نشانه‌های خودکشی در جوانان

به گزارش مجله خبری نگار،خودکشی در جوانان و نوجوانان ظرف سال‌های اخیر تقریبا چندین برابر شده است بعضی از خودکشی‌ها به خاطر محرک‌های لحظه‌ای است؛ ولی بیشتر آنها از قبل برنامه ‎ریزی شده‌اند و فرد از مدت‎ها قبل در موردشان خوب فکر کرده و جوانب مختلف آن را در نظر گرفته است. پاسخ ساده‌ای برای این سوال وجود ندارد که چرا یک نوجوان یک دفعه اقدام به خودکشی و پایان دادن به زندگی خودش می‌کند ولی تحقیقات نشان می ‎دهد که برخی عوامل مثل مشکلات خانوادگی، فشارها، از دست دادن اشخاص مهم یا محبوب در زندگی، مشکلات هویتی، در دسترس بودن موادمخدر و مشروبات الکلی، رقابت شدید درسی، نیاز‌ها و آرزو‌هایی که غیرقابل دسترس باشند می ‎توانند از عوامل خودکشی محسوب شوند. علائم و نشانه‌های خودکشی را می ‎توان به دو دسته کلی نشانه‌های کلامی، رفتاری و احساسی تقسیم نمود.

نشانه‌های کلامی

ارتباطات مستقیم (که شخص مستقیما چنین جملاتی را بیان می‌کند) مثل: می ‎خوام خود را بکشم، دلم می‌خواد بمیرم، دوست دارم برم بهشت پیش پدربزرگم.

ارتباطات غیرمستقیم (فرد غیرمستقیم می‌گوید می‌خواهد اقدام به خودکشی کند) مثل: دیگه نمی‌خواد نگران من باشید، همه بدون وجود من در این‎جا احساس بهتری خواهند داشت یا من باعث دردسر والدینم هستم.

نشانه‌های رفتاری و احساسی

تغییر رفتار و شخصیت و در نهایت ابراز احساسات و نگرش‌های خاصی ممکن است حاکی از آن باشد که فردی مستعد خودکشی است. این ویژگی‌ها عبارتند از:

در خود فرو رفتن و گوشه گیری

افسردگی، گریه کردن، احساس یأس و ناکامی و تنفر

اضطراب، سردرگمی، نگرانی و نوسانات در حالات روحی

افت تحصیلی

خواب زیاد یا مشکل کم خوابی

کاهش یا افزایش اشتها

درگیری ذهنی یا پرسیدن سوال‌هایی درباره مرگ، مردن، مذهب، بهشت و جهنم و ...

عدم توجه به ظاهر

چه کار کنیم؟

اگر نوجوانی به شما می‌گوید دوست دارد بمیرد. باید تهدید او را جدی بگیرید و در مورد این مسئله خوب فکر کنید. اولین کاری که باید انجام دهید این است که ببینید او در چه شرایطی چنین چیزی را به شما گفته است. آیا وقتی او به خواسته خودش نرسیده یا وقتی به او اجازه نداده‌اید به کنسرت یا مکان مورد علاقه اش برود، چنین حرفی به شما زده است؟ آیا بعد از این‎که او را تنبیه کرده‌اید و یا باعث شده‌اید که احساس عذاب وجدان و گناه کند. آیا می‌توانید حدس بزنید چه زمانی ممکن است او چنین حرفی را به شما بزند؟ آیا او در مواقع غیرقابل پیش‎بینی مثلا وقتی تلویزیون می ‎بینید، رانندگی می‌کنید و یا درباره دوستان مدرسه اش حرف می‌زنید، به شما این گونه می‌گوید؟ چقدر او این حرف را می‌زند و تحت چه شرایطی؟

گاهی اوقات اظهارنظر درباره این‎که شخصی می‌خواهد خودکشی کند ناگهانی و بدون دلیل است، درست مثل این‎که کسی بگوید از شما متنفرم، از خانه فرار می‌کند، تو ظالمی یا این‎که می‌خواهم در خانه پدربزرگم زندگی کنم. این مسئله به خصوص در مورد نوجوانانی که سریع از کوره در می‌روند، صدق می‌کند. اگر فرزندتان در مورد چنین احساسی با شما حرف می ‎زند، خونسردی خود را حفظ کنید و نگذارید او شما را بازیچه دست خودش کند. خواه بیان این‎که می‌خواهد خودکشی کند. از قبل قابل پیش‎بینی و برنامه ریزی شده باشد یا این‎که شخص بدون برنامه و آمادگی چنین حرفی را بزند، گام بعدی این است که والدین به دنبال نشانه ‎ها و علائمی باشند که هشدار می ‎دهند ممکن است او اقدام به خودکشی کند. درباره‎ احساسات فرزندتان با او حرف بزنید و نظرش را درباره خودکشی بپرسید. به پرسش‎های مهم او پاسخ‎های سرسری و ساده ندهید و یا به او نگویید نباید چنین احساسی را داشته باشد. چون در این صورت ممکن است باعث شوید احساس گناه در او تشدید شود و بیشتر احساس ناامیدی و بی ‏لیاقتی کند. سعی کنید به احساسات او پی ببرید و از او بخواهید راه ‎حل‎هایی برای مشکلاتش ارائه کند. وقتی شک دارید یا پرسش‎هایی برایتان بدون پاسخ مانده‌اند با یک متخصص اعصاب و روان یا روانشناس مشورت کنید که در این زمینه به شما کمک کند.