ماجرای غیبت یک روزه پروفسور فرهود چه بود؟ / دستگیری توسط نهاد‌های امنیتی یا آدم ربایی

به گزارش مجله خبری نگار،ماجرای ربوده شدن پروفسور داریوش فرهود، دانشمند ایرانی که او را پدر علم ژنتیک ایران می‌دانند، از خبر‌های پر سر و صدای روز‌های گذشته بود. با این حال، از زمان بازگشت پروفسور فرهود، روایت‌های متفاوتی درباره‌ی این اتفاق مطرح شده است.

روز یکشنبه ۸ آبان پس از آنکه پروفسور فرهود برخلاف همیشه در محل کار خود حاضر نشد، ادعا‌هایی در فضای مجازی درباره‌ی دستگیری وی توسط نهاد‌های امنیتی مطرح شد. یک روز بعد، دوشنبه ۹ آبان پروفسور فرهود از بازگشت و سلامت خود خبر داد و اعلام کرد از مقابل منزل خود توسط افرادی با پوشش لباس شخصی که مانند مأموران بودند به مکان نامعلومی برده شده بود و این افراد پس از نزدیک به ۳۶ ساعت صحبت با پروفسور او را بازگرداندند.

از سویی دیگر، خبرگزاری دولتی ایسنا به نقل از یک منبع آگاه دستگیری پروفسور فرهود توسط نهاد‌های امنیتی را تکذیب کرد.

همچنین پس از بازگشت پروفسور فرهود، رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ، سرهنگ علی ولیپور گودرزی، مدعی شد در ماجرای ربوده شدن پروفسور فرهود پای یک اخاذی ۸ میلیارد تومانی در میان بوده است. به ادعای سرهنگ ولیپور، ربایندگان پروفسور فرهود را به یک بانک بردند تا توسط خود او ۸ میلیارد تومان از حسابش خارج کنند.

این ادعا در حالی مطرح شده است که پروفسور فرهود در روایت خود هیچ صحبتی از این اخاذی به میان نیاورده و گفته بود ربایندگان در صحبت‌های خود با او به اظهارنظر‌های اخیرش درخصوص سیاست‌های جدید دولت برای افزایش جمعیت اشاره کرده بودند.

با این حال، به گفته‌ی سرهنگ ولیپور، پلیس موفق به دستگیری عاملان این آدم ربایی شده است و آن‌ها به جرم خود اعتراف کرده اند. سرهنگ ولیپور گفته آن‌ها به قدری پروفسور فرهود را تهدید کرده بودند که او از همکاری با پلیس ترسیده بود.

روایت پروفسور فرهود از ماجرای ربوده شدنش

در ادامه گزارش روزنامه اعتماد از ماجرای ربایش پروفسور فرهود را می‌خوانید که با گفتگویی با وی همراه است:

پروفسور داریوش فرهود، دانشمند ایرانی ۸۵ ساله و معروف به پدر علم ژنتیک ایران، بامداد یکشنبه ۸ آبان از مقابل منزل خود در تهران، توسط افرادی با پوشش «لباس شخصی‌ها» ربوده شد.

تا بعدازظهر دوشنبه و با گذشت بیش از یک شبانه‌روز، هیچ فردی از احوال این دانشمند ایرانی خبر نداشت و به دلیل رخداد‌های اخیر و ناآرامی‌های کشور و همچنین اخبار رسمی درباره دستگیری بسیاری چهره‌های سیاسی و فرهنگی و علمی کشور که با اعتراضات مردمی همراهی کرده بودند، شائبه‌هایی درباره ارتباط ربوده شدن این دانشمند ایرانی با رخداد‌های اخیر بسیار پررنگ شد.

