به گزارش مجله خبری نگار، بهادر امینیان در بخشی از این گفتگو درباره نقش برجسته شهید سلیمانی در تحولات چند ده سال اخیر افغانستان گفت: از زمان حضور روسها در این منطقه، مقاومت و جهاد مردم علیه ارتش سرخ، شهید سلیمانی و دوستانش، در حمایت از جهاد مردم حضور پررنگی داشتند و به منظور اینکه بتوانند در مقابل اشغالگری آنان مقاومت کنند، جمهوری اسلامی و شهید سلمیانی با احمدشاه مسعود و سایر رهبران جهادی دیدارها و ارتباطات خوبی داشتند. در دوران بعد هم سردار سلیمانی نقش مثبت و برجستهای داشت.
او با تاکید بر اینکه که جمهوری اسلامی ایران همواره از خواست مردم افغانستان حمایت کرده، افزود: در حوزه افغانستان هم کماکان این مساله به عنوان یک ایده سردار سلیمانی باقی است که مردم این منطقه نظام را به معنای مشارکت همه بر مبنای اعتقادات، رسوم و فرهنگ مردم ایجاد کنند. مانع عمدهای که تاکنون جلو این کار را میگرفت آمریکا بود، اما با خروج شان یک قدم به پیش رفتیم، ولی هنوز باید کار شود تا یک حکومت با مشارکت همه مردم در این کشور مستقر شود.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل با اشاره به اینکه در دو سال گذشته، جریانهای غربگرا عمدتاً تلاش در تخریب چهره سردار سلیمانی داشتند و در شبکههای تلویزیونی، افرادی را دعوت میکردند که فقط حمله میکردند به سردار سلیمانی و هیچ وقت درشبکههای رسمی و یا شبکههای خصوصی به طور واقعی به این قضیه پرداخته نشد، افزود: امروز، اما امیدوار هستیم که با برداشته شدن موانع و عدم حضور بیگانگان، قهرمان مبارزه با تروریسم، اشغالگری و تجاوز (سردار سلیمانی) بهتر برای مردم شناخته شود.
متن کامل مصاحبه خبرگزاری صدای افغان (آوا) با بهادر امینیان، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل به شرح زیر است:
آوا: امسال تجلیل از سالگرد شهادت سردار سلیمانی در شرایط متفاوتی برگزار میشود، آمریکا به صورت بسیار خفت بار از افغانستان خارج شده و زمینههای خروج ارتش اشغالگر این کشور از عراق هم آغاز گردیده، شما این شرایط را چگونه ارزیابی میکنید؟ فکر نمیکنید که به نوعی این تحولات به برکت خون شهید سردار سلیمانی بوده است؟ تحلیل و برداشت شما چیست؟
بهادر امینیان: منطقه ما در طول چند دهه گذشته شاهد تحولات گسترده بوده است و حضور بیگانگان در این منطقه مشکلات زیادی برای مردم ایجاد کرد، این بیگانگان هم خودشان متجاوز بودند و هم جریانهای افراطی را ایجاد کردند. بیرونیها در دهههای گذشته آرامش و شرایط زندگی عادی را از مردم گرفتند و با سیاستهای غلطی که در منطقه دنبال کردند فکر میکردند که میتوانند قدرت خود را تثبیت کنند و این جغرافیا را تحت اشغال خود دربیاورند، اما مقاومت مردم و عدم پذیرش سلطه بیگانگان، در نهایت هزینههای زیادی را بر سیاستهای استکباری و تحمیلی وارد کرد که آبرو، حیثیت و اعبتارشان را در منطقه از دست دادند و مجبور شدند این جغرافیا را ترک کنند، شاید پرچمدار مقابله با جریانهای تروریستی، اشغال و حضور بیگانگان، سردار سلیمانی بود که نقش زیادی داشت و ما امروز شاهد به نتیجه رسیدن تلاشهای ایشان هستیم که به شکل افتضاحی برای آمریکا تجلی پیدا کرد.
آوا: ما تا چه اندازه به آرمانهای سردار شهید سلیمانی برای رسیدن به یک وضعیت ایده آل در منطقه و به خصوص افغانستان نزدیک شده ایم؟ چشم انداز سردار شهید سلیمانی برای منطقه و آرمان ایشان چه بود؟
بهادر امینیان: سردار سلمیانی عمدتاً به دنبال این بود که مردم منطقه بر مبنای داشتههای بومی و به خصوص اعتقادات خودشان بتوانند حکومتشان را در دست بگیرند، این موضوع را ایشان در تمام منطقه دنبال میکرد و در خیلی جاها به پیشرفتهای خوبی نیز رسید.
