ذخیره‌سازی گاز رکورد ۱۰ ساله را زد

به گزارش مجله خبری نگار، تلاش برای عبور آسان از زمستان یکی از اولویت‌های وزارت نفت دولت سیزدهم است که برای رسیدن به این هدف، راهبرد‌های پیشگیرانه‌ای از جمله افزایش ذخیره‌سازی گاز و اجرای طرح‌های بهینه‌سازی انرژی را در دستور کار دارد.

آغاز فصل سرما همواره با افزایش استفاده از فرآورده‌های نفتی و گازی بویژه در بخش خانگی همراه است؛ در حالی که در سال‌های اخیر ناترازی روزانه حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی هم وجود دارد.

مهم‌ترین دلایل ناترازی گاز از نگاه کارشناسان به نحوه نادرست و مصرف بی‌رویه چه در بخش خانگی و چه صنایع، نبود برنامه‌ریزی مناسب برای ذخیره‌سازی گاز، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش انرژی و اصلاح نشدن قیمت‌ها ارتباط دارد.

با این حال وزارت نفت دولت سیزدهم با مرور تجربه‌های گذشته، تلاش کرد برای عبور سهل از زمستان، گام‌های مطلوبی بردارد که از آن جمله می‌توان به افزایش سرمایه‌گذاری در بخش زیرساختی و توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی گاز، دنبال کردن ۴ طرح بزرگ برای بهینه‌سازی مصرف انرژی شامل ایجاد صندوق مالی مشترک برای اجرای طرح‌های بهینه‌سازی، تعویض و جابه‌جایی ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار بخاری با بازده بالا به جای بخاری‌های کم‌بازده، بهینه‌سازی موتورخانه واحد‌های مسکونی و تجاری و هوشمندسازی کنتور‌های گاز و ابلاغ «شیوه‌نامه جذب سرمایه‌گذار به‌منظور افزایش پایداری تأمین گاز طبیعی» از سوی جواد اوجی، وزیر نفت اشاره کرد. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از شکستن رکورد ۱۰ ساله ذخیره‌سازی گاز در هشت ماه امسال خبر داد و گفت: حدود ۳ میلیارد مترمکعب گاز ذخیره‌شده در مخازن گازی، زمستان امسال عملیاتی خواهد شد. محسن خجسته‌مهر گفت: ذخیره‌سازی حدود ۳ میلیارد مترمکعب گاز در مخازن گازی سراجه و شوریجه، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اقدام‌های راهبردی انجام‌شده در مجموعه شرکت ملی نفت ایران، به اطلاع رئیس جمهوری رسانده شد که با توجه به دغدغه تأمین گاز در زمستان، اهمیت بالایی دارد.

معاون وزیر نفت همچنین با اشاره به اینکه هم‌اکنون ذخیره‌سازی گاز تنها در دو میدان سراجه و شوریجه امکان‌پذیر است، گفت: در نشست نظارت ستادی وزارت نفت با حضور رئیس جمهوری، برنامه شرکت ملی نفت ایران برای انجام مطالعات و حفاری در چند میدان و موقعیت جدید مطرح و مقرر شد امکان‌سنجی برای انجام برنامه توسعه‌ای این میدان‌ها در حوزه ذخیره گازی در آینده‌ای نزدیک انجام شود.

وی ادامه داد: بر اساس آمار بانک مرکزی، همچنین مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی گروه نفت و گاز در سه ماهه اول امسال ۱۹.۵ درصد است که نسبت به دوره‌های گذشته بالاترین رشد را نشان می‌دهد.

واقعیت این است که امسال در زمینه ذخیره‌سازی رکوردی بی‌سابقه در یک دهه اخیر ثبت و در مجموع حدود ۳ میلیارد مترمکعب گاز به مخازن ذخیره‌سازی شوریجه D و سراجه قم تزریق شد.

این در حالی است که وزارت نفت و شرکت‌های تابع برنامه‌های ویژه‌ای هم برای توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی دارند که از آن جمله می‌توان به پروژه فاز دوم ذخیره‌سازی گاز در میدان شوریجه، امکان‌سنجی پروژه ذخیره‌سازی گاز در ساختار گنبد نمکی نصرآباد کاشان، قزل‌تپه، بانکول و... اشاره کرد. سرپرست مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران اظهار کرد: در بخش صنعتی ۲ میلیارد مترمکعب گاز بیشتری نسبت به دوره مشابه پارسال تحویل داده شد، پس انتظار ارزش افزوده بیشتری از آن‌ها می‌رود.

سعید عقلی با بیان اینکه سال ۱۴۰۲ تعمیرات اساسی مجموعه‌های انتقال و پالایشی به‌صورت جهادی تکمیل شد، گفت: مرکز دیسپچینگ گاز کشور ۳۹ هزار کیلومتر شبکه، ۲۲ پالایشگاه و همه صنایع بالادست را زیر نظر دارد تا بتواند در همه نقاط ایران، روزانه ۸۵۰ میلیون مترمکعب گاز تولیدی برابر با ۵.۵ میلیون بشکه نفت خام را راهبری کند.