اولین خبر هم عصر روز یکشنبه و ساعاتی بعد از ربوده شدن ایشان در شبکه‌های اجتماعی و صفحات خبرگزاری‌های خارج از کشور منتشر شد که ربوده شدن ایشان را به مصاحبه‌های اخیر ایشان در نقد سیاست‌های غیرعلمی، شتابزده و مداخله‌جویانه متولیان سلامت و نمایندگان مجلس برای ممنوع کردن غربالگری جنین مشکوک به بیماری‌های ژنتیک (جز با دستور قضایی) و جلوگیری از سقط درمانی (جز با دستور قضایی) با هدف افزایش جمعیت ولو به قیمت تولد نوزادان ناقص و دچار معلولیت و همچنین سیاست‌های تحمیلی و جبری و قهری و سلبی منجر به فرار نخبگان از کشور مرتبط دانسته بود.

بعدازظهر دوشنبه و بیش از ۲۴ ساعت بعد از ربوده شدن پدر علم ژنتیک ایران، خبرگزاری ایسنا به نقل از یک منبع آگاه نوشت که هیچ یک از نهاد‌های امنیتی کشور در دستگیری و ناپدید شدن این دانشمند ایرانی دخالتی نداشته و «دستگیری ایشان صحت ندارد.»

پدر علم ژنتیک ایران، یک کلینیک ژنتیک در حوالی میدان ولیعصر تهران دارد، اما طبق گزارش خبرگزاری ایسنا، تا بعدازظهر دوشنبه، همکاران ایشان هم از سرنوشت این دانشمند ایرانی اظهار بی‌اطلاعی کرده بودند.

شامگاه دوشنبه و کمی قبل از نیمه شب، خبرگزاری ایسنا با انتشار گفت‌وگویی کوتاه از پروفسور فرهود، خبر داد که ایشان در سلامت کامل است. پروفسور فرهود در این گفتگو که اولین خبر از صحت و سلامت ایشان بود، ربوده شدن خود توسط عوامل خاص را تایید کرده بود.

دیروز هم ایشان درباره آن ۳۶ ساعتی که پس از ربوده شدن، با ربایندگان خود سپری کرد و همچنین درباره علت ربوده شدن خود توضیح داد.

بخشی از این گفتگو البته بعد از بازبینی توسط این دانشمند ایرانی، با صلاحدید خودشان اصلاح یا از متن در حال انتشار، حذف شد.

پروفسور فرهود گفت: «من هر روز ساعت ۶ صبح از خانه بیرون می‌آیم و به کلینیک می‌روم. وقتی از منزل خارج شدم دو نفر با لباس تیره، مثل همین افراد معروف به لباس شخصی‌ها، آمدند جلوی ماشین. گفتند ما سوار ماشین شما بشویم. وقتی سوار ماشین شدند و من شروع به حرکت کردم در میانه راه مسیر را تغییر دادند و کمی جلوتر که رفتیم از من خواستند که در صندلی عقب ماشین بنشینم و یکی از خودشان مشغول به رانندگی شد.

کمی جلوتر یک نفر دیگر هم به این گروه در ماشین من ملحق شد. در نهایت در یک مسیر بزرگراهی، من را از ماشین خودم پیاده کرده و به ماشین دیگری سوار کردند و خودشان ماشین من را به محل دیگری منتقل کردند. آدم‌های خیلی حرفه‌ای بودند و اصلا افراد معمولی نبودند. وقتی گفتم به مطب تلفن بزنید، سیم‌کارت موبایل‌شان را عوض کردند انگار نمی‌خواستند از طریق خط اداری تماس بگیرند.»

این دانشمند ایرانی در پاسخ به این سوال که آیا ربوده شدن شما توسط این افراد با پوشش و رفتار خاص، ربطی به انتقادات شما از ممنوعیت غربالگری جنین و قانون جوانی جمعیت و انتقاد از برخی سیاست‌های منجر به فرار نخبگان داشته، گفت: «آن‌ها به صراحت درباره مصاحبه‌های من صحبتی نداشتند، اما گفتند ما صدای شما را ضبط کرده‌ایم که در صحبت‌های‌تان به مجریان حکومتی بی‌احترامی و توهین کرده‌اید. البته این فایل ضبط شده را هم به من نشان ندادند. لابه‌لای صحبت‌های‌شان می‌گفتند که شما به رخداد‌های پزشکی اعتراض می‌کنید و در مقابل تصمیمات مملکتی مطیع محض نیستید. من اهل توهین نیستم. ایراد می‌گیرم، ولی مگر یک پدر بچه‌اش را تنبیه نمی‌کند؟ آیا تنبیه پدر نشانه این است که بچه‌اش را دوست ندارد؟ انتقاد بین مردم متداول است. انسان‌ها اعتراض و انتقاد می‌کنند به خصوص اگر انسانی، معلم باشد و به خصوص اگر انسانی بیش از ۴۲ کشور جهان را گشته باشد. کار من انتقاد است. نقش من همین است.»