در حوزه افغانستان هم کماکان این مساله به عنوان یک ایده سردار سلیمانی باقی است که مردم این منطقه نظام را به معنای مشارکت همه بر مبنای اعتقادات، رسوم و فرهنگ مردم ایجاد کنند. مانع عمدهای که تاکنون جلو این کار را میگرفت آمریکا بود، اما با خروج شان یک قدم به پیش رفتیم، ولی هنوز باید کار شود تا یک حکومت با مشارکت همه مردم در این کشور مستقر شود.
آوا: راه شهید سلیمانی، راه ایستادگی و مقاومت بود، راهی که جمهوری اسلامی ایران در ۴۰ سال گذشته پشت سر گذاشته و امروز تحولات افغانستان بسیار به اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در ایران شباهت دارد. قطعا سختیهای زیادی وجود دارد که امروز شما از نزدیک حس میکنید. راهی که شهید سلیمانی برای عبور از این سختیها فراراه مردم افغانستان قرار داده، چیست؟
بهادر امینیان: مردم افغانستان از سابقه طولانی، از ثروتهای خدادادی خوبی برخوردار هستند، تا هنوز دخالت بیگانگان اعم از روس ها، انگلیسیها و بعد هم آمریکاییها اجازه ندادند که این مردم بتوانند روی پای خودشان بایستند و نظامی را ایجاد کنند که ثبات، آرامش، امنیت و پیشرفت و توسعه را به ارمغان بیاورد. امیدواریم که با برطرف شدن این موانع و اینکه مردم یک قدم برای مطالبات شان به پیش رفته اند در آینده بتوانند چنین شرایطی را شاهد باشند.
آوا: تا اندازه بسیاری نقش و جایگاه سردار شهید سلیمانی در دیگر کشورهای عربی برجسته بوده؛ اما شواهد حاکی از حضور سه دهه گذشته این سردار بزرگ در تحولات افغانستان است، ولی با این وجود، این نقش و تأثیرگذاری چندان تبیین نشده است. نگاه شما به این نقش و تأثیرگذاری چیست؟
بهادر امینیان: از زمان حضور روسها در این منطقه، مقاومت و جهاد مردم علیه ارتش سرخ، شهید سلیمانی و دوستانش، در حمایت از جهاد مردم حضور پررنگی داشتند و به منظور اینکه بتوانند در مقابل اشغالگری آنان مقاومت کنند، جمهوری اسلامی و شهید سلیمانی با احمدشاه مسعود و سایر رهبران جهادی دیدارها و ارتباطات خوبی داشتند. در دوران بعد هم سردار سلیمانی نقش مثبت و برجستهای داشت. به هرحال افغانستان همسایه جمهوری اسلامی ایران است و ما همیشه به دنبال این بودیم که مردم افغانستان بتوانند به یک آرامش دسترسی پیدا کنند.
در ۲۰ سال که مردم افغانستان تلاش کردند تا نظام جمهوریت را ایجاد کنند، سردار سلیمانی از خواست مردم حمایت میکرد، البته آمریکاییها انحرافی در درخواست مردم ایجاد کردند، فسادی که در اینجا به وجود آمد مشکلات زیادی را برای ما هم ایجاد کرد و هیچگاه نمیخواست که ایران ارتباط طبیعی با افغانستان داشته باشد، از جمله در دو - سه سال گذشته حتی اجازه نمیدادند که برای سردار سلیمانی مراسم بگیریم و همیشه مانع بودند؛ اما سردار سلیمانی همیشه حمایتش از مردم و تقویت برنامههای شان بود.
آوا: سفارت جمهوری اسلامی ایران و سایر مجموعههای فرهنگی در حوزه افغانستان چه برنامهای برای تبیین نقش و جایگاه شهید سلیمانی در عرصه تحولات افغانستان داشته و دارند؟ فکر نمیکنید باید در این زمینه تاریخ نگاری شود؟
بهادر امینیان: برنامههای خوبی انجام شد، اما در حد شخصیت سردار سلیمانی نبوده است و حتی در دو سال گذشته که ما در اینجا شاهد بودیم، جریانهای غربگرا عمدتاً تلاش در تخریب چهره سردار سلیمانی داشتند، در شبکههای تلویزیونی، افرادی را دعوت میکردند که فقط حمله میکردند به سردار سلیمانی و هیچ وقت در شبکههای رسمی و یا شبکههای خصوصی به طور واقعی به این قضیه پرداخته نشد. امروز، اما امیدوار هستیم که با برداشته شدن موانع و عدم حضور بیگانگان، قهرمان مبارزه با تروریسم، اشغالگری و تجاوز (سردار سلیمانی) بهتر برای مردم شناخته شود.
