چه عواملی باعث بروز بلفاریت چشم می‌شود؟

به گزارش مجله خبری نگار، آیا تابه‌حال دچار سوزش، خارش یا پوسته‌ریزی در اطراف پلک‌ها شده‌اید؟ بلفاریت چشم یکی از مشکلات شایع و ناراحت‌کننده‌ای است که بسیاری از افراد تجربه می‌کنند، اما به‌دلیل شباهت علائم با برخی بیماری‌های چشمی دیگر، اغلب نادیده گرفته می‌شود. شناخت این بیماری و راه‌های درمان مؤثر آن می‌تواند از آسیب‌های بلندمدت به سلامت چشم جلوگیری کند.

بلفاریت چشم چیست؟

بلفاریت چشم یا التهاب لبه پلک، نوعی اختلال مزمن در ناحیه اطراف چشم است که معمولاً با التهاب، قرمزی، پوسته‌پوسته شدن و احساس ناراحتی در پلک‌ها همراه است. این وضعیت معمولاً به دلیل انسداد غدد چربی کوچک در نزدیکی پایه مژه‌ها به‌وجود می‌آید. اگرچه بلفاریت مسری نیست، اما مزمن بودن آن می‌تواند موجب آزار طولانی‌مدت فرد شود.

شناخت دقیق بلفاریت چشم اهمیت زیادی دارد، زیرا در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند خشکی چشم، عفونت یا تاری دید شود. این التهاب ممکن است مزمن باشد یا به صورت دوره‌ای عود کند. افراد در هر سنی ممکن است دچار آن شوند، اما در بزرگسالان و کسانی که از بیماری‌های پوستی مانند درماتیت سبورئیک یا روزاسه رنج می‌برند شایع‌تر است.

علائم بلفاریت چشم

علائم این بیماری ممکن است در هر دو چشم به‌صورت همزمان بروز پیدا کند و در طول روز شدت آن تغییر کند. برخی از نشانه‌های رایج آن عبارت‌اند از:

خارش یا سوزش در پلک‌ها

قرمزی و تورم لبه پلک‌ها

احساس وجود جسم خارجی در چشم

چرب شدن بیش‌ازحد پلک‌ها

پوسته‌پوسته شدن اطراف مژه‌ها، شبیه به شوره سر

ریزش مژه‌ها یا رشد غیرعادی آنها

خشکی یا آبریزش چشم

حساسیت به نور

در برخی موارد، ممکن است لبه پلک‌ها به هم بچسبند یا مژه‌ها هنگام بیدار شدن از خواب به‌طور غیرطبیعی به هم گره بخورند. این علائم به‌ویژه در ساعات صبح شدت بیشتری دارند.

دلایل بروز بلفاریت

بلفاریت می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود یا تشدید گردد. برخی از عوامل موثر در بروز این التهاب عبارت‌اند از:

یکی از شایع‌ترین دلایل، انسداد غدد میبومی در لبه پلک است. این غدد وظیفه تولید چربی برای جلوگیری از تبخیر اشک را بر عهده دارند. وقتی عملکرد این غدد مختل شود، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و بروز التهاب فراهم می‌شود. از دیگر دلایل مهم می‌توان به عفونت‌های باکتریایی سطح پوست مانند استافیلوکوک، درماتیت سبورئیک (شوره پوست)، آلرژی‌های پوستی یا چشمی و روزاسه اشاره کرد. استفاده طولانی‌مدت از لنز‌های تماسی یا لوازم آرایشی قدیمی و آلوده نیز می‌تواند نقش بسزایی در تحریک و تشدید بلفاریت داشته باشد.

روش‌های درمان بلفاریت چشم

درمان بلفاریت بیشتر بر پایه کنترل علائم و پیشگیری از عود مجدد آن متمرکز است. این بیماری معمولاً نیاز به درمان بلندمدت دارد و همکاری بیمار در مراقبت‌های روزانه بسیار مؤثر خواهد بود.

