‌ها در کشور‌های مختلف از جمله کشورمان سراغ خرید این محصول رفته‌اند تا لپ‌تاپ، گوشی، تبلت، تلویزیون و ... را همزمان با هم روی یک هدست داشته باشند، اما شاید خیلی از آن‌ها تنها برای جذابیت ماجرا، اولین بودن، تفاخر و به‌نوعی یک سرمایه اجتماعی سراغ خریدش رفته باشند. محصولی که با قیمت حدود ۲۷۵ میلیون تومان در کشورمان عرضه شد و در زمان کوتاهی به ۲۵۵ میلیون تومان هم رسید. در این پرونده سراغ معرفی این هدست رفتیم و گفتیم چرا می‌تواند اتفاقی مهم باشد، کاربرد‌ها و امکاناتش را بررسی کرده‌ایم و از نقشی که در آینده جهان خواهد داشت، گفته‌ایم. با ما باشید.

غوغای واقعیت ترکیبی در اپل ویژن پرو

برای این‌که بدانیم با چه پدیده‌ای مواجهیم اول باید بدانیم واقعیت ترکیبی چیست؟ AR واقعیت افزوده است، یعنی یک عنصر مجازی را در دنیای واقعی اضافه می‌کند، مثل وقتی که بازی پوکمون را تجربه می‌کردیم. VR واقعیت مجازی است یعنی کاربر را به دنیای مجازی وارد می‌کند. مثل وقتی که در شهربازی سراغ یک بازی سه بعدی می‌رویم و حس می‌کنیم در حال راه رفتن در آن هستیم. اما MR واقعیت ترکیبی است. یعنی محتوای دیجیتال و مجازی را وارد زندگی معمولی می‌کند، یعنی می‌توانید نرم‌افزار گوشی، چت تصویری با یک دوست، فیلم موردعلاقه‌تان، نرم‌افزار‌های آفیس و... را با صدا، تکان دادن دست و حتی حرکات چشم پیش روی خودتان ببینید و البته با دنیای بیرون هم در ارتباط باشید.

می‌توانید تنها با چشم‌تان در اینترنت جست‌وجو کنید، نتایج را وقتی که در مترو نشسته‌اید ببینید، حین سفر هوایی پایان‌نامه‌تان را با صدا و از طریق نرم‌افزار تایپ کنید یا حتی به روش کلاسیک، با کمک کیبوردی که واقعاً وجود ندارد، اما شما می‌بینید تایپش کنید. اما واقعیت ترکیبی نیاز به ابزار‌های قدرتمندی دارد، طوری‌که هدست متاکوئست نتوانست آن طور که باید این انتظار را برآورده کند، اما تنها ۱۰ روز بعد از رونمایی از هدست اپل ویژن پرو، غوغای عجیبی به پا شده.

با اپل ویژن پرو آشنا شوید

۶ دوربین روی این هدست به کاربر کمک می‌کند همزمان که در دنیای دیجیتال است فضای بیرون را ببیند و زندگی کند

هدستی با یک بند و بالشتک، چند لنز، یک نمایشگر ویژه، یک کنترلر و صد‌ها نرم‌افزار که قرار است دنیای کاربران را متحول کند. تمام مدتی که شما هدست را روی سر دارید چشم‌اندازی واقعی مثل میدان دید یک انسان از اطراف می‌بینید، سرعت و کیفیت انتقال داده‌ها از بیرون به چشم و مغز شما طوری است که اصلاً ذهن متوجه این‌که در حال تماشای جهان از یک نمایشگر است و خودش چیزی را نمی‌بیند نمی‌شود. نمایشگر اولد ۴K با صدای ۳ بعدی شگفت‌انگیزی که به‌نوعی از مغز شنیده می‌شود نه گوش و البته پردازنده ۱۶ هسته‌ای همه قرار است تجربه‌ای ورای زندگی روزمره به مخاطب منتقل کند. در ادامه بخشی از امکانات این هدست را مرور می‌کنیم:

۱. عملکردی مثل چشم وقتی چشم ما به یک شیء خیره می‌شود، مغز آن را پردازش کرده و واضح نشان می‌دهد، اشیای اطرافش هم مات می‌شوند تا بتوانیم پی ببریم آن شیء چیست. اپل ویژن دقیقاً همین‌کار را می‌کند، در کسری از ثانیه محلی را که به آن خیره شدید، حدس می‌زند و محیط را مات می‌کند. یعنی تجربه تماشای دنیا از نمایشگر این هندزفری مثل چشم است؛ با این تفاوت که می‌توانید همزمان از هوش مصنوعی، گوگل لنز و صد‌ها ابزار قدرتمند به‌طور لحظه‌ای کمک بگیرید.