آوا: وضعیت فعلی در روابط افغانستان و ایران با روی کار آمدن طالبان چیست؟
بهادر امینیان: افغانستان همسایه جمهوری اسلامی ایران است. ما ۹۴۰ کیلومتر مرز داریم، میلیونها نفر از اتباع افغانستان هم اکنون در ایران زندگی میکنند، روزانه هزاران تن از اتباع افغانستان که تحت فشار شرایط سخت و ناگوار اقتصادی هستند به سمت ایران میروند، جریانهای تروریستی مانند داعش که خطری جدی برای ما نیز است و ممکن است از این فرصتها استفاده کند، به همین دلیل سعی کردیم با مقامات فعلی افغانستان ارتباط داشته باشیم و به آنها کمک کنیم که یک دولت فراگیر را ایجاد کنند، و اگر میخواهند ثبات ایجاد شود راهی جز این نیست، زیرا وضعیت افغانستان اینگونه نیست که یک قوم یک گروه بتوانند در این کشور حاکم باشد، تنها راه ثبات و پیشرفت در این کشور این است که همه اقوام و گروهها خودشان را در حکومت دخیل بدانند و تلاش ما نیز در این جهت جریان دارد و در عین حال مرزهای خود را باز نگاه داشتیم تا فشار بر مردم افغانستان کمتر شود، همزمان کمکهای اقتصادی نیز انجام بدهیم.
ایران حتی یک روز هم مرزهایش را به روی مردم افغانستان نبسته است؛ چون میداند که بخش زیادی از مایحتاج مردم از خارج تامین میشود و اگر مرزها بسته شود فشارش بر مردم تحمیل میشود همانگونه که فعلاً هم تحت فشار مضاعف هستند.
رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران گفتند که دولتها میآیند و میروند و این مردم هستند که ثابت هستند و باید با مردم ارتباط داشته باشیم، اینکه فعلاً مردم افغانستان در شرایط سختی هستند نتیجه سیاستهای غلط آمریکا است.
آمریکاییها که خودشان مسبب شرایط کنونی هستند مردم را نیز تحریم کردند و از این سلاح همیشه علیه ملتها استفاده میکنند، کما اینکه پشتوانه پولی افغانستان را بلوکه کردند. از این جهت ما تلاش میکنیم تا جایی که امکان دارد آلام و دردهای مردم را کم کنیم و از طریق همکاریهایی که انجام میدهیم هم مرزهایمان امن بشود و هم مردم آرام باشند.
آوا: تا چه اندازه فکر میکنید دولت موقت طالبان به طرف پذیرش خواستهای کشورهای همسایه و جامعه جهانی از جمله جمهوری اسلامی ایران پیش خواهد رفت؟ و اگر نرود، چه سناریویی در انتظار خواهد بود؟
بهادر امینیان: درخواستی که ما داریم یک نوع خیرخواهی برای خود طالبان هم است و اینها اگر میخواهند موفق شوند اول باید اعتماد مردم را جلب کنند، هیچ قدرتی و هیچ حکومتی از راه گلوله، توپ و تفنگ نمیتواند در یک کشور پیشرفت و ثبات به وجود بیاورد و باید در درجه اول با مردم خود ارتباط برقرار کند و بر پایه همکاریهای مردمی به نتیجه برسد. این حرفی است که ما با رهبری طالبان در میان گذاشتیم و تاکید کردیم که با دخیل کردن مردم بر مبنای رسوم مذهبی و فرهنگی خودشان میتوانید شرایط سخت را پشت سر بگذارید و مردم هم در این صورت احساس میکنند که میتوانند آینده شان را در حضور شما ببینند.
آوا: نگاه شما به رویکرد متقابل آمریکا و طالبان نسبت به هم چیست؟ با توجه به تجربه جمهوری اسلامی ایران، فکر نمیکنید اتکا و وابستگی به آمریکا و درخواست و خواهش از این کشور برای به رسمیت شناختن، شاه کلید مشکلات کنونی افغانستان نیست؟
بهادر امینیان: شرایط کنونی نتیجه رفتار آمریکا است. دو سال پیش بحثی را که در دوحه شروع کردند و ما اسمش را «مذاکرات صلح» نمیگذاشتیم و «معامله آمریکا» میگفتیم، نتیجه مطلوب نداد و ما از اول احساس میکردیم که آمریکا میخواهد در آنجا معامله کند. از این جهت ما هیچگاه حضور پیدا نکردیم و میدانستیم که به خیر مردم افغانستان نیست و شخص خلیلزاد مرتکب اشتباه دیگری میشود.
