به گزارش مجله خبری نگار،انواع مختلفی از پروتئین در بدن وجود دارد. آنها در فرآیندهای حیاتی بدن از جمله حمل و نقل اکسیژن، عملکرد سیستم ایمنی، انتقال تکانههای عصبی و رشد نقش دارند.
رژیمهای غذایی با پروتئین بالا با تعدادی از مزایای سلامتی از جمله بهبود در ترکیب بدن و کاهش سطح قند خون ارتباط دارند.
میزان پروتئین مورد نیاز بدن شما به عوامل زیادی از جمله وزن، سن، ترکیب بدن، سطح فعالیت بدنی و سلامت کلی بستگی دارد.
مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA) برای پروتئین ۰.۳۶ گرم پروتئین در هر پوند (۰.۸ گرم در هر کیلوگرم) از وزن بدن است
با این حال توجه به این نکته مهم است که این کمترین میزان دریافتی است که بیشتر افراد برای جلوگیری از از دست دادن عضلات، تامین نیازهای اسید آمینه و حفظ تعادل نیتروژن به آن نیاز دارند. خوردن مقادیر بیشتر این ماده مغذی ممکن است فوایدی داشته باشد.
برخی از متخصصان استدلال میکنند که افرادی که از نظر جسمی فعال هستند به مقادیر بسیار بیشتری پروتئین نسبت به RDA نیاز دارند. بسیاری از سازمانهای حرفهای مصرف روزانه ۰.۵۴-۰.۹ گرم پروتئین در هر پوند (۱.۲-۲ گرم در هر کیلوگرم) وزن بدن را توصیه میکنند.
برای ورزشکاران نیازها حتی ممکن است بیشتر باشد. علاوه بر این افراد باردار و شیرده، بزرگسالان و افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند به پروتئین بیشتری نسبت به جمعیت عمومی نیاز دارند.
به عنوان مثال پروتئین RDA برای افراد باردار ۰.۵ گرم در هر پوند (۱.۱ گرم در هر کیلوگرم) وزن بدن است. با این حال تحقیقات نشان میدهد که پروتئین مورد نیاز روزانه در دوران بارداری بسیار بیشتر از این مقدار است در حدود ۰.۷۵ گرم در هر پوند (۱.۶۶ گرم در هر کیلوگرم) در اوایل دوران بارداری و ۰.۸ گرم در هر پوند (۱.۷۷ گرم در هر کیلوگرم) در اواخر بارداری.
رژیمهای غذایی با پروتئین بالا با تعدادی از فواید سلامتی مرتبط هستند. به عنوان مثال رژیمهای پر پروتئین احساس سیری را افزایش و گرسنگی را کاهش میدهند و باعث صرف انرژی در زمان استراحت میشوند که همه اینها ممکن است باعث لاغری و کاهش وزن شوند.
مطالعات نشان میدهد که رژیمهای غذایی با پروتئین بالا باعث کاهش وزن و بهبود ترکیب بدن در بسیاری از جمعیتها میشود.
یک مطالعه با کیفیت بالا بر روی ۵۴ زن دچار اضافه وزن یا چاق که ورزش میکردند و به مدت ۱۴ هفته یا از یک رژیم پر پروتئین یا از رژیم کم کالری با کربوهیدرات بالا استفاده کرده اند، انجام شد.
زنانی که از رژیم با پروتئین بالاتر پیروی میکردند به طور قابل توجهی وزن و چربی بدن خود را نسبت به زنانی که رژیم کم کالری با کربوهیدرات بالا داشتند، کاهش دادند.
رژیمهای غذایی با پروتئین بالا همچنین میتوانند با افزایش توده عضلانی به بهبود ترکیب بدن کمک کنند. مطالعات این امر را در جمعیتهای مختلف از جمله ورزشکاران آموزش دیده و افراد مسن نشان داده است.
رژیمهای غذایی با پروتئین بالا علاوه بر بهبود ترکیب بدن و احتمالا افزایش از دست دادن چربی ممکن است باعث کنترل قند خون، کاهش سطح چربی خون و افزایش تراکم استخوان در افراد مسن شود.
برخی از نگرانیها در مورد عوارض رژیمهای غذایی با پروتئین بالا وجود دارد از جمله اثرات آن بر سلامت کلیه، قلب و استخوان با این حال بیشتر این نگرانیها توسط تحقیقات علمی پشتیبانی نمیشود.
