اندیشکده مصری: ایران تاثیرگذارترین قدرت منطقه است

اندیشکده راهبردی «الدیمقراطی العربی» مصر در گزارشی به قلم «محمد عودة الاغا» کارشناس مسائل خاورمیانه به نقش منطقه‌ای ایران پرداخت و نوشت: ایران با برخورداری از جایگاه متمایز ژئوپلتیکی در خلیج فارس بارها ثابت کرده است که تاثیرگذارترین قدرت منطقه است وتوان تغییر روندها را دارد.

به گزارش مجله خبری نگار؛  اندیشکده راهبردی الدیمقراطی العربی مصر در گزارشی درباره نقش منطقه‌ای ایران نوشت: هر نظام سیاسی در نظام بین‌الملل دارای ویژگی‌ها و رفتارهایی است که آن را از دیگر نظام‌ها متمایز می‌کند. افزون بر این، عوامل دیگری مثل ساختار جمعیتی و سیاسی هم در این زمینه موثر هستند. این موضوع سبب تفاوت میان مولفه‌های قدرت نظام‌های سیاسی می‌شود و ماهیت روابط بین‌الملل و نقشی را که هر نظام در فضای سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی بازی می کند، مشخص خواهد کرد.

اندیشکده مصری در نوشتار تحلیلی خود از وضعیت قدرت ایران درمنطقه  افزود: ایران در سطح منطقه‌ای دارای اهدافی است. از زمان پیدایش ایران به عنوان یک نظام سیاسی، سیاست خارجی این کشور با جایگاه جغرافیایی آن در ارتباط است. این کشور از نظر موقعیت جغرافیایی با کشورهای عربی و اسلامی هم مرز است. این کشور از جایگاه سیاسی، اقتصادی و راهبردی برخوردار است. از نظر موقعیت این کشور در ۲ حوزه جغرافیایی واقع شده است که مورد توجه ایران است. این کشور در جنوب قفقاز قرار دارد و در جنوب هم با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم مرز است. این دو منطقه به دلیل داشتن مولفه‌هایی چون امتداد مذهب شیعه و ثروت‌های اقتصادی از جمله نفت و گاز طبیعی و عناصر ژئوپلتیک برای ایران دارای اهمیت است. این موضوع سبب شده است که ایران در محاسبات خود در این زمینه بسیار دقیق عمل کند.
بخش های دیگری از این گزارش به شرح ذیل است:

 منطقه قفقاز برای ایران

سیاست ایران درباره منطقه جنوب قفقاز از مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی تاثیر می‌پذیرد. ایران موفق شده است با کشورهای این منطقه به ویژه ارمنستان روابط متمایزی برقرار کند و با این کشور در عرصه‌های مختلف همکاری داشته باشد. روابط ایران با کشورهای جنوب قفقاز از رقابت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای افزایش نفوذ و دستیابی به طرح‌های اقتصادی بیشتر در این منطقه هم تاثیر می‌پذیرید. اهمیت منطقه جنوب قفقاز برای ایران از این نظر است که این کشور تمایل دارد منافع اقتصادی خود را در این منطقه تقویت کند و برای کالاهای ایران در این کشورها بازاریابی کند. ایران برای برقراری امنیت و ثبات منطقه‌ای و جلوگیری از جنگ‌های مذهبی که بر امنیت و ثبات این کشور هم تاثیر خواهد گذاشت، تلاش می‌کند. برقراری روابط با کشورهای منطقه جنوب قفقاز سبب می‌شود ایران تحریم‌ها را کنار زند و فضایی برای تحرک و اثبات جایگاه و قدرت سیاسی و دیپلماسی خود داشته باشد.

 جایگاه منطقه خلیج فارس برای ایران

منطقه خلیج فارس از زمان‌های گذشته در همه عرصه‌ها دارای اهمیت ژئوپلتیک بوده است. این موضوع سبب شده است که این منطقه همواره از تحولات پرشتاب بین‌المللی تاثیر پذیرد. با توجه به جایگاه راهبردی این منطقه برای جهان، ایران سیاست‌های خود را به خلیج فارس پیوند می‌دهد. رویکرد ایران درباره خلیج فارس به دلیل جایگاه ژئوپلتیک تنگه هرمز و سواحل مواج ایران در منطقه خلیج فارس است. همچنین ایران با قطر در این منطقه دارای ثروت گازی مشترک است.

ایران به خلیج فارس به عنوان پلی بزرگ برای رسیدن به جایگاه بین‌المللی نگاه می‌کند. ایران بارها در این منطقه ثابت کرده است که می‌تواند بر روند رویدادها تاثیر گذارد و منافع کشورهای متخاصم را هدف قرار دهد.

ایران جامعه بین‌الملل را مجبور ساخت تا به مذاکره درباره موضوع هسته‌ای ایران تن دهد که در نتیجه آن توافق هسته‌ای شکل گرفت و با امضای این توافق و پایبندی ایران به آن قرار شد تحریم‌های ایران برداشته شود. قدرت ایران در بهره برداری از جایگاه ژئوپلتیک خود در منطقه خلیج فارس در شکل‌گیری این توافق نقش داشت. زیرا ایران بارها ثابت کرده است قدرت تاثیرگذاری در روند رویدادها را دارد و تاثیر تحرکات ایران از منطقه خلیج فارس تا بسیاری از مناطق راهبردی یمن و سوریه و لبنان هم ادامه دارد.

با وجود توجه ایران به مسائل جغرافیایی، این کشور به مناطقی که بر امنیت ملی آن تاثیر دارد و یا از آن تاثیر می‌پذیرد هم توجه کرده است و در این راستا ایران سراسر جهان اسلام را در اولویت اهتمام خود قرار داده است تا با استفاده از آن تحریم‌های اقتصادی و سیاسی را که پس از انقلاب علیه این کشور تحمیل شده است، خنثی سازد. این موضوع سبب شده است که یکه‌تازی غربی‌ها در مسیر به یغما بردن ثروت‌های منطقه با تهدید روبرو شود. در این راستا، ایران در طرح منطقه‌ای خود تلاش کرده است به رقابت با آمریکا به عنوان تاثیرگذارترین کشور در منطقه خاورمیانه بپردازد. این در حالی است که کشورهای عربی هیچ گونه طرح منطقه‌ای ندارند و سیاست و محاسبات منطقه‌ای آمریکا هم دچار سردرگمی شده است. با توجه به این موضوع، ایران در نظام روابط بین‌الملل با قدرت‌یابی متناسب با نقش و جایگاه خود در منطقه، الگوی جدیدی را ارائه کرده است.

منبع: ایرنا