مجله خبری-سبک زندگی نگار: مناطق غربی کشور و دامنه کوههای زاگرس نه تنها در کشورمان بلکه حتی در دنیا یکی از کهنترین سکونتگاههای بشری به شمار میرود. جالب است بدانید که استان زیبای لرستان دارای قدمتی چند هزار ساله میباشد و به عنوان یک نگین درخشان در این منطقه میدرخشد، منطقهای که نشان دهنده سکونت انسانهای اولیه در بعضی از غارهای آن میباشد. بنابر این استانی که دارای چنین قدمتی است مسلماً میتواند دارای پیشینه تاریخی و صنایع دستی منحصر به فرد و غنی باشد.
چنانچه قصد سفر به استان لرستان دارید، پیشنهاد میکنیم در این مطلب با ما همراه باشید تا با هنر دست مردم این خطه آشنا شوید و در سفر خود هر چند کوچک از این آثار دستی و سنتی برای عزیزانتان تهیه کنید.
از گذشتههای دور در استان لرستان صنعتی به نام نمد مالی رواج داشت. مطمئنآ اسم کلاه نمدی به گوشتان خورده است، کلاهی که اکثر مردم در گذشته آن را به سر میگذاشتند. به واسطه این صنعت همین کلاههای معروف نمدی، لباسهای نمدی و انواع و اقسام زیراندازهای نمدی در بازارهای این استان عرضه میشود.
از معروفترین صنایع دستی و سوغاتی لرستان که میتوان به آن اشاره کرد گیوه یا همان پاپوش سنتی ایرانی میباشد که در اکثر بازارهای این استان میتوانید از این هنر زیبا تهیه کنید. علاوه بر اینکه این گیوهها از دوام بیشتری برخوردارند دارای وزن کمتری هم میباشند. در ساخت این پاپوشها متریالی همچون نخ ابریشم، برخی ضایعات چرمی، نخ قالی به کار برده میشود.
در گذشتههای دور هنر حصیر بافی فقط در زیر انداز درست کردن خلاصه میشد، ولی در حال حاضر و در عصر کنونی شما میتوانید انواع و اقسام ظرف و ظروف و سبدهای حصیری را که به واسطه این هنر خلق شده اند را در بازارهای مختلف کشور مخصوصاً این استان مشاهده کنید. پس بدانید که محصولات این صنعت نیز به نوبه خود میتواند گزینه مناسبی برای تهیه سوغاتیهای شما باشد.
هنر جاجیم بافی توسط زنان دلیر و غیرتمند عشایر در استان لرستان جا افتاده است، در واقع میتوان گفت جاجیم بافی یک هنر زنانه در لرستان به شمار میرود که تمامی اقدامات آن را از چیدن پشم گوسفندان گرفته تا بافت زنان این خطه انجام میدهند.
طرحها و نقش و نگارهای بسیار متنوعی همچون گلی و هچه، شونه، شیروز و... در جاجیمهای معروف لرستان خلق میشود. جاجیم اگرچه در گذشته کاربردهای زیادی داشت، اما امروزه بیشتر به عنوان تزیینات سنتی استفاده میشود.
معروفترین صنایع دستی متعلق به ورشو سازی میباشد. این صنعت در این منطقه قدمتی به اندازه دو قرن به خود اختصاص داده است. در واقع ورشو فلز سفید رنگی است که از ترکیب آلیاژ چند فلز دیگر مثل روی، نیکل و مس تولید میشود.
یک صنعتگر ورشو با به کارگیری همه فلزات اقدام به ساخت ابزار آلات بسیار بادوامی همچون انواع قاشق و چنگال، سینی، سماور و... میکند که مطمئنمآ اگر سری به بازار بروجرد بزنید بهترین گزینه برای خرید سوغاتی پیش رویتان خواهد بود.
