به گزارش مجله خبری نگار،بیماریهایی که باعث فسخ و باطل شدن عقد میشوند:
• دیوانگی (جنون امری عرفی است و در بعضی روایات آمده کسی که اوقات نماز را تشخیص ندهد. طبق قانون اختلال عقل آن است که شخص در انجام وظایف عادی و معمولی روزانه خود نامتعادل شده و اعمال بدون هدف از او سر بزند.)
• بیماری خوره یا جذام، نوعی بیماری عفونی است که باعث ضایعههای پوستی حاد و تغییر شکل دهنده استخوان است و همچنین باعث آسیب عصبی در دست و پا و نواحی دیگر بدن میشود.
• بیماری برص، پیسی یا برص یا ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که در آن لکهای سفید رنگ به دلیل از دست رفتن رنگدانه پوست بوجود میآیند.
• نابینایی هر دو چشم
• شَل بودن (به طوری که در راه رفتن این عیب آشکار باشد)
• افضا شدن (یعنی مسیر ادرار و حیض و یا حیض و مدفوع او یکی باشد و امکان آمیزش جنسی وجود نداشته باشد)
• وجود گوشت، استخوان یا غدهای که مانع نزدیکی شود. اگر یکی از این موارد در زن وجود داشته باشد مرد میتواند بدون نیاز به طلاق، عقد را فسخ کند.
• دیوانگی (فراموشیهای سریع الزوال، بیهوشیهای ناشی از هیجانات ناگهانی و نیز بیماری صرع (غش) جنون محسوب نمیشود)
• نداشتن آلت مردانه
• ناتوانی از نزدیکی جنسی
• کشیده بودن بیضهها
در قانون مدنی، عیبهایی که برای مرد و زن حق فسخ نکاح ایجاد میکند، متفاوت است. برای مثال، اگر مردی که به انتخاب پدر و مادرش با خانمی که چندان او را ندیده ازدواج کرده باشد و متوجه شود که به بیماری جذام مبتلاست، حق فسخ ازدواج را دارد. اگر این موضوع را قبل از برقراری رابطه زناشویی بفهمد، زن حق مهر نخواهد داشت، اما اگر بعد از برقراری رابطه زناشویی متوجه شود، باید تمام مهریه را بپردازد.
طبق ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی، اگر جنون و عنان بعد از عقد هم اتفاق بیفتد، به زن حق فسخ داده میشود.
همچنین، طبق ماده ۱۱۲۶ قانون مدنی، اگر زن یا مرد قبل از عقد بدانند طرف مقابلشان به یکی از بیماریهایی که حق فسخ ایجاد میکند مبتلاست، دیگر بعد از عقد حق فسخ نخواهند داشت.
در ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی هم آمده است که اگر مردی بعد از عقد به بیماریهای مقاربتی مبتلا شود، زن حق دارد از برقراری رابطه زناشویی با او امتناع کند، ولی به او نفقه تعلق میگیرد.
در تبصره ۵ ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی نیز آمده است که ابتلای مرد به بیماریهای صعب العلاج روانی یا مسری یا هر بیماری صعب العلاج دیگری (مثل سرطان) که زندگی مشترک را تهدید کند، یعنی زندگی همراه با مشقت باشد و تحمل آن مشکل شود، باعث میشود زن بتواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند و در صورتی که ادعای او ثابت شود، دادگاه مرد را وادار به طلاق خواهد کرد. در این صورت خانم میتواند تمام حق و حقوق خود را هم مطالبه کند.
اگر خانم یا آقایی متوجه شود همسرش مبتلا به یکی از بیماریهایی که حق فسخ ایجاد میکند است، باید بلافاصله برای فسخ نکاح اقدام کند و نمیتواند بعد از مدتها چنین تصمیمی بگیرد. البته به شرطی که از این موضوع آگاهی داشته باشد.
در صورتی که زن یا مرد پیش از عقد دائم به معایبی که موجب حق فسخ نکاح یا باطل شدن نکاح است، آگاهی داشته باشند و با علم به آن مبادرت به عقد نکاح کنند، حق فسخ نکاح را نخواهند داشت.
اگر زن بعد از عقد دائم به یکی از معایبی دچار شود که در هنگام وقوع عقد به مرد حق فسخ میداد، حق فسخ برای مرد نخواهد بود.
اگر مرد به جنون یا عنان دچار شود و این موضوع بعد از عقد رخ دهد، موجب حق فسخ نکاح برای زن خواهد بود.
با وجود هر یک از این موارد نام برده شده و تحت شرایط خاصش، زن یا مرد خواهان فسخ ازدواج دائم با در دست داشتن شناسنامه و عقدنامه به همراه یکی از دلایل فسخ نکاح، میتوانند ضمن دادخواست فسخ نکاح و نامه پزشکی قانونی برای اثبات دلیل فسخ، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند.
در دفتر خدمات الکترونیک، دادخواست فسخ نکاح را تنظیم و ثبت کرده و از آن جا به دادگاه برای رسیدگی فرستاده میشود. استفاده از حق فسخ در تمام این مواردی که بیان شد، فوری است، یعنی به محض اطلاع از وضعیتی که از موجبات فسخ است باید بلافاصله برای استفاده از حق فسخ نکاح اقدام کرد. در غیر این صورت، حق فسخ از بین خواهد رفت. تشخیص این که چه مدت امکان استفاده از اختیار فسخ نکاح وجود دارد، با توجه به عرف و عادت است.