پروفسور فرهود در پاسخ به اینکه این ۳۶ ساعت چگونه سپری شد، گفت: «از ساعت ۵ و ۵۵ دقیقه صبح یکشنبه تا ۵ بعدازظهر دوشنبه در اختیار این‌ها بودم و در این مدت اصلا نخوابیدم. در اتاقی که من بودم، دو نفر از این‌ها هم بودند و حتی به من گفتند راحت باشید و لباس‌تان را عوض و استراحت کنید و خودشان هم خوابیدند. اما من رفتم و با همان لباسی که از منزل خارج شده بودم روی کاناپه‌ای نشستم و بیدار ماندم.

من از ۳۶ ساعتی که در اختیار این افراد بودم، به مدت ۲۶ ساعت در نگرانی شدید بودم. این ۳۶ ساعت برای من، زجر روحی بود. در این ۳۶ ساعت، نه خوابیدم و نه غذا خوردم. اینکه چطور نظر ایشان عوض شد، نه از آغاز آن خبر دارم و نه از پایان آن. بنده را بعد از ۳۶ ساعت دم ماشین خودم پیاده کردند و وقتی به محل کلینیکم رسیدم با صحنه بسیار دل‌انگیزی مواجه شدم حدود ۹۰ نفر از همکاران و اعضای خانواده‌ام با چشم‌های اشکبار از اشک شوق جمع شده بودند.»

پروفسور فرهود در ادامه گفت: «شک کردم که این‌ها افراد خودسری از برخی نهاد‌ها هستند. من هیچ گلایه‌ای از نهاد‌های دولتی ندارم. شاید انگیزه شخصی بوده، ولی بنده را می‌شناختند. من باور می‌کنم که ربوده شدن من کار هیچ نهاد دولتی از جمله سپاه نبوده. بنده هیچ شکایت و گلایه‌ای از نهاد‌های دولتی و از جمله سپاه ندارم و می‌دانم کار نهاد معینی نبوده، ولی شاید یکی، دو نفر افراد خودسر از بعضی نهاد‌ها این کار را کرده باشند. اگر کوچک‌ترین آسیبی به جان من که یک استاد دانشگاه و دارای جایگاه علمی و یک فرد ۸۵ ساله هستم می‌رسید، چه لطمه‌ای به حیثیت این کشور و ملت ایران وارد می‌شد؟ مرگ، اتفاق مهمی نیست، ولی افرادی هستند که به من نیاز دارند و افرادی هستند که من را دوست دارند. من در آن لحظه دلم برای مملکت می‌سوخت. البته با من هیچ بدرفتاری نشد و با حرمت با من رفتار کردند. فکر می‌کنم که ان‌شاءالله کار هیچ نهادی نبوده. فرض کنیم که من را برای زورگیری گرفته بودند. ایراد‌ها و انتقاد‌های من به هیچ‌وجه سیاسی نیست، بلکه اجتماعی و فرهنگی و پزشکی است و در هر صورت و برای همیشه من یک سرباز فداکار وطنم هستم.»

روایت پلیس از ماجرای ربوده شدن پروفسور فرهود

در ادامه گزارش روزنامه ایران درباره‌ی روایت پلیس از ماجرای ربایش پروفسور فرهود را می‌خوانید:

ماجرای ناپدید شدن پدر علم ژنتیک ایران با دستگیری دو مرد که متهم به آدم‌ربایی هستند به شایعاتی که در فضای مجازی منتشر شده بود، پایان داد.