وضعیت اسفبار کنونی که در افغانستان دیده میشود نتیجه سیاستهای آمریکا است و به همین دلیل با روند مذاکرات دوحه مخالفت کردیم و معتقدیم که امروز هم آمریکا تلاش میکند با فشار بر افغانستان بازهم بیاید و خواسته خودش را محقق کند و با ابزاری که در دستش است تلاش میکند که بر مقامات فعلی فشار بیاورد و (آنان را) مجبور کند که خواست آمریکا را قبول کنند و ما احساس میکنیم که آمریکا هنوز هم در منطقه حضور دارد و میخواهد برگردد و با فشارهای اقتصادی بر افغانستان میخواهند به یک شکل دیگر بیایند، و این بازی کثیفی است که آمریکاییها مجدداً راه انداخته اند و متاسفانه هزینه اش را مردم افغانستان میپردازند و ما با این قطعاً مخالف هستیم و معتقدیم که به جایی نخواهد رسید.
آوا: با توجه به هجوم شهروندان افغانستان به سوی مرزهای جمهوری اسلامی ایران، به خصوص به صورت غیرقانونی، رویکرد جمهوری اسلامی ایران برای پذیرش و رسیدگی به این مهاجرین چیست؟ دیده میشود که کسی جلودار این سیل مهاجرت نیست؟
بهادر امینیان: در حال حاضر چهار میلیون مهاجر افغانستان در ایران هستند در حالی که شرایط خود ایران نیز شرایط سختی است، اقتصاد کشور تحت تحریمها و تعزیرات بین المللی است و ما بیشتر از این برای پذیرش مهاجرین ظرفیت نداریم. کل اتحادیه اروپا که میخواستند چند هزار مهاجر را بپذیرند؛ اما باز هم مشکلات برای شان خلق کردند و گفتند ما امکان پذیرش مهاجر بیشتر را نداریم و متاسفانه جامعه بین الملل هم چشم را روی هم گذاشته و هیچ کمکی برای مردم افغانستان نمیکند و ایران واقعاً در شرایط سختی است. البته در طول چند ماه گذشته تسهیلات زیادی برای مردم افغانستان به وجود آوردیم و روزانه از چهار تا پنج هزار را ویزا میدادیم، البته در یک هفته اخیر به دلیل ویروس کرونا به همه کشورهای خارجی مرزهای مان را بسته کردیم که شرایط سخت کرونایی در همه دنیا است و این محدودیتها نیز طبیعی است.
ما همیشه از مردم افغانستان خواستیم که اگر میخواهید ایران بروید قانونی سفر کنید، اما متاسفانه باندهای قاچاق انسان و کمیشنکاری تلاش میکردند که با فریب، مردم را به صورت غیرقانونی به ایران منتقل کنند، در حالی که هیچ کشوری قبول نمیکند که کسی به صورت غیرقانونی وارد خاک شان شود.
آوا: به دنبال شیوع نوع جدید ویروس کرونا، مرزهای جمهوری اسلامی ایران به مدت ۱۵ روز به روی شهروندان افغانستان بسته شده و ما شاهد تجمع گسترده مردم در مرز اسلام قلعه ـ دوغارون هستیم. چطور میشود این مشکل را حل کرد؟ برنامه شما چیست؟
بهادر امینیان: ایران نه تنها مرز دوغارون و اسلام قلعه؛ بلکه تمام مرزهای خود را به روی ۱۵ کشور همسایه بست و حتی مرزهای هوایی را روی چهار کشور اروپایی و هشت کشور آفریقایی نیز بست این در حالی است که مرز هوایی به افغانستان بسته نیست و این سیاست تنها در قبال افغانستان استثنایی است و بعد هم تمام کشورهای دنیا با بیماری به نام کرونا روبرو هستند و ما در گشته تا ۵۰۰ نفر روزانه حداقل به خاطر کرونا تلفات داشتیم، بنابراین باید شرایطی را فراهم کنیم که دوباره این اتفاق نیفتد و مردم افغانستان هم نمیخواهند که مردم ایران از ناحیه کرونا تلفات داشته باشند. افزون بر آن مردم ایران از ما توقع دارند تا سیاستهایی را دنبال کنیم که دوباره آن حادثه گذشته اتفاق نیفتد. خوشبختانه در حال حاضر توانستیم کرونا را در ایران کنترل کنیم و یکی از موفقترین کشورها در این زمنیه بودیم.