غریب آبادی در مورد عواقب رویکرد شتابزده آژانس اتمی هشدار داد

به گزارش مجله خبری نگار کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین المللی در وین، با ایراد سخنانی در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی با موضوع پادمان ان. پی. تی در جمهوری اسلامی ایران، مواضع جمهوری اسلامی را در این خصوص برای نمایندگان کشور‌های عضو تشریح کرد.
اهم نکات مطرح شده توسط سفیر و نماینده دائم کشورمان، به شرح زیر می‌باشد:

· هیچ موضوع پادمانی در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای جاری ایران وجود ندارد و این نکته مهم، یک بار دیگر در گزارش فعلی مدیرکل نیز تأیید شده است.

· ایران تعاملات عملی و سازنده، و روابط کاری خود را با آژانس ادامه داده و با حسن نیت تلاش کرده است تا به سوالات مربوط به چند موضوع کم اهمیت گذشته پاسخ دهد. علیرغم این تلاش‌های صادقانه، متأسفانه دبیرخانه آژانس، به قیمت ضربه به اعتبار خود، رویکردی غیرسازنده و شتابزده در گزارش این موضوعات اتخاذ کرده است. این می‌تواند به مانعی برای تعاملات آتی دو طرف، مبتنی بر حسن نیت، تبدیل شود.

· تاسف برانگیز است که علیرغم توضیح مکتوب ایران درخصوص وجود آلودگی اورانیوم تهی شده در ۲۶ می ۲۰۲۱ در یکی از مکان ها، آژانس کماکان عنوان می‌دارد که "ایران هنوز توضیحی ارائه نکرده است". همانگونه که قبلاً هم گفتیم، بر اساس تحقیقات ما در زمینه پیشینه فعالیت‌های انجام شده در این مکان، هیچ سابقه‌ای از فعالیت هسته‌ای مشاهده نگردید. بنابراین، منشاء آلودگی اعلام شده توسط آژانس برای ما کاملاً ناشناخته است.

· ظاهراً این رویه غلط آژانس است که هر زمان به بستن یک موضوع نزدیک می‌شویم، سوالات جدیدی را مطرح می‌کند تا با یک فرآیند باز و بی انتها مواجه شویم. این رویه، کاملاً غیرقابل قبول است و با حرفه‌ای گری آژانس در مغایرت است.

· درخصوص موضوع اورانیوم طبیعی به شکل دیسک فلزی نیز بایستی خاطرنشان کنم که بازرسان آژانس تاکنون چندین فعالیت راستی آزمایی از یک تأسیسات اظهار شده ایران در این رابطه انجام داده اند. ما در نشست فنی خود با هیأت آژانس، ادعا‌های آژانس درخصوص این موضوع را که صرفاً بر اساس چند تصویر بی اساس، غیرقابل اثبات و غیر معتبر و بدون ارائه هیچ گونه شواهد موثق بود، به چالش کشیدیم. ما به طور شفاف به آژانس اعلام کردیم برای ایران ممکن نیست تا اقدامی را بر این اساس انجام دهد و آژانس باید این رویه نادرست خود را تصحیح کند.

· لازم می‌دانم به طور جدی نگرانی خود را از بزرگ نمایی چند موضوع بی اهمیت قدیمی از سوی دبیرخانه آژانس ابراز نمایم. اظهار مدیرکل در گزارش اخیر خود که "عدم پیشرفت در شفاف سازی سوالات آژانس در مورد صحیح و کامل بودن اظهاریه‌های پادمانی ایران، بر توانایی آژانس در ارائه اطمینان از ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران تأثیر جدی می‌گذارد"، حقیقتا مبیین اغراق در رابطه با این موضوعات است. آژانس باید از سیاسی کاری و غیرحرفه‌ای گری پرهیز کند و مراقب مواضع و مکتوبات خود باشد.

· چگونه ممکن است مقدار ناچیزی مواد متعلق به بیش از دو دهه قبل بر ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای یک کشور اثر گذارد، در حالی که آن کشور بیش از ۲۰ درصد بازرسی‌های آژانس در سطح جهانی را می‌پذیرد و برای حدود ۵ سال قوی‌ترین نظام راستی آزمایی آژانس در آن اجراء می‌شود؟ این اظهار مدیرکل آژانس کاملا غیرواقعی، غیرحرفه‌ای و غیرمنصفانه است و امیدواریم مدیرکل آن را اصلاح کند، چرا که ادامه این مسیر می‌تواند بر رویکرد ما در قبال آژانس تأثیر اساسی بگذارد.