یک تصور غلط رایج در مورد رژیمهای غذایی با پروتئین بالا این است که آنها برای سلامت کلیه مضر هستند.
تحقیقات نشان داده است که حتی اگر رژیمهای غذایی با پروتئین بالا باعث افزایش حجم کار در کلیهها شود، اما بر روی افراد دارای عملکرد سالم کلیه تاثیر منفی نمیگذارد.
در حقیقت یک مطالعه مصرف پروتئین و عملکرد کلیه را در ۴۸ زن و مرد آموزش دیده بررسی کرد.
مصرف یک رژیم غذایی حاوی ۱.۵ گرم پروتئین در هر پوند (۳.۴ گرم در هر کیلوگرم) به مدت ۸ هفته همراه با تمرینات مقاومتی شرکت کنندگان را دچار عوارض و مضرات سلامتی نکرد.
این رژیم پارامترهای خونی از جمله نشانگرهای عملکرد کلیه مانند میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR)، نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین را تغییر نداد.
رژیمهای غذایی با پروتئین بالا ممکن است برای افرادی که عملکرد طبیعی کلیه دارند بی خطر باشد افرادی که عملکرد کلیوی آنها کاهش یافته است باید از مصرف زیاد پروتئین اجتناب کنند. مصرف پروتئین زیاد ممکن است باعث کاهش عملکرد کلیه در این جمعیت شود.
کلیهها مواد زائد متابولیسم پروتئین را از بدن فیلتر کرده و از بین میبرند. در افرادی که عملکرد کلیه آنها کاهش یافته رژیم غذایی با پروتئین بالا ممکن است منجر به آسیب کلیه و تجمع مواد سمی شود.
تحقیقات نشان داده که افراد مبتلا به بیماری کلیوی باید از رژیمهای با پروتئین کم استفاده کنند، زیرا پروتئین سرعت عملکرد کلیه را در آنها کاهش میدهد.
برخی از افراد میترسند که رژیم غذایی با پروتئین بالا خطر بیماری قلبی را افزایش دهد. با این حال تحقیقات نشان میدهد که رژیمهای با پروتئین بالا معمولا به سلامت قلب آسیب نمیرسانند.
به عنوان مثال مطالعهای که شامل ۱۲، ۰۶۶ بزرگسال بود هیچ ارتباطی بین مصرف پروتئین حیوانی یا گیاهی و افزایش خطر بیماری قلبی پیدا نکرد.
مطالعه دیگری در سال ۲۰۲۰ روی ۳۸ بزرگسال با اضافه وزن نشان داد که رژیم غذایی با پروتئین بالا در مقایسه با رژیمهای حاوی پروتئین متوسط به سلامت قلب یا عملکرد رگهای خونی آسیب نمیرساند.
برخی تحقیقات همچنین نشان میدهد که رژیمهای غذایی با پروتئین بالاتر ممکن است به کاهش سطح فشار خون، کاهش چربی شکم و افزایش کلسترول خوب خون یا HDL کمک کنند که همین به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی منجر میشود.
علاوه بر این یک بررسی در سال ۲۰۲۰ هیچ ارتباطی بین دریافت پروتئین بیشتر و خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی پیدا نکرد.
با این حال مطالعات نشان داد که مصرف بیشتر پروتئین گیاهی ممکن است در برابر مرگ ناشی از بیماری قلبی اثر محافظتی داشته باشد در حالی که مصرف پروتئین حیوانی بیشتر ممکن است با افزایش خطر همراه باشد.
لازم به ذکر است که برخی مطالعات نشان میدهد که رژیمهای غذایی با پروتئین بالا و کربوهیدرات پایین ممکن است عوامل خطر بیماریهای قلبی را در جمعیتهای خاص از جمله مردان کرهای افزایش دهد.
محققان همچنین استدلال کرده اند که مصرف بیش از حد پروتئین ممکن است باعث تسریع ابتلا به تصلب شرایین یا تجمع پلاک در عروق شود.
دانشمندان برای بررسی اثرات منابع مختلف پروتئین رژیم غذایی و اثرات آن بر سلامت قلب نیاز به انجام مطالعات طراحی شده تری دارند.
مطالعات نشان داده است که مصرف پروتئین بالا با خطر ابتلا به سرطان پستان، مری، روده بزرگ، تخمدان یا پروستات ارتباط معناداری ندارد.