وی با بیان اینکه ۹۳ درصد تولید برق کشور وابسته به گاز است و در هشت ماه امسال ۵ میلیارد مترمکعب گازِ بیشتر به مجموعه نیروگاه‌های گاز تخصیص داده شد، افزود: به این معنا که ۵ میلیارد مترمکعب ذخیره راهبردی در سوخت‌های دیگر فراهم شد تا در زمستان سال ۱۴۰۲ وزارت نیرو بتواند برق مورد نیاز را تأمین کند.
سرپرست مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران ضمن هشدار نسبت به افزایش مصرف گاز در بخش‌های مختلف گفت: در بخش صنعتی ۲ میلیارد مترمکعب گاز بیشتر نسبت به دوره مشابه پارسال تحویل داده شد، پس انتظار ارزش افزوده بیشتری از آن‌ها می‌رود، همچنین در بخش فولادی نیز افزایش برداشت ۳ میلیارد مترمکعبی گاز از سال ۱۴۰۱ محقق شد که این اقدام‌ها ارزش افزوده بسیار بالایی دارد.

عقلی با بیان اینکه در بخش ذخیره‌سازی گاز در مخازن توانستیم حدود ۱۴ درصد بیشتر گاز را در مخازن شوریجه و سراجه تزریق کنیم، افزود: همچنین تزریق گاز به خطوط انتقال گاز تنها طی چهار روز از ۸۱۰ به ۸۲۰ خط افزایش یافت. طرح هوشمندسازی شبکه توزیع گاز صنایع عمده و مصرف‌کنندگان خانگی و تجاری نیز به‌عنوان اقدامی اولویت‌دار در دستور کار شرکت ملی گاز ایران است که طرح هوشمندکردن صنایع عمده پس از پایان پروژه مطالعاتی مشاور مهندسی هوشمندسازی (دانشگاه صنعتی مالک اشتر) در سال ۱۴۰۲ آغاز و در سال ۱۴۰۵ تکمیل می‌شود، هوشمندسازی کنتور‌های مصرف‌کنندگان خانگی و تجاری (مشترکان جزء) هم از فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ به‌طور رسمی آغاز خواهد شد. بر اساس اعلام شرکت ملی گاز ایران، تعداد بهینه‌سازی موتورخانه‌ها در سال نخست اجرا ۹ هزار و سال دوم ۳۴ هزار بوده و اکنون به حدود ۸۰ هزار رسیده است که از روند رو به افزایش استقبال مشترکان از اجرای این طرح حکایت دارد. تعویض و جابه‌جایی ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار بخاری با بازده بالا به جای بخاری‌های کم‌بازده هم در دستور کار است و اعلام شده این تعداد تا پایان سال ۱۴۰۵ تعویض خواهد شد.

مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه به این مسائل توجه و دولت را مکلف کرد برای حل ناترازی انرژی، بر اساس جزء ۲ بند (الف) ماده ۴۶ لایحه مذکور به‌منظور ایجاد هماهنگی فرابخشی و مدیریت کلان و متمرکز در حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی، مدیریت بهینه ناترازی انرژی در بخش‌های مختلف با رعایت ملاحظات کاهش شدت انرژی و پیگیری اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و تعیین میزان و نحوه تخصیص همه یارانه‌های انرژی در هر بخش با اجرای کامل قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، «سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی» را به‌صورت فرادستگاهی از تجمیع و ادغام تمام ظرفیت‌های سازمانی موجود در دستگاه‌های اجرایی از جمله شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، ساتبا و ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور تأسیس کند و اساسنامه آن را ظرف ۶ ماه به تصویب هیأت وزیران برساند.

همچنین به‌منظور تسهیل در شکل‌گیری «بازار بهینه‌سازی انرژی»، تضمین تسویه «گواهی‌های صرفه‌جویی انرژی» و کاهش نکول‌پذیری آنها، حداکثر تا ۶ ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، «حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی» را نزد خزانه‌داری کل کشور با منابعی ایجاد کند. محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهوری نیز به‌تازگی همسو با تشویق مشترکان گاز برای مصرف بهینه، جزئیات ارائه تخفیف و تسهیلات جدید به مشترکان عمده گاز طبیعی را ابلاغ کرد. او همچنین در بخشنامه‌ای وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسه‌ها و شرکت‌های دولتی، نهاد‌های انقلاب اسلامی، نیرو‌های مسلح و استانداری‌ها را ملزم به رعایت مصرف بهینه و ایمن گاز طبیعی کرد.

این در حالی است که شرکت ملی گاز ایران هم از تشویق مشترکان خوش‌مصرف در آیین‌نامه جدید اصلاح تعرفه‌های گاز خبر داده و اعلام کرده است: الگوی مصرف این‌گونه است که در سه پلکان نخست، مشترکان کم‌مصرف قرار دارند که حدود ۷۰ درصد مصارف به این پلکان تعلق دارد.