۲. محتوای لپ‌تاپ را شناور کن مک بوک‌ها را می‌توان با اپل ویژن سینک کرد؛ طوری‌که محتوای مک‌بوک را به‌صورت شناور پیش‌روی‌تان ببینید؛ اسلاید‌ها را رد کنید، تایپ کنید و هرکار دیگری را که با یک رایانه انجام می‌دهید، به‌صورت سه بعدی و راحت‌تر و سریع‌تر انجام دهید.

۳. درون فیلم و بازی بروید با این هدست می‌توانید یک فیلم یا بازی را کمابیش به همان شکلی که دنیا را می‌بینید تجربه کنید. با این تفاوت که بازی باید ویژگی‌های لازم برای اجرا و فعال بودن کاربر را داشته باشد. اما در کنارش می‌توانید ابعاد فیلم یا بازی را کوچک کنید طوری‌که با دنیای بیرون هم مرتبط باشید. صدای هوشمند و سه بعدی حین بازی، فیلم یا تماس تصویری باعث می‌شود صدای هر شخص، کاراکتر یا عنصری از بازی، فیلم یا تماس تصویری را از جایی بشنوید که او را می‌بینید؛ یعنی جهت و فاصله چیزی شبیه دنیای واقعی است و این امکان باعث می‌شود حس حضور در آن را داشته باشید.

بیم و امید‌هایی برای زندگی با اپل ویژن پرو

اپل ویژن پرو با همه امکانات شگفت‌انگیزش مورد نقد‌هایی هم از سوی کاربران قرار گرفته است؛ از قیمت بالا تا نرم‌افزار کم به‌خصوص برای ایران و آسیب‌پذیر بودن بدنه بیرونی، ظرفیت کم باتری که باعث می‌شود ارتباط با بیرون بعد از چند ساعت قطع شود و همین‌طور وزن زیاد از مواردی است که کاربران ایرانی و خارجی که از هدست استفاده کردند روی آن تاکید داشتند.

با این همه نمی‌توان چشم‌اندازی را که با این ابزار شروع شده، نادیده گرفت؛ چشم‌اندازی با بیم و امید‌های متضاد. به‌طور مثال فکر کنید داخل هواپیما نشسته‌اید، حوصله گپ زدن با صندلی کنار را هم ندارید، می‌توانید هدست را طوری تنظیم کنید که انگار در یک طبیعت بکر درحال تماشای فیلم هستید. در ظاهر جذاب است، اما می‌تواند روابط انسانی را تحت‌الشعاع قرار دهد. می‌توانید با کمک اپلیکیشن‌هایی که در حال حاضر هستند یا در توسعه این هدست برای آن طراحی می‌شوند، مکالمه‌تان با یک دوست را طوری طراحی کنید که چهره و صدای جرج کلونی یا لیونل مسی را ببینید و بشنوید، این هم جذاب است؛ اما از طرفی نگران کننده. هرچه مرز بین واقعیت و مجازی کمرنگ شود فرهنگ استفاده از ابزار‌ها پیچیده‌تر و البته چهارچوب‌های اخلاقی هم دشوارتر می‌شود.

اپل ویژن پرو به این هدست فعلی محدود نمی‌شود؛ اپل چند شرکت نوآورانه از گوشه و کنار دنیا را خریده تا در توسعه اپل ویژن پرو از آن‌ها استفاده کند. پس چشم‌انداز پیش‌رو شگفت‌انگیز، جذاب و شاید نگران‌کننده خواهد بود. همان‌طور که آیفون ۱۵ تفاوت‌های اساسی با اولین نسخه‌اش داشته، به‌مرور نسل بازی‌ها تغییر می‌کند. به‌طور مثال حذف نمایشگر و انتقال تصاویر دیجیتال به هولوگرافیک‌های سه‌بعدی یکی از ایده‌هایی است که رقابت سختی بین غول‌های فناوری برای تحقق آن‌ها وجود دارد و آن‌جاست که حتی شرایط از این هم پیچیده‌تر خواهد شد.

