سینمای راهبردی با نگاهی به فردا

به گزارش مجله خبری نگار، یک عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق در این نشست در خصوص سینمای راهبردی گفت: سینما نقطه تلاقی هنر، فرهنگ و رسانه است. ترکیب رسانه و هنر قابلیتی به سینما داده که آن را به عاملی تاثیرگذار در حوزه فرهنگ تبدیل کرده‌است. سینما ظرفیت بی‌بدیلی برای تبدیل زمان دارد و می‌توان گذشته، حال و آینده را بازنمایی کرد. به دلیل همین ویژگی ظرفیت تولید، توزیع و غلبه روایت را دارد. فناوری نیز ظرفیت‌های این رسانه را افزایش داده تا بتواند در بازتولید روایت ما از فرهنگ اثرگذار باشد. سینما می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند و شرایطی را به وجود آورد که دیگر به سینما به عنوان ابزار معمولی فکر نکنیم.

سعید غفاری افزود: به نظر می‌رسد، سینمای ما در گام اول خود پس از انقلاب به مسیر خوبی رفته، سینما در دهه ۶۰ به دنبال تمایز بخشی با قبل از انقلاب بود، اما بعد از آن چرخه تولید فیلم، متناسب با نیاز‌ها و اهداف جمهوری اسلامی رشد نکرده است.

وی با بیان اینکه سینمای شرق به دنبال روایت خود بوده، ادامه داد: تایلند پیوست تربیتی درباره فیلم و سریال دارد و این یعنی آن کشور به سینمای راهبردی فکر می‌کند، سینما را تنها سرگرمی نمی‌بیند و شان ویژه‌ای برای آن قائل است.

این عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق اضافه کرد: ترکیه از مقطعی، روایت و تصویر خاص خود را به دنیا معرفی می‌کند، شاید روشن‌ترین این مثال آمریکا است. مگر می‌شود هالیوود را جدا از سیاست، فرهنگ و اجتماع آمریکا دانست؟

غفاری با بیان اینکه ما در این ۴۰ سال وارد جنگ روایتی شده‌ایم، فیلم‌هایی که ساخته شده در چارچوب ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی بوده است، خاطرنشان کرد: آیا مدیریت سینمای ایران پاسخگوی این اتفاقات است؟ سینما ترکیبی از هنر صنعت و رسانه است فقط از جهت فضای رقابتی به سینمای راهبردی نگاه نمی‌کنیم بلکه با این دید که سینمای صاحب سبک و سرمایه خلاق انسانی ما رشد کند.

وی تاکید کرد: امروز وارد نسل جدید سینما شده‌ایم و پیوست فناوری نیز رخ داده پس نگاه ما باید مثل سابق نباشد و تامل راهبردی داشته باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق با بیان اینکه خواسته یا ناخواسته در جنگ روایتی هستیم، بیان کرد: بخواهیم یا نخواهیم برای ما برنامه‌ریزی می‌کنند و اگر خودمان برای آینده فکر نکنیم دیگران این کار را انجام می‌دهند که شاید با ارزش‌های ما هم‌خوانی نداشته باشد.

غفاری افزود: تولید فیلم به عنوان محصول فرهنگی، ارزشی ادامه‌دار است، اما ما به این موضوع فکر نکرده‌ایم، فیلم‌های شاخص برای بعد فیلم برنامه دارند مثلا ما چقدر به پیوست اجتماعی و سیاسی بعد از فیلم به وقت شام فکر کرده‌ایم؟

وی ادامه داد: سینما می‌تواند با ایجاد تصورات غالبی و دامن زدن به شکاف‌های اجتماعی بحران‌زا باشد، کشور ما در شرایطی نیست که مانند بخشی از سینمای اروپا بخواهیم یک سینمای تجربه‌گر داشته باشیم البته اگر سینمای تجربه‌گر در چارچوب یک سناریو باشد خوب است.

این عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق، فاصله بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب را زیاد دانست و گفت: معرفی سبک زندگی اروپایی بیشترین میزان را در سینمای دهه ۹۰ دارد، اما سینمای ما باید به خانواده توجه ویژه داشته باشد. در دهه ۸۰ خانواده‌ها بحران زده هستند و دلیل آن نقش‌های سنتی و فردگرایی است، باید انفعال داشته باشیم و یا کنشگر باشیم. سینمای ملی مسیر رسیدن به سینمای راهبردی است. گفتگو میان اندیشمندان برای تعریف کردن سینمای ملی به ما کمک می‌کند.

غفاری ادامه داد: در جشنواره ۳۸ سینمای ایران آغشته به آسیب‌های اجتماعی و ناامیدی نشان داده شده‌است. از نگاه سینماگران وضعیت حکمرانی عامل این موضوع است راهکار آن اعتراض بدون پشتوانه معرفتی است. این چه تصویری است که از ایران ساخته شده است؟

وی در خصوص وضعیت کنونی سینمای راهبردی بیان کرد: اکنون مسئله‌ای جدی ما فاصله با سینمای راهبردی است. در شرایط بی‌سامان و بدون برنامه‌ای هستیم و این الزاما به سینماگران ارتباطی ندارد. سیاست‌گذاران بنیاد فارابی در اندیشه ایجاد سینمای ملی بودند، اما هر کدام با رویکردی متفاوت و فهم یکسانی از اینکه کدام سینما می‌تواند در خدمت انقلاب باشد، وجود ندارد. از این رو دائم در نزاع ارزشی بوده و مردم را شاهدی بر ادعای خود می‌دانستند. اگر امروز با مشکلی مواجه هستیم محصول یک لحظه نیست بلکه از آن غافل شده‌ایم و به مشکلی عملیاتی تبدیل شده است.

مهدی ناظمی (مجری) نیز در این آیین با بیان اینکه روایت‌گری سینما در ایران راهبردی نیست، گفت: سینمای آمریکا سیاسی و مهندسی شده است، در عین حال روایت سیاسی اجتماعی جهانی را هم دارد و در مقایسه کالبد سینما آمریکا در یک سوی ترازو و بقیه سینما‌ها در کفه دیگر قرار دارد. نوعی تجربه‌گرایی در سینما غالب است و سینمای ما از دهه ۷۰ به بعد متکی به تجربه است و مخاطب ایرانی حق این را دارد که بپرسد چرا همین سینمای تجربه‌گر را ادامه نمی‌دهیم و روایت‌گری را به همان آمریکا واگذار نمی‌کنیم؟

وی خاطرنشان کرد: ما مخیر به داشتن روایتی هستیم که خودمان بسازیم یا منفعل بمانیم و در روایتی حل شویم که دیگران از ما می‌سازند.