یک بررسی در سال ۲۰۲۰ هیچ ارتباطی بین دریافت پروتئین بیشتر و خطر مرگ ناشی از سرطان نشان نداد.
در حقیقت یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که مصرف بیشتر پروتئین با نرخ بهتر بقا در زنان مبتلا به سرطان پستان ارتباط دارد.
با این حال تحقیقات نشان میدهد که منابع خاص پروتئین ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد به عنوان مثال گوشتهای فرآوری شده با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ، پستان و معده در ارتباط هستند.
مطالعات قدیمی این نگرانی را ایجاد کرده اند که رژیمهای غذایی با پروتئین بالا ممکن است منجر به کاهش تراکم مواد معدنی در استخوانها شود. با این حال مطالعات اخیر نشان داده اند که رژیمهای غذایی با پروتئین بالا ممکن است برای سلامت استخوان مفید باشند.
یک بررسی ۱۳ مطالعهای در سال ۲۰۱۹ نشان داد که دریافت پروتئین بالا به طور قابل توجهی با کاهش خطر شکستگی مفصل ران و افزایش تراکم مواد معدنی استخوان مرتبط است.
علاوه بر این یک بررسی در سال ۲۰۱۷ از ۳۶ مطالعه نشان داد که مصرف زیاد پروتئین هیچ تاثیر سوئی بر سلامت استخوان ندارد. همچنین نشان داد که مصرف بیشتر پروتئین در مقایسه با مصرف پروتئین کمتر ممکن است اثرات مفیدی بر تراکم مواد معدنی استخوان در ستون فقرات کمر داشته باشد.
پروتئین همراه با سایر مواد مغذی از جمله کلسیم و ویتامین D برای سلامت استخوان ضروری است. در واقع بیش از یک سوم توده استخوان از پروتئین تشکیل شده است.
به همین دلیل است که سازمانهایی مانند انجمن اروپایی جنبههای بالینی و اقتصادی پوکی استخوان و آرتروز مصرف پروتئین بیشتر از ۰.۴۵-۰.۵۴ گرم در هر پوند (۱-۱.۲ گرم در هر کیلوگرم) در روز را توصیه میکنند.
پروتئین برای سلامتی شما ضروری است و رژیمهای غذایی با پروتئین بالا با برخی از مزایای سلامتی مرتبط هستند. با این حال این بدان معنا نیست که پیروی از یک رژیم غذایی با پروتئین بسیار بالا انتخاب مناسبی برای شماست.
بخاطر داشته باشید که کیفیت و تراکم مواد مغذی رژیم شما بیشترین اهمیت را دارد و ترکیب دقیق عناصر مغذی رژیم غذایی از اهمیت کمتری برخوردار است.
همانطور که در بالا ذکر شد نیاز پروتئین شما به عواملی از جمله وزن بدن، سن، ترکیب بدن، سلامت کلی و سطح فعالیت شما بستگی دارد.
اکثر افراد فعال از نظر جسمی از رژیم غذایی که حاوی ۰.۵۴-۰.۹ گرم در هر پوند (۱.۲-۲ گرم در هر کیلوگرم) پروتئین در روز است، پیروی میکنند.
با این حال، دیگران ممکن است نیاز بیشتری داشته باشند. این افراد شامل ورزشکاران، افرادی که مشاغل با فعالیت جسمی زیاد دارند، افراد باردار و شیرده و افرادی که دارای برخی مشکلات بهداشتی هستند، میشود.
اگر میخواهید در مورد رژیمهای غذایی با پروتئین بالا بیشتر بدانید یا مطمئن نیستید که روزانه چه مقدار پروتئین باید بخورید با پزشک متخصص در این باره صحبت کنید.
رژیمهای غذایی با پروتئین بالا با تعدادی از فواید سلامتی مرتبط است. آنها برای لاغری و کاهش وزن، ایجاد توده عضلانی و موارد دیگر محبوب هستند.
برخی از افراد ممکن است نگران باشند که رژیمهای پر پروتئین میتوانند به سلامتی آنها آسیب برسانند. با این حال تحقیقات نشان میدهد رژیمهای غذایی با پروتئین بالا نسبتا بی خطر بوده و در بیشتر افراد سالم با عوارض جانبی جدی ارتباط ندارد.
اگر در فکر افزایش مصرف پروتئین یا پیروی از یک رژیم غذایی پر پروتئین هستید با پزشک متخصص در این زمینه یا یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
منبع:سومیتا