ترکیب هدست‌ها با تراشه‌ای که ایلان ماسک به تازگی در ذهن یک نفر کاشت نتایج باورنکردنی خواهد داشت. دیگر نیازی به گوشی، ساعت، عینک، هندزفری، لپ‌تاپ و... نخواهیم داشت و به‌راحتی همه‌چیز پیش چشم و داخل ذهن‌مان خواهد بود. می‌توانیم ارتباط ذهنی با دیگران داشته باشیم و تنها با فکر کردن به موضوعی مثل تمیز کردن منزل، روبات‌مان خانه را تمیز کند و ما هم با فکر کردن، مسیری را که باید برود، مشخص کنیم.

رقابت اپل، متا و گوگل در واقعیت ترکیبی

از محصولات مشابه اپل ویژن گفتیم و این‌که چشم‌انداز هدست و عینک واقعیت‌ترکیبی به کجا می‌رود؟

دنیای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده با ترکیب هر دو و دسترسی به واقعیت ترکیبی وارد فاز جدیدی شد. هم اکنون شرکت‌های مختلفی مشغول اضافه‌کردن محصولات واقعیت ترکیبی در برند خود هستند، اما فعلا چند شرکت محدود این بازار را در جهان رهبری می‌کند. سال‌ها قبل که هنوز واقعیت ترکیبی به شکل موجود نبود، در سال ۲۰۱۴ گوگل از هدست هوشمند Google Cardboard استفاده کرد. یک سال بعد سامسونگ از Gear VR رو‌نمایی کرد. این جا بود که سروکله یک مدعی جدید پیدا شد و در همان سالی که گوگل از هدست خود رونمایی کرد، فیس‌بوک شرکت Oculus را خرید تا به طراحی و تولید عینک‌های واقعیت مجازی بپردازد.

سه سال پیش شرکت فیس‌بوک اعلام کرد نام شرکت خود را به متا تغییر خواهد داد و به همین دلیل همه عینک‌های واقعیت مجازی که از کارخانه اوکلوس بیرون می‌آیند به نام متا شناخته می‌شوند. متا کوئست ۳ که یک هدست واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در حقیقت واقعیت ترکیبی است، رقیب جدی اپل ویژن پرو محسوب می‌شود و یکی از آخرین محصولات این شرکت است.

واقعیت ترکیبی مقدمه دوربین هولوگرافیک است؟

واقعیت ترکیبی یا MR همان‌طور که از اسمش پیداست، ترکیبی از فناوری واقعیت مجازی و واقعیت افزوده است. برای مثال در حالی که از هدستی مانند VR استفاده می‌کند، تصاویر را در بالای محیط ما هم به نمایش می‌گذارد. این نمایش از طریق یک نمای شیشه‌ای شفاف صورت می‌گیرد. حالا با استفاده از این فناوری می‌توانیم از حرکات طبیعی بدن و انگشتان خود استفاده کنیم و با محتوای یک تصویر سه بعدی که به نظر می‌رسد کاربر را احاطه کرده است، ارتباط برقرار کنیم.

هم اکنون شرکت‌ها، کارشان را در واقعیت ترکیبی با یک هدست شروع کردند، اما دستگاه‌های واقعیت ترکیبی با سخت افزار معمولی VR متفاوت هستند. آن‌ها از عینک‌های شفاف نصب‌شده مانند Google Glass استفاده می‌کنند. این امکان به ما اجازه می‌دهد در دنیای واقعی ثابت بمانیم.

به هر حال آزمون و خطا در دنیای واقعیت مجازی، افزوده و ترکیبی حکم جاده صاف‌کن برای ورود دوربین‌های هولوگرافیک را به جهان اطرف‌مان باز خواهد کرد. دوربین‌هایی که می‌تواند با انتشار نور روی اشیای مخفی و انتشار دوباره آن به دوربین، الگوریتم سیگنال نور‌های پراکنده را بازسازی کند و در جا‌هایی که سرعت مهم است، کاربردی باشد؛ مانند ضربان قلب در سینه، اکتشافات فضایی. این دوربین‌ها وضوح بسیار بالایی دارند و حتی می‌توانند تصویر کوچک‌ترین مویرگ‌ها را در حین کار ضبط کنند و قادر به دیدن هر آن چیزی است که در بدن انسان، گوشه‌ها، مه و ... وجود دارد.

