کشت بدون خاک در گلخانه شیشه‌ای زنجان

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: دومین گلخانه شیشه‌ای مدرن شمالغرب کشور چندی پیش با حضور رئیس‌جمهور در شهر هیدج افتتاح شد. گلخانه‌ای هوشمند که به صورت سازه مدرن شیشه‌ای و با سیستم کشت هیدروپونیک یا (کشت بدون خاک) احداث شده و با تجهیز به آخرین فناوری‌های روز دنیا، انواع محصولات کشاورزی مانند فلفل دلمه‌ای، گوجه فرنگی و توت فرنگی را تولید می‌کند. دومین گلخانه شیشه‌ای کشور با تولید سالانه ۱۵ هزارتن محصول در حالی در استان زنجان به بهره‌برداری می‌رسد که حدود ۳ سال پیش، بزرگترین و مدرن‌ترین گلخانه شیشه‌ای و هیدروپونیک ایران و غرب آسیا در منطقه آزاد ارس (جلفا) واقع در آذربایجان شرقی احداث شده و با پنج طرح تولید گلخانه‌ای صیفی‌جات به روش هیدروپونیک مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

«اکبر طیبی» معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی زنجان می‌گوید: «از سال گذشته، اقدامات اولیه برای احداث دومین گلخانه شیشه‌ای در کشور در مجتمع راکدی به نام «وحدت» در شهر هیدج آغاز شده و با همت سرمایه‌گذار و تأمین زیرساخت‌هایی نظیر آب، برق و... در عرض یک سال که در نوع خود یک رکورد بی‌نظیر محسوب می‌شود، ۳۰ هکتار آن به مرحله بهره‌برداری رسیده و در بازدید رئیس‌جمهور افتتاح شد.»

رونق اشتغالزایی

وی می‌افزاید: «این گلخانه شیشه‌ای در وسعت ۶۰ هکتار زمین احداث شده که مطابق برنامه مدون، ۳۰ هکتار آن زیرکشت رفته و قرار است تا پایان سال‌جاری ۱۰ هکتار دیگر آن به بهره‌برداری برسد. برای تکمیل این گلخانه تاکنون ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار هزینه شده است که ۴۰۰ میلیارد تومان آن به شکل تسهیلات ارائه شده و الباقی آورده شخصی سرمایه‌گذار برای احداث این واحد است.»

دومین گلخانه شیشه‌ای کشور در شهر هیدج، رونقی دوباره به اشتغالزایی مردم بومی منطقه بخشیده است. طبق گفته این مقام مسئول، هم‌اکنون حدود ۵۱۰ نفر در این مجتمع مشغول به کار شده و برای آن‌ها بیمه رد می‌شود. کارکنان مشغول به کار در این مجتمع، از طیف‌های مختلف و عمدتاً از بومیان منطقه هستند که در این بین بالغ بر ۱۰۰ زن سرپرست خانوار نیز مشغول به کار هستند.

صرفه‌جویی در مصرف آب

دومین گلخانه شیشه‌ای کشور در زنجان به انواع فناوری‌های روز دنیا مجهز است. طبق گفته اکبر طیبی، این گلخانه کاملاً هوشمند بوده و تجهیزاتش با گلخانه‌های برتر دنیا برابری می‌کند. این مجتمع، می‌تواند همانند الگویی برای توسعه تجهیزات گلخانه‌ای و نحوه مدیریت در سایر گلخانه‌ها و گلخانه‌داران کشور مورد استفاده قرار گیرد.

این گلخانه هوشمند دارای چه ویژگی‌هایی است؟ معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی زنجان، پاسخ می‌دهد: «در این مجتمع، همه نیاز‌های غذایی محصولات توسط یک دیتای مرکزی کنترل شده و دستورالعملی مطابق نیاز گیاه و میزان مصرف تعریف شده و به اجرا درمی‌آید. در این روش، همه نیاز‌های محصولات به صورت کاملاً هوشمند برآورد شده و تأمین می‌شود. به طور نمونه کود‌های موردنیاز محصول، مطابق استاندارد‌ها و دستورالعمل‌های نرم‌افزاری کنترل شده و میزان رطوبت، اکسیژن‌رسانی و... به صورت کاملاً خودکار انجام شده و طبعاً خطای انسانی در این مرحله به حداقل می‌رسد. ضمن اینکه آب موردنیاز این گلخانه نیز از آب باران تأمین می‌شود. بدین معنا که براساس سیستم تعریف شده، آب باران از طریق لوله‌هایی به استخر انتهایی گلخانه منتقل شده و همراه با خود، آب مصرفی را بازچرخانی کرده و مجدداً مورد استفاده قرار می‌دهد. بدین ترتیب، برای تأمین آب موردنیاز محصولات گلخانه هم از آب باران و هم آب تصفیه شده از مصارف قبلی استفاده می‌گردد. بر این اساس، میزان آب مصرفی در این مجتمع به حداقل رسیده و بهره‌وری آن به میزان زیادی افزایش پیدا خواهد کرد.»

کشت صادرات محور

طبق گفته این مقام مسئول، عمده تولیدات این گلخانه به کشت فلفل دلمه‌ای اختصاص دارد؛ به گونه‌ای که در ۲۰ هکتار آن فلفل دلمه‌ای و در ۱۰ درصد باقی مانده گوجه فرنگی و توت فرنگی تولید می‌شود. مجموعه محصولات این گلخانه، با هدف صادرات کشت شده و با تولید سالانه ۱۵ هزارتن محصول، حدود ۱۲ هزار تن از تولیدات به کشور‌های دیگر صادر می‌شود.

طیبی با اشاره به صادرات مستقیم فلفل دلمه‌ای به کشور روسیه می‌گوید: «کیفیت محصولات این گلخانه شیشه‌ای، به دلیل رعایت همه استاندارد‌های لازم، بالاست و مکرراً به لحاظ عدم مصرف سموم و تولید محصولی سالم با اندازه مناسب و شرایط استاندارد بررسی می‌شود. در همین راستا و مطابق اعتمادسازی انجام شده محصولات تولیدی به کشور‌های مصرف‌کننده صادر می‌شود. در حال حاضر، عمده محصولات تولیدی این گلخانه به روسیه صادر می‌شود؛ اما براساس برنامه‌ای مدون، قرار است محصولات آن در آینده‌ای نزدیک به کشور‌های دیگر نیز صادر شود.»

بهره وری بالا

طبق گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی زنجان، یکی از سیاست‌های اصلی در وزارتخانه مدیریت تنش‌های محیطی و استفاده از منابع موجود و بهره‌وری بالا در گلخانه‌ها نسبت به فضای آزاد است. بر این اساس توصیه ما به افرادی که در وهله اول به منابعی مانند زمین، آب و سرمایه دسترسی کافی دارند، این است که با توجه به بهره‌وری بالا و بعضاً ۱۰ برابری کشت محصولات در گلخانه نسبت به فضای آزاد و مزایای فراوان در کنترل‌پذیری مدیریت گلخانه‌ها، وارد این حوزه شده و سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام دهند. در همین راستا، مجموعه همکاران ما در سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز تلاش خواهند کرد تا ضمن همراهی با این عزیزان، در ارائه تسهیلات و پیگیری امور تا حد امکان همکاری‌های لازم را به عمل آورند.

این گلخانه به کشت فلفل دلمه‌ای اختصاص دارد؛ به‌گونه‌ای که در ۲۰ هکتار آن فلفل دلمه‌ای و در ۱۰ درصد باقی مانده گوجه فرنگی و توت فرنگی تولید می‌شود. مجموعه محصولات این گلخانه، با هدف صادرات کشت شده است.