مجله خبری-سبک زندگی نگار: همه میدانیم که دوران صفویان، یکی از مهمترین دوران تاریخی ایران میباشد. ایران در این دوره در بهترین و کاملترین و پیشرفتهترین حالت خود به لحاظ سیاسی و اقتصادی بوده است. در دوران صفویه حیات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایران دوران رو به رشدی را به خود دید و این رشد به حدی بود که شاید بتوانیم ادعا کنیم که بعد از فتح ایران ساسانی توسط اعراب مسلمان بیشترین اثر و نقش را در تاریخ ایران اسلامی صفویان ایفا کردند، نقش و اثری که همیشه و همیشه بر پیکر این سرزمین کهن، باقی ماند و خواهد ماند.
رونق تجارت و رونق شهر و شهر نشینی زمینه را برای رونق اقتصادی ایران در این دوران به راحتی فراهم کرد و باعث شد تا اوضاع تجارت ایران در آن زمان، جان بگیرد و روز به روز رشد کند.
در ادامهی این محتوا سعی داریم تا درباره اوضاع تجارت در دوران صفویان صحبت کنیم و بررسی کنیم که این سلسله چگونه توانسته بود با برنامه ریزیهای مختلف و اقتدار و هوشمندی، مسیر تجارت ایران را تا این حد هموار سازد. پیشنهاد میکنیم برای آشنایی با ابعاد مختلف تجارت در دوره صفویان، تا انتهای این محتوا ما را همراهی نمایید:
بررسی ابعاد مختلف تجارت در دوره صفویه
تجارت در دوره صفویه ویژگیها و فاکتورهای های خودش را داشت که یکی از مهمترین این فاکتورها رقابت با بزرگترین دولت اسلامی معاصر و همسایه یعنی دولت عثمانی بود. علاوه بر این موضوع تمام تمرکز دولت صفوی بر این بود که بتواند در بازار اروپا، جایگاه خاص خودش را بیابد و بتواند انواع ابریشم خالص ایرانی، فرش ایرانی و سایر تولیدات ایران به این بازار برساند.
چرا که این فکر عملا باعث میشد تا ایران تجارتی بین المللی را تجربه کرده و در زمینه تولید و توزیع و صادرات انواع محصولات تولید داخلی، یکه تاز عرصه تجارت جهانی باشد. در این زمان، دولت صفوی از ایلیتهای ارامنه استفاده میکرد تا بتواند تسلط کافی بر روی روال تجارت در اروپا را داشته باشند.
ابعاد تجارت در دوره صفویه
ارزشی که تجارت داخلی و خارجی در دوران صفوی داشت، در هیچ کدام از دوران تاریخی ایران مشاهده نمیشود، جالب است بدانید که در راس تمامی شاهان صفوی نیز، شاه عباس بود که این موضع برایش از اهمیت زیادی برخوردار بود و توانسته بود به خوبی نیز از پس این چالش برآید.
در زمان صفویان، انقلاب صنعتی فرانسه شکل گرفته بود و اروپاییها به دنبال تایید و حلب نظر شرقیان شدند و این موضوع مزید بر علت شد تا روابط تجاری ایران شکل قدرتمندتری را به خود بگیرد. مهمترین خلاق اجتماعی که در دوران صفوی بر روی رواج آن تاکید میشد، اتحاد بود، چیزی که تا قبل از صفویان هیچ گونه اثری از آن در بافت این سرزمین دیده نمیشد.
به بیانی ساده، با تشکیل دولت صفوی و رسمی کردن مذهب تشیع توسط شاه اسماعیل، حکومت متمرکز و مستقلی در ایران برقرار شد که در نتیجهی این حکومت متمرکز، امنیت و تسهیلات بسیار ویژهای هم از جانب شاهان صفوی به ویژه شاه عباس اول در کشور برقرار شده بود و این تسهیلات راه را برای فعالیتهای بازرگانان داخلی و خارجی هموار نموده و به دنبال آن، تجارت، به ویژه تجارت ابریشم در بهترین حالت ممکن، شکوفا گردید.
خیلی از شهرهای بزرگ و کوچک ایران در دوران صفویه به کانون تجارت انواع محصولات و تولیدات داخلی تبدیل شدند که از جملهی این شهرها میتوانیم به مواردی همچون اصفهان، تبریز، اردبیل، گیلان و ... اشاره نماییم.
تجارت در دوره صفویه چگونه بود؟
همه میدانیم که پایتخت صفویان شهر زیبای اصفهان بود، شهری که مهد هنر و آثار هنری است، شهری امن که مامن صفویان و اندیشههای نو و فعالیتهای اقتصادی و سیاسی قدرتمند آنها بود. با توجه به جایگاه اصفهان در دولت و سلسلهی صفویان، واضح بود که بزرگترین مبدا تجارت برای صفویان همین شهر بود و از انجایی که اصفهان در مرکز کشور قرار داشت، تمامی محمولهها و کاروانهای تجاری نیز از این شهر عبور میکردند و این شهر یکی از مهمترین نقاط در تجارت صفویان معرفی میشد، شهری که تمامی تجار اروپایی از جلال و جبروت آن زمان، در کتب تاریخی مختلف، تعاریف زیادی را ارایه داده اند.
مهم است بدانید که حیات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه ایران در دوران صفویان تار و پودهای مختلفی داشت که یکی از این تار و پودهای اصلی، تجارت ابریشم بود. تجارتی که تا مدتها توانسته بود ایران را یکه تاز صادرات ابریشم در بازار جهانی آن زمان معرفی کند و تجار ایرانی در این زمینه از ارج و قرب خاصی نیز برخوردار بودند. به هر حال صفویان یکی از مهمترین دوران تاریخی ایران بودند و شاید تنها دورانی بودن که ایران از هر جهت در رفاه و صلح و پیشرفت نسبی برخوردار بود.
منبع: بیتوته