روز یکشنبه هشتم آبان‌ماه، خبر ناپدید شدن مرموز دکتر داریوش فرهود «پدر علم ژنتیک ایران» منتشر شد و پلیس تلاش خود را برای یافتن وی آغاز کرد.

در حالی‌که بررسی‌ها ادامه داشت حدود یک روز بعد دکتر به خانه برگشت و این بار شایعه‌ای در فضای مجازی منتشر شد که او توسط نیرو‌های امنیتی ربوده شده است. در حالی که شایعات دامنه بیشتری پیدا کرده بود سرانجام روز پنجشنبه پلیس با دستگیری دو آدم‌ربا خبر از گروگانگیری ۸ میلیارد تومانی دکتر فرهود داد.

بر اساس این گزارش، ساعت ۵ صبح یکشنبه هشتم آبان‌ماه دو مرد جوان زمانی که دکتر داریوش فرهود «پدر علم ژنتیک ایران» سوار بر خودروی مزدا از خانه‌اش در محله گیشا خارج شد تا به محل کارش برود، راه او را سد کردند و به‌عنوان مأمور سوار خودروی او شده و پروفسور را ربودند. مأموران قلابی که نقشه اخاذی ۸ میلیارد تومانی داشتند، او را به باغی در خارج از تهران بردند.

در باغ آن‌ها به دکتر گفتند که برای آزادی‌اش ۸ میلیارد تومان باید پرداخت کند. در نهایت پس از ۲۶ ساعت گروگانگیری آن‌ها به توافق ۴ میلیارد تومانی رسیدند و دکتر را سوار خودرواش کرده و در نزدیکی خانه‌اش رها کردند. آن‌ها دکتر را تهدید کردند اگر مبلغی را که به آن‌ها قول داده بود فراهم نکند، دست به اقدام بعدی می‌زنند.

با این حال به محض اطلاع کارآگاهان پلیس آگاهی پایتخت، آن‌ها وارد عمل شدند و در عملیاتی غافلگیرانه دو مأمور قلابی را بازداشت کردند.

گروگاگیری ۲۶ ساعته

سرهنگ علی ولیپور گودرزی، رئیس پلیس آگاهی تهران درخصوص ربوده شدن دکتر فرهود و شایعاتی که در این باره در فضای مجازی منتشر شده به خبرنگار «ایران» گفت: در بررسی‌های دوربین‌های مداربسته اطراف محل زندگی دکتر، تصاویر ربوده شدن او به‌دست آمد. دو مرد با لباس‌های مشکی سوار بر خودروی دکتر شده و او را می‌ربایند. با اطلاع از این خبر، پیگیری برای یافتن دکتر آغاز شد و در بررسی‌ها مشخص شد که هیچ یک از نهاد‌های امنیتی او را دستگیر نکرده‌اند.

او ادامه داد: گروگانگیران دو نفر بودند که یکی از آن‌ها در آژانس املاک کار می‌کند. او به‌واسطه شغلش متوجه می‌شود که دکتر وضع مالی خوبی دارد. همین مسأله انگیزه‌ای برای ربودن دکتر می‌شود و از حدود یک ماه قبل با یکی از دوستانش نقشه ربودن او را طراحی می‌کنند. گروگانگیران قصد اخاذی ٨ میلیاردی از دکتر را داشتند، اما در نهایت به ۴ میلیارد تومان راضی شدند.

وی گفت: گروگانگیران بعد از ۲۶ ساعت دکتر را آزاد، اما تهدید می‌کنند که از این موضوع به پلیس حرفی نزند و به قدری او را تهدید کرده بودند که دکتر می‌ترسید با پلیس همکاری کند. با این حال همکاران من به کار خود ادامه داده و درنهایت موفق به دستگیری عاملان این گروگانگیری شدند.

