به گزارش مجله خبری نگار، بسیاری از محققان بر اهمیت طراحی احساسی تأکید کردهاند، زیرا محصولات خنثی که عاری از احساس باشند، وجود نداشته و تعامل اساساً با هر محصولی میتواند احساسات متفاوتی را در کاربران ایجاد کند و بر نحوه تعامل آنها تأثیر بگذارد. محصولی که تحقق اهداف را تسهیل کند همچون محرکی، احساس رضایت را برای کاربران فراهم میکند و در مقابل، محصولی که فرآیند تحقق اهداف را سد و یا دچار اختلال کند، باعث ایجاد حس منفی در کاربران میشود؛ بنابراین طراح برای جلوگیری از اثرات حسی پیشبینی نشده محصولات، لازم است هنگام طراحی محصول جدید به درک درستی از نیازهای حسی کاربران رسیده باشد.
بنا بر گفتههای پژوهشگران، نتایج بسیاری از تحقیقات اخیر نشان دادهاند که کاربران امروزی از یک محصول، انتظاری فراتر از برآورده شدن یک نیاز اصلی دارند و بیش از گذشته متمایل به محصولاتی هستند که نه تنها کیفیت زندگی را افزایش دهند، بلکه برایشان انگیزهبخش نیز باشند. به عبارتی در دنیای امروز، برای مثال دیگر یک مایکروویو، صرفا وسیلهای برای گرم کردن غذا نیست، بلکه میتواند حس قدردانی بیشتری را برای کاربران فراهم آورد و یا مثلا یک کاناپه به جز فراهم آوردن آسایش میتواند از لحاظ ذهنی نیز بسیار انگیزاننده باشد. با این وجود، اغلب شرکتها صرفا بر فناوری به عنوان یک عامل متمایزکننده، تمرکز میکنند و این باعث میشود هنگامی که محصولات متنوع در بازار وارد مرحله بلوغ فناوری میشوند، از لحاظ فنی و عملکردی بسیار شبیه به هم شده و پتانسیل خود را برای تبدیل شدن به یک ویژگی متمایزکننده از دست دهند.
در این باره، یک پژوهش توسط محققان دانشگاه علم و صنعت ایران انجام شده است که در آن، موضوع طراحی احساسگرا در محصولات با تاکید بر درک کیفی کاربران مورد بررسی قرار گرفته است.
آنها در این پژوهش با محور قرار دادن آسیابهای خانگی زعفران، درصدد یافتن پاسخی برای این پرسش بوده اند که آیا با ترکیب شاخصههای حسی نظیر آرزو، علاقه، فریبندگی، خوشایندی و لذت بخشی میتوان تجربه ارزشمندی را برای کاربران خلق کرد.
مطالعه فوق به کمک مصاحبه و پرسشنامه و با مشارکت افرادی که به آشپزی علاقه زیادی داشته و از زعفران بیشتری در غذاهایشان استفاده میکردند، انجام شده است.
نتایج این تحقیق حاکی از آن است که با تمرکز بر نیازهای حسی کاربران و ترکیب این احساسات با یکدیگر، نه تنها میتوان شخصیت منحصر به فردی را برای محصولات خلق کرد، بلکه میتوان تجربهای غنی، مطلوب و بادوامتری را نیز برای کاربران رقم زد.
آن گونه که ناصر کلینی ممقانی، دانشیار گروه طراحی صنعتی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران و همکارش میگویند، «نتایج مطالعه ما نشان از آن دارند که با استفاده از روش پیشنهادی میتوان محصولی با لایههای حسی متنوع طراحی کرد تا بتواند تجربه ارزشمندی را هنگام تعامل با کاربران ایجاد کند».
به بیان این محققان، «سه بخش اصلی تشکیل شده در این روش به اختصار عبارتند از: ۱) ترکیب کردن چند شاخصه حسی نظیر: علاقه، آرزو و فریبندگی که برای ایجاد یک تجربه ارزشمند با یکدیگر ترکیب شدند؛ ۲) تلفیق دو آزمایش کمی و کیفی برای ارزیابی دقیقتر نیازهای حسی کاربران؛ و ۳) استفاده از رویکرد شخصیت محور در طراحی که به عنوان عاملی تعیینکننده برای خلق لایههای حسی متنوع به کارگرفته شد و توانست یک تجربه غنی بادوام و مطلوبتر را برای کاربران ایجاد کند».
بر این اساس، واکنش کاربران مشارکت کننده در تعامل و ارزیابی با طراحی جدید آسیاب خانگی زعفران، نشاندهنده این است که بهکارگیری دانش و ابعاد حسی کاربران و استفاده از رویکرد طراحی احساسگرا به عنوان یک عامل اثرگذار و ممتاز، علاوه بر تأمین رضایت کاربران، تجربه حسی لذتبخش، خوشایند و ارزشمند به همراه دارد.
از این یافتهها، مقالهای علمی پژوهشی تهیه شده که فصلنامه «هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی» متعلق به دانشکدگان هنرهای زیبای دانشگاه تهران، به انتشار آن پرداخته است.