ثبت داده‌های ۷ ماموریت مریخ توسط مدارگرد "مارس اکسپرس"

به گزارش مجله خبری نگارو به نقل از دیجیتال ترندز، هنگامی که یک مریخ‌نورد در حال کاوش در سطح مریخ است، داده‌ها را مستقیما به زمین ارسال نمی‌کند. این کار به دو دلیل بدین صورت انجام می‌شود. نخست این که مریخ‌نورد به یک آنتن بزرگ و قوی نیاز دارد که اضافه کردن آن دست‌وپاگیر و پرهزینه است و دوم این که به دلیل چرخش زمین و مریخ، هر مکانی روی سطح ممکن است در جهت اشتباه قرار بگیرد.

بنابراین، برای بازگرداندن داده‌ها از مأموریت‌های سطح مریخ، شبکه‌ای از مدارگرد‌های مریخ استفاده می‌شوند که داده‌ها را از کاوشگر‌ها و فرودگر‌ها جمع‌آوری می‌کنند و آن‌ها را به زمین می‌فرستند. این فضاپیما‌ها که به عنوان "شبکه رله مریخ" (Mars Relay Network) شناخته می‌شوند، علاوه بر نقش علمی خود در رصد سیاره سرخ، وظایف رله کردن یا انتقال داده‌ها را نیز بر عهده دارند. یکی از این مدارگرد‌ها موسوم به "مارس اکسپرس" (Mars Express) متعلق به "آژانس فضایی اروپا" (ESA)، اخیرا رکورد جدیدی را برای انتقال داده‌های هفت مأموریت مختلف سطح مریخ به ثبت رسانده است.

مارس اکسپرس از زمان ورود خود به مریخ در دسامبر ۲۰۰۳، داده‌های شش مأموریت ناسا شامل چهار مریخ‌نورد و دو فرودگر و یک مریخ‌نورد چینی را ارسال کرده است. فضاپیما‌هایی که در مریخ کار می‌کنند، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به واسطه ارتباطات رادیویی بتوان با آن‌ها همکاری کرد. بنابراین، ماموریت‌های سطح مریخ و مدارگرد‌های ساخته‌شده توسط آژانس‌های فضایی گوناگون می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این سطح از همکاری بین‌المللی بدان معناست که داده‌های یک مریخ‌نورد را می‌توان توسط هر مدارگردی که نزدیکترین است، حتی اگر از کشور دیگری باشد، منتقل کرد.

"جیمز گادفری" (James Godfrey)، مدیر عملیات فضاپیمای مارس اکسپرس در مرکز کنترل ماموریت آژانس فضایی اروپا در بیانیه‌ای گفت: رله داده، بخش اساسی اکتشاف مریخ است. ما مفتخریم که مارس اکسپرس طی سالیان متمادی، نقشی در شبکه رله داده بین سازمانی ماموریت‌های مریخ ایفا کرده و ماموریت‌های بسیاری را پشتیبانی کرده است. این شبکه برای حمایت از ماموریت‌های آینده به سیاره سرخ، مانند ماموریت "بازگشت نمونه مریخ" (Mars Sample Return) حیاتی خواهد بود.

مارس اکسپرس، داده‌های مریخ‌نورد‌های کوچک "اسپیریت" (Spirit) و "فرصت" (Opportunity) ناسا را که زمین‌شناسی مریخ را از نزدیک با فرودگر‌های "فینیکس" (Phoenix) و "این‌سایت" (InSight) بررسی کرده‌اند، مخابره کرده است. این فرودگرها، تاریخچه آب و ساختار داخلی سیاره سرخ را بررسی کردند. همچنین، اطلاعاتی نیز از مریخ‌نورد‌های "کنجکاوی" (Curiosity) و "استقامت" (Perseverance) منتقل شده‌اند که در حال حاضر به دنبال یافتن شواهدی از زندگی باستانی در آنجا هستند.

علاوه بر این، مارس اکسپرس در سال گذشته، یک آزمایش ارتباط با مریخ‌نورد چینی "ژورونگ" (Zhurong) انجام داد و روش جدیدی را برای ارسال داده‌ها به روش یک طرفه در مقابل روش دو طرفه آزمایش کرد.