از طردشدن اجتماعی تا آسیب به چشم و مغز

مروری بر اصلی‌ترین نگرانی‌ها درباره فراگیرشدن این فناوری در جهان که ذهن کاربران را مشغول کرده است

جدای از تجربه به یادماندنی و استثنایی استفاده از این هدست مجازی و بهره‌مندی از امکانات شگفت‌انگیز آن، بسیاری از کاربران و والدین نگران عواقب جسمی و روانی استفاده از آن و تاثیراتش بر روی زندگی‌شان هستند. این دسته از افراد به دنبال جواب این سوال هستند که با استفاده از اپل ویژن، چه خطراتی در کمین آن‌هاست.

این فناوری به شدت اعتیادآور است

لذت تجربه واقعیت مجازی می‌تواند اعتیادآور باشد. در کتابچه راهنمای پرطرفدارترین برند‌های هدست واقعیت‌مجازی، توصیه شده است به‌ازای هر ۳۰ دقیقه استفاده از هدست واقعیت مجازی حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه هدست را بردارید یا به‌عبارتی به دنیای عادی برگردید. طبیعتا در برند اپل ویژن که امکانات بیشتری نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر دارد، این مسئله جدی‌تر است.

تغییر درک کاربر از واقعیت

استفاده از این هدست می‌تواند روی درک کاربر از واقعیت تاثیر بگذارد. محتوایی که در قالب واقعیت مجازی تجربه می‌شود، در مرکز حافظه مغز باقی خواهد ماند. ذخیره‌سازی مشاهدات مربوط به واقعیت مجازی در مغز شباهت عجیبی به ذخیره‌سازی اطلاعات مربوط به تجربیات ما در دنیای واقعی دارد. اگر محیط واقعیت مجازی با کیفیت بالا طراحی شده باشد، ممکن است مغز هرآن چه را می‌بینید، واقعیت تصور کند. این واقعیت‌پنداری مغز به خصوص درباره محتوا‌های ترسناک یا خشن فرق می‌کند.

افزایش ضربان‌قلب و اختلال استرس پسا حادثه

دسترسی و تماشای محتوا‌های نامناسب، ترسناک، خشن و اضطراب‌آور با چنین هدست‌هایی می‌تواند موجب واکنش‌های جسمی شامل افزایش ضربان قلب و فشار خون شود. حتی برخی افراد ممکن است به این قبیل محتواها، واکنش‌های روانی نظیر اضطراب، وحشت یا اختلال استرس پساحادثه نشان دهند.

خستگی چشم و نزدیک‌بینی

یکی دیگر از نگرانی‌های گسترش استفاده از هدست اپل ویژن، این است که استفاده منظم از آن می‌تواند یک اپیدمی جهانی در نزدیک‌بینی چشم را تسریع کند و باعث خستگی چشم شود. سردرد، فشار چشم، سرگیجه و حالت تهوع از دیگر پیامد‌های احتمالی فراگیری این فناوری است.

طردشدن اجتماعی و تغییر تمایلات فرد

تجربه طردشدن اجتماعی که به دلیل استفاده از این هدست در کمین افراد است، می‌تواند تاثیر منفی روی زندگی واقعی کاربر بگذارد. گفته می‌شود وقتی کاربر در بستر واقعیت مجازی با استفاده از این هدست به شخصیت دیگری تبدیل می‌شود، این تبدیل شخصیت مثلا به یک بازیگر یا تعامل با او در دنیای غیرمجازی می‌تواند آثار شدیدتری روی تمایلات و رفتار‌های واقعی فرد داشته باشد. به‌طور مثال یکی از قابلیت‌های این هدست‌های واقعیت ترکیبی که با هوش مصنوعی ترکیب می‌شود، این است که در آینده فرد می‌تواند در کنار همسرش باشد، اما انگار در تمام دقایق، کنار سلبریتی مورد علاقه‌اش حضور داشته است. طبیعتا چنین اتفاقی باعث ایجاد چالش‌های جدی در زندگی مشترک فرد و استحکام آن خواهد شد.

منبع: خراسان