بررسی سیاره داغ و مرگبار «زهره» برای یافتن حیات در سیارات دیگر

به گزارش مجله خبری نگار، از «فیز»، یک مقاله تحقیقی جدید استدلال می‌کند با وجود اینکه دمای سطح سیاره «زهره» (ونوس) آنقدر داغ است که سرب را ذوب می‌کند و همچنین با وجود آتش‌فشان‌های فوران‌کننده گدازه‌های داغ، اما این سیاره غیرقابل زیست حامل درس‌های مهمی درباره امکان بالقوه حیات در سیارات دیگر است.

«استیفن کین» اخترفیزیکدان از دانشگاه کالیفرنیا ریورساید و مولف اول این مقاله گفت: ما اغلب تصور می‌کنیم که زمین مدل قابل زیست است، اما اگر این سیاره را در انزوا (بطور جداگانه و منفرد) بررسی کنیم، نمی‌دانیم که مرز‌ها و محدوده‌ها کجاست. این درحالی است که زهره ما را از این مساله آگاه می‌کند.

این مقاله انتشاریافته در نشریه «ستاره‌شناسی طبیعت» بخش زیادی از اطلاعات موجود تاکنون درباره زمین و زهره را گردهم آورده و همچنین سیاره زهره را به عنوان نقطه اتکایی توصیف می‌کند که از آنجا دانشمندان می‌توانند شرایط مانع حیات روی سیارات پیرامون ستارگان دیگر را بهتر بشناسند.

زمین و زهره با وجود اختلافات زیاد در عین حال برخی مشابهت‌ها را هم دارند. این دو سیاره تقریبا جرم و شعاع یکسانی دارند و با توجه به نزدیکی زمین به زهره بطور طبیعی این سوال مطرح می‌شود که چرا زمین سرنوشت چنین متفاوتی از زهره پیدا کرد.

بسیاری از دانشمندان بر این باورند که مقدار انرژی که زهره از خورشید دریافت می‌کند، موجب یک وضعیت گلخانه‌ای افسارگسیخته شد و آن سیاره را نابود کرد.

کین در این خصوص گفت: اگر انرژی دریافتی زمین از خورشید را ۱۰۰ درصد در نظر بگیرید، انرژی دریافتی زهره ۱۹۱ درصد است و بسیاری گمان می‌کنند علت سرنوشت متفاوت زهره همین بوده است. اما زهره هیچ قمری ندارد و این چیزی است که موجب پدیده‌هایی مانند جزر و مد دریا‌ها و اقیانوس‌ها در زمین می‌شود و بر میزان آب در اینجا تاثیرگذار است.


علاوه بر برخی تفاوت‌های معلوم شده، ماموریت‌های بیشتر ناسا به زهره به روشن شدن برخی از ناشناخته‌ها کمک خواهد کرد. دانشمندان اندازه هسته مرکزی این سیاره را نمی‌دانند و اینکه این سیاره چگونه به وضعیت چرخشی نسبتا آرام کنونی رسید و میدان مغناطیسی آن چگونه در طول زمان تغییر کرد و همچنین چیزی درباره اتمسفر پایینی آن نمی‌دانند.

کین خاطرنشان کرد: سیاره زهره یک میدان مغناطیسی قابل ردگیری ندارد و این ممکن است با اندازه هسته آن مرتبط باشد. اندازه هسته همچنین به ما اطلاعاتی درباره نحوه خنک شدن سیاره می‌دهد و ما نمی‌دانیم در زهره چه اتفاقی در این زمینه می‌افتد.

بخش‌های داخلی یک سیاره خشکی (terrestrial) همچنین بر اتمسفر آن هم تاثیرگذار است. روی زمین اینطور است و اتمسفر ما تا حد زیادی نتیجه گازپراکنی آتشفشانی است.

سازمان فضایی ناسا دو ماموریت تحقیقاتی درباره زهره برای پایان دهه جاری در برنامه دارد. ماموریت «داوینچی» درباره اتمسفر مملو از اسید این سیاره تحقیق می‌کند تا گاز‌های خاص و سایر عناصر شیمیایی را اندازه گیری کند.

ماموریت «وریتاس» نیز هر چند روی سطح زهره فرود نخواهد آمد، اما به دانشمندان اجازه می‌دهد تا با ایجاد بازنمایی‌های مبسوط سه‌بُعدی این مساله را آشکار کنند که آیا سیاره زهره طبقات زمینی فعال (active plate tectonics) یا آتش‌فشان دارد.

مقاله یادشده در نهایت خواستار انجام ماموریت‌هایی مانند این‌ها به دو منظور می‌شود که یکی برای کسب داده‌های بهتر برای استفاده از سیاره زهره به منظور راستی‌آزمایی نتایج به دست آمده درباره حیات روی سیارات دورتر و دیگری بررسی احتمالات درباره آینده سیاره زمین است.