رعایت بهداشت پلک‌ها

اولین و مهم‌ترین اقدام در درمان بلفاریت چشم، تمیز نگه‌داشتن لبه پلک‌هاست. شست‌وشوی روزانه پلک‌ها با محلول آب گرم و شامپوی بچه رقیق‌شده یا استفاده از پد‌های تمیزکننده پلک، به کاهش التهاب و پوسته‌ها کمک می‌کند. این کار باید به‌صورت منظم، حتی در زمان‌هایی که علائم کاهش یافته‌اند، ادامه یابد.

استفاده از کمپرس گرم

قرار دادن پارچه گرم و مرطوب روی چشم‌ها به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه باعث باز شدن غدد چربی و تسهیل تخلیه چربی‌های انباشته‌شده می‌شود. این روش ساده در کاهش قرمزی و ناراحتی ناشی از بلفاریت بسیار مؤثر است.

دارو‌های موضعی و خوراکی

در صورت شدید بودن علائم، پزشک ممکن است پماد آنتی‌بیوتیکی مانند اریترومایسین یا قطره‌های ضدالتهاب تجویز کند. در برخی موارد مقاوم، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی مانند داکسی‌سیکلین برای دوره‌های کوتاه مدت توصیه می‌شود. همچنین قطره‌های اشک مصنوعی به کاهش خشکی و احساس جسم خارجی در چشم کمک می‌کنند.

درمان بیماری‌های زمینه‌ای

اگر بلفاریت چشم ناشی از مشکلات پوستی مانند روزاسه یا درماتیت سبورئیک باشد، درمان این بیماری‌های زمینه‌ای بخش مهمی از کنترل بلفاریت محسوب می‌شود. همچنین اصلاح رژیم غذایی و کاهش مصرف مواد حساسیت‌زا در برخی افراد مؤثر است.

نکات مراقبتی برای زندگی روزمره

رعایت برخی توصیه‌های روزمره می‌تواند به کاهش دفعات عود بلفاریت کمک زیادی کند:

شست‌وشوی روزانه پلک‌ها با آب گرم و شامپوی ملایم

پرهیز از استفاده از آرایش چشم، به‌ویژه در دوره التهاب

تعویض منظم لوازم آرایشی چشم مانند ریمل، خط چشم و سایه

استفاده نکردن از لوازم آرایش مشترک

خشک‌کردن چشم‌ها با دستمال یا حوله تمیز و اختصاصی

خودداری از مالیدن چشم‌ها با دست آلوده

استفاده از کمپرس گرم در صورت بازگشت علائم اولیه

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در مواردی که اقدامات خانگی مؤثر واقع نشوند یا علائم شدیدتر شوند، مراجعه به چشم‌پزشک ضروری است. علائم هشداردهنده شامل قرمزی شدید، درد چشم، کاهش یا تاری دید، ترشحات چرکی، زخم در پلک یا ایجاد گل‌مژه مداوم هستند. توجه داشته باشید که تشخیص تخصصی و درمان مناسب، نقش مهمی در جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت بلفاریت دارد. خوددرمانی نادرست می‌تواند وضعیت را پیچیده‌تر کند.

راهی برای چشم‌هایی سالم و آرام

بلفاریت چشم یک مشکل شایع، اما قابل‌مدیریت است که با رعایت اصول بهداشت پلک و پیگیری درمان‌های ساده می‌توان آن را کنترل کرد. اگرچه این بیماری ممکن است بار‌ها عود کند، اما با مراقبت مستمر، پیروی از توصیه‌های پزشک و توجه به نشانه‌ها، می‌توان از شدت علائم کاست و کیفیت زندگی را بهبود داد. در صورت مشاهده علائم مشکوک، مراجعه زودهنگام به چشم‌پزشک می‌تواند مانع از بروز عوارض جدی‌تر شود.

منبع:همشهری