· مشارکت سازنده نیازمند فضایی مثبت، پرهیز از بیان هرگونه قضاوت زودهنگام، اجتناب از طرح نگرانی‌ها یا ضرب الاجل‌های ساختگی و خودداری از بزرگ نمایی موضوعات پیش پا افتاده می‌باشد.

· این طنز تلخ تاریخی است که آژانس از برنامه سلاح هسته‌ای رژیم اسرائیل در منطقه بی ثبات خاورمیانه غافل است. متأسفانه، این رژیم با کوچک شمردن اهمیت این معاهده، خودداری از پیوستن به آن و امتناع از قرار دادن تمامی تأسیسات و فعالیت‌های هسته‌ای خود تحت رژیم جامع پادمان آژانس، جامعه جهانی را نادیده می‌گیرد.

· رژیم اسرائیل اکنون حتی در مقایسه با کشور‌های دارای سلاح هسته‌ای نیز از مزایای ترجیحی بیشتری برخوردار است، چرا که آن کشور‌ها عضو ان. پی. تی هستند و تعهدات متعددی بویژه تحت مواد یک و شش معاهده دارند؛ در حالی که رژیم اسرائیل با بیرون ماندن از این معاهده، از هرگونه تعهدی تحت معاهده آزاد است و از تمامی مزایای اساسنامه آژانس که مرتبط با این گستاخی را داده است تا اختیارات و مأموریت آژانس در جلوگیری از انحراف مواد و فعالیت‌های هسته‌ای خود را به سخره بگیرد. مهمتر از همه، رژیم اسرائیل چنان گستاخ شده است که واقعیات را تحریف نموده و برخی اعضای معاهده عدم اشاعه را حسب این که بواسطه عضویتشان در معاهده تعهداتی دارند، ولی خودش فاقد چنین تعهداتی است، مورد انتقاد قرار می‌دهد. این، یک قصور بسیار جدی در کار آژانس است که باید به طور مناسبی مورد رسیدگی قرار گیرد.

· در چنین وضعیتی، عضویت در معاهده عدم اشاعه و اجرای کامل پادمان‌های آژانس چه مزیتی دارد؟ چگونه جامعه بین المللی می‌تواند آژانس را به عنوان یک شریک جدی، حرفه‌ای و بی طرف ببیند، در حالی که اجرای رژیم پادمانی جامع را برای تمامی اعضای خود به طور یکسان و عادلانه پیگیری نمی‌کند، و حتی درباره ضرورت فعالیت‌های راستی آزمایی و بازرسی از برنامه هسته‌ای رژیم اسرائیل، به طور جدی بحث نمی‌کند؟ آیا سیاست سکوت و نادیده گرفتن برنامه هسته‌ای رژیم اسرائیل و سیاست عدم اقدام در این رابطه، پیام منفی به اعضای معاهده عدم اشاعه نمی‌فرستد که "عضویت در معاهده برابر است با پذیرش قوی‌ترین نظارت‌ها و راستی آزمایی، در حالی که بیرون ماندن از معاهده به معنای رهایی از هرگونه تعهد و انتقاد و حتی دریافت پاداش می‌باشد"؟!

· نباید رژیمی را که به ان. پی. تی و پادمان‌های جامع آن مقید نیست، به عنوان طرفدار رژیم عدم اشاعه دید. صحبت رژیم اسرائیل از عدم اشاعه، به مثابه صحبت مافیا از مبارزه با جرائم سازمان یافته است. آژانس به عنوان مرتبط‌ترین سازمان مسئول برای حفظ و ارتقای سه ستون اصلی معاهده ان. پی. تی، نقش برجسته‌ای دارد و باید رویکرد شفافی در غیرقابل قبول بودن خارج ماندن رژیم اسرائیل از چارچوب ان. پی. تی و مخالفت مداوم آن در قرار دادن تمامی تأسیسات و فعالیت‌های هسته‌ای اش ذیل سیستم پادمان جامع آژانس، اتخاذ کند.