دستبافته پشمین که با نقش و نگار خاصی بافته میشود و مختص نواحی سردسیر میباشد ماشته نام دارد. ماشته بافی در اکثر مناطق ایران که بافت آن رایج بود با اسم جاجیم شناخته شده بود و فقط در کرمانشاه و خرم آباد ماشته و موج نامیده میشود و قدیمیترین پارچه دست بافته این منطقه به شمار میرود.
رختخواب پیچ عمدهترین کاربرد ماشته میباشد، اما عشایر و روستاییان از آن به عنوان رو انداز، زیرانداز و روی کرسی استفاده میکنند که امروزه نیز کاربردهایی همچون رو مبلی، رو فرشی، انواع پشتی، کیف زنانه، ساک، صندلی اتومبیل و... دارد.
همانطور که میدانید با الهام از فرهنگ و تمدن اصیل ایرانی، فرش ایران زیباترین، ماندگارترین و ارزشمندترین هنر ملی این کشور به شمار میرود. استان لرستان نیز همچون سایر مناطق ایران از دیرباز رواج داشته است. جالب است بدانید که فرش بافی در این استان توسط زنان و دختران لر انجام میشود و رتبه ممتازی را به خود اختصاص داده اند.
کوهدشت که به عنوان یکی از شهرستانهای مهم در خصوص تولیدات سنتی و دستی شناخته شده است در زمینه سیاه چادر بافی فعالیت چشمگیری دارد. سیاه چادر به نوعی چادر اطلاق میشود که توسط زنان عشایر از موی بز سیاه بافته میشود. از آنجایی که عشایر در مکانهای معینی در ییلاق و قشلاق اقامت دارند معمولاً زیر همین چادرها استراحت و زندگی میکنند.
از رشتههای شاخصی که در شهرستان ازنا میتوان به آن اشاره کرد ساخت آلات موسیقی سنتی میباشد. کمانچه یکی از سازهای اصیل موسیقی ایرانی به شمار میرود که به جرات میتوان گفت پس از تار مهمترین ساز موسیقی ایرانی محسوب میشود. استفاده از این کمانچه در بخشهای مرکزی ایران علی الخصوص لرستان رایج است.
یکی از دستبافتههایی که متعلق به شهرستان بروجرد است حرمی بافی میباشد. در گذشته با تار و پود پشمی بافته میشد، اما امروزه در نمونههای جدید با تار پنبهای بافته میشود. رایجترین نقش و نگاری که در این هنر به کار رفته میشود میتوان به گل و پروانه و شانهای و خطوط موازی اشاره کرد. این دستبافتهها دارای تنوع بسیار زیادی در بافت و رنگ بندی میباشند.
خراطی یکی از هنرهای سنتی استان لرستان به شمار میرود که با استفاده از چوب، اشیا و اشکال مختلفی از قبیل لیوان و گلدان تولید میشود و به خاطر همین یکی از مناسبترین گزینهها برای خرید سوغاتی میباشد. در خراطی ساختن اشیا با استفاده از دستگاه مخصوصی انجام میشود و در نهایت وسایل مختلفی همچون گهواره، ظروف، قلیان و پایه آباژور تولید میشود.
هنر دستی گلیم بافی یکی از انواع صنایع دستی شهرستان دلفان میباشد که عمده تولید این شهرستان را در این زمینه در بر میگیرد. گلیم دستبافتی ساده تلقی میشود که از تار و پود پشمی بافته میشود و در هر منطقه طرح خاص خود را داشته و کاربردی همچون فرش دارد.
یکی دیگر از صنایع دستی و سنتی که مربوط به شهرستان دورود میباشد چرم دوزی است. دباغی پوست و چرم دوزی قدمت هزار ساله در ایران دارد. جالب است بدانید که دباغی یکی از مهمترین فعالیتهایی میباشد که قبل از چرم دوزی رایج بود. در این صنعت از پوست حیواناتی همچون گوسفند، شترمرغ، بز، مار و... استفاده میشود.