به گزارش مجله خبری نگار، "میخائیل گورباچف" نخستین رئیس جمهوری اتحاد جماهیر شوروی در مصاحبه با خبرگزاری «اینترفکس» به مناسبت سیامین سالگرد برکناری خود از این سمت، اعلام کرد که باقی ماندنش در پست ریاست جمهوری اتحاد جماهیر شوروی از راه زور، میتوانست باعث جنگ داخلی و عواقب غیرقابل پیشبینی شود. وی گفت: «این روزها یادآور روزهای سیاهی برای اتحاد و روسیه و برای خود من است، اگرچه این مسئله باعث نشد تا خود را ببازم. من سند برکناری از سمت ریاست جمهوری را امضاء کردم و فکر میکنم که حق نداشتم تصمیمی غیر از این بگیرم.»
گورباچف ادامه داد که او به دو دلیل نتوانست از گزینه نظامی استفاده کند: نخست آنکه خود چنین اقدامی را جایز نمیدانست و دوماً، برای اینکه چنین تصمیم گیری میتوانست جنگ داخلی در کشور را به دنبال داشته و عواقب غیرقابل پیشبینی به همراه بیاورد. وی در عین حال با این نظریه مخالفت کرد که اگر او از سمت ریاست جمهوری کناره گیری نمیکرد، امکان نجات اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت.
میخائیل گورباچف معتقد است که اتحاد جماهیر شوروی سابق را حتی پس از کودتای ماه آگوست سال ۱۹۹۱ میشد با کمک تشکیل اتحادیهای از کشورهای مستقل نجات داد، ولی مقامات شوروی از گستردگی بیش از حد مشکلات مربوط به روابط بین قومیتی در این کشور دیگر خسته شده بودند.
این سیاستمدار کهنهکار روس همچنین به نقش رهبران کشورهای غربی در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اشاره و تأکید کرد: «رهبران کشورهای غربی پس از این رویداد، نمیتوانستند خوشحالی خود از این فروپاشی را پنهان کنند.»
وی به نقش کشورهای غربی، بهخصوص ایالات متحده آمریکا در این رویداد اشاره کرده و یادآور شد: «حتی قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، برخی رهبران غربی با دیدن مشکلات موجود در کشور ما، دستان خود را بهم میمالیدند (احساس رضایت میکردند). در کابینه رئیس جمهور جورج بوش پدر، جناحی به سرکردگی "دیک چنی" وزیر دفاع وقت آمریکا وجود داشت. آنها میگفتند: گورباچف یک کمونیست اصلاح نشدنی است و باید کنار رود و ما میتوانیم روی بوریس یلتسین حساب کنیم.»
میخائیل گورباچف همچنین در تفسیر روابط کنونی بین مسکو و واشنگتن، یادآور شد که نظریه گسترش ناتو به سمت شرق و فراموش کردن اصول مربوط به امنیت جمعی، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به عرصه سیاسی آمریکا راه پیدا کرد، همانطور که در آن زمان ایده "سلطه جهانی" به سر آمریکاییها رخنه کرد. به گفته وی، واشنگتن پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، خود را پیروز جنگ سرد تلقی کرد و دقیقاً از همانجا نظریه گسترش ناتو شکل گرفت.
این سیاستمدار ابراز امیدواری کرد که در نتیجه رایزنیهای روسیه و آمریکا، همه کشورهای اروپایی بتوانند خود را در امنیت احساس کنند. وی افزود: «روسیه و آمریکا با همکاری با یکدیگر توانستند خود را از رویارویی و یک مسابقه هستهای بیرون بکشند و بوجود آمدن یک امپراتوری جدید هیچ برندهای نخواهد داشت.»
لازم به ذکر است، "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه چند هفته قبل در سخنرانی اعتراف کرد که فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برای او یک حادثه تأسف بار بود و به عقیده وی، اکثریت شهروندان اتحاد جماهیر شوروی، دقیقاً چنین احساسی را تجربه کردهاند.