همان طور که گفته شد، فسخ نکاح کاری یک طرفه است. در واقع، دارنده حق فسخ برای این کار برخلاف طلاق، ملزم به رعایت تشریفات خاصی نیست و فسخ نکاح یا باطل کردن عقد دائم طبق قانون فقط با گفتن لفظی یا انجام عملی که بر آن دلالت داشته باشد، اتفاق میافتد. با این حال، ثبت آن پس از صدور حکم فسخ نکاح از سوی دادگاه الزامی است.
ثبت نکردن فسخ نکاح به صورت رسمی، باعث میشود که متخلف به جرم نقدی درجه پنج و حبس تعزیری درجه هفت محکوم شود.
آیا نبودن بکارت در دختر، باعث جواز فسخ عقد مى شود؟ و معناى فسخ چیست؟
پاسخ: در صورتى که شرط بکارت کرده باشد حقّ فسخ دارد و معمولا در محیطهاى ما، شرط بکارت به عنوان یک شرط ضمنى و از پیش توافق شده مى باشد و معناى فسخ این است که بگوید من عقد را فسخ کردم یا به هم زدم و به هر زبانى باشد کافى است.
اگر مردى قبل از ازدواج از نزدیکى عاجز باشد و زن بعد از مراسم عروسى بفهمد و فوراً عقد و نکاح را به هم نزند و از شوهر جدا نشود، آیا در این صورت زن مى تواند بدون طلاق شوهر کند؟
پاسخ: در این موارد، زن باید به حاکم شرع مراجعه کند و حاکم یک سال به مرد مهلت مى دهد اگر درمان شد ازدواج باقى است، در غیر این صورت زن مى تواند نکاح را فسخ کند و احتیاج به طلاق نیست و به فرض که مرد بعد از آن هم خوب شود قابل بازگشت نیست مگر به صورت ازدواج جدید.
آیا برای فسخ نکاح به دلیل بیماری، نیاز به مدارک پزشکی داریم؟
بله، برای فسخ نکاح به دلیل بیماری، عموما نیاز به مدارک پزشکی دارید. برای مثال، در صورتی که فرد به دلیل بیماری جذام یا بیماریهای مقاربتی مبتلا شده باشد، باید گواهی پزشکی معتبری را ارائه کند تا بتواند حق فسخ نکاح را بر اساس مادههای مربوطه از قانون مدنی اثبات کند.
اگر همسر شما به دلیل بیماری جذام یا بیماریهای مقاربتی مبتلا شده باشد، میتوانید به پزشک مربوطه مراجعه کرده و گواهی پزشکی معتبری را برای اثبات بیماری همسرتان بگیرید. سپس با توجه به قوانین و مقررات مربوطه به دادگاه مربوطه درخواست فسخ نکاح را ارائه کنید.
آیا برای دریافت گواهی پزشکی باید به مراکز خاصی مراجعه کنیم؟
بله، برای دریافت گواهی پزشکی باید به مراکز خاصی مراجعه کنید. این مراکز شامل مراکز بهداشت، بیمارستانها و مراکز درمانی مختلف هستند.
برای مثال، در ایران، مراکز بهداشت شهرستان یا منطقه محل زندگی شما، مراکز بهداشت دانشگاهها و بیمارستانها در شهرهای بزرگ میتوانند به عنوان مراکزی برای ارائه گواهی پزشکی برای فسخ نکاح به دلیل بیماری مورد استفاده قرار گیرند.
همچنین، ممکن است در برخی موارد، به دلیل نوع خاصی از بیماری، نیاز به مراجعه به مراکز پزشکی خاص و متخصص داشته باشید. در هر صورت، بهتر است قبل از مراجعه به مرکز مورد نظر، با آنها تماس بگیرید و اطلاعات لازم را دریافت کنید.
برای فسخ نکاح به دلیل بیماری، شما ابتدا باید گواهی پزشکی معتبری که بیماری همسر شما را تأیید کند، به دادگاه ارائه کنید. سپس، براساس مادههای مربوطه از قانون مدنی، میتوانید درخواست فسخ نکاح را به دادگاه ارائه کنید. در صورتی که دادگاه بر این باور باشد که بیماری همسر شما موجب عدم امکان ادامه زندگی مشترک شده است، میتواند نکاح شما را باطل کند.
برای این کار، بهتر است با یک وکیل متخصص در قوانین خانواده مشورت کنید و او را به عنوان نماینده حقوقی خود در دادگاه معرفی کنید. وکیل شما میتواند شما را در مسیر فرایند فسخ نکاح به دلیل بیماری همراهی کند و در تهیه مدارک و ارائه آنها به دادگاه به شما کمک کند.
برای فسخ عقد مرد یا زن باید بگوید: «من عقد را فسخ کردم یا به هم زدم.» که البته میتواند این جمله را به هر زبانی بگوید. لازم به یادآوری است که ثبت فسخ عقد پس از صدور حکم مربوط از سوی دادگاه الزامی است و اگر ثبت نشود باعث میشود که متخلف به جزای نقدی درجه پنج (بین ۸۰ تا ۱۸۰ میلیون ریال) و حبس تعزیری درجه هفت (از ۹۱ روز تا ۶ ماه) محکوم شود.
اگر زن در موقع خواستگاری عمده معایب خود را بپوشاند و خود را غیر از آنچه هست نشان بدهد مصداق تدلیس است و شوهر پس از اطلاع حق فسخ دارد.
اگر مرد به یکی از دلایلی که عنوان شد عقد را فسخ کرد بر اساس قانون اگر قبل از شروع زندگی زناشویی فسخ انجام شود زن مهریهای نمیگیرد و در غیر این صورت مهریه به زن تعلق میگیرد مگر این که مرد به خاطر تدلیس زن ازدواج را فسخ کرده باشد.
اگر زن به یکی از دلایلی که عنوان شد عقد را فسخ کند در این صورت شوهر باید نصف مهریه او را بپردازد.
منبع:اینفو