گفتگو با یکی از متهمان

مرد املاکی که طراح و عامل اصلی سناریوی ربودن دکتر است در تحقیقات گفت: با توجه به شلوغی‌ها، «پدر علم ژنتیک» را تحت عنوان مأمور ربودیم و بعد او را به بانک بردیم تا از حسابش پول برداشت کنیم، اما، چون مدارک لازم همراه دکتر نبود موفق نشدیم. بعد هم پیشنهاد ۸ میلیاردی را مطرح کرده و درنهایت با وعده دریافت ۴ میلیارد تومان دکتر را رها کردیم. چون وضع مالی‌مان خوب نبود نقشه آدم‌ربایی را طراحی کردیم، اما حالا از کاری که کرده‌ایم پشیمانیم.

متهمان در اختیار کارآگاهان اداره یازدهم پلیس آگاهی قرار دارند و تحقیقات در این خصوص ادامه دارد.

پروفسور داریوش فرهود کیست؟

پروفسور داریوش فرهود در فروردین ۱۳۱۷ در تهران (خیابان سیروس) به دنیا آمد. پدر ایشان زنده‌یاد محمد فرهود، به عنوان دبیر فارسی و عربی، رییس دبیرستان و مدرس دانشگاه فعالیت داشتند. مادر ایشان، مدتی دبیر بودند. ایشان حافظ قرآن بودند و دیوان حافظ شیرازی را نیز به‌طور کامل در ذهن داشتند.

ایشان تحصیلات دوره متوسطه را در مدارس رهنما، دارالفنون و البرز به پایان رسانید. بزرگانی، چون فریدون سحابی، عزت‌الله سحابی، صادق قطب‌زاده، هوشنگ اتحاد هم‌مدرسه‌ای ایشان بودند. ایشان علاوه بر آشنایی و علاقه‌مندی به آثار شعرای بزرگی همچون حافظ، عسجدی، منوچهری، عنصری، پروین اعتصامی و سعدی، اشعار فردوسی، مولانا و حافظ را می‌خواند و گرایش ویژه‌ای به پزشکی داشت.

به‌طوری که از همان دوران دبیرستان، در این زمینه مطالعه می‌کرد و یک داروخانه کوچک در خانه گردآوری کرده بود تا اگر کسی بیمار شد، بتواند به او کمک کند. همچنین گرایش خاصی به موسیقی نیز داشت و نواختن برخی آلات موسیقی، چون آکاردئون، ارگ، فلوت و جاز را آموخت؛ علاوه بر آنکه در ورزش نیز به رشته‌های والیبال و دوومیدانی علاقه‌مند بود.

ایشان در ۱۹ سالگی به قصد آلمان وطن را ترک کرد و در این کشور مشغول به تحصیل شد. در زمان تحصیل در علم طب، با رشته انسان‌شناسی آشنا شد. ایشان در سال ۱۹۶۹ مدرک پزشکی از دانشگاه ارلانگن آلمان و سال ۱۹۷۲ مدرک PhD ژنتیک انسانی از دانشگاه مونیخ آلمان را اخذ کرد.

همچنین در سال ۱۹۹۱ از سوی دانشگاه مونیخ آلمان درجه پروفسوری به ایشان اعطا شد. پروفسور فرهود، اوایل اردیبهشت ۱۳۵۱ به ایران بازگشت و اولین گروه دانشگاهی در ایران را به نام «گروه ژنتیک انسانی و انسان‌شناسی» تشکیل داد و در سال ۱۳۵۲ مشاوره ژنتیک را در دانشکده بهداشت پایه‌گذاری کرد و در سال ۱۳۵۴ اولین مرکز مشاوره ژنتیک را در خیابان امیر اتابک راه‌اندازی و به این ترتیب اولین بخش خصوصی مشاوره ژنتیک را پایه‌گذاری کرد.

ایشان که بنیانگذار، استاد و مدیر گروه ژنتیک انسانی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران است و به عنوان پدر علم ژنتیک ایران شناخته می‌شود، سال ۱۳۵۵ از سوی نماینده سازمان جهانی بهداشت که برای شرکت در یک کنگره به ایران آمده بود، به عنوان کارشناس رسمی سازمان جهانی بهداشت در رشته ژنتیک انسانی و عضو کمیته اخلاق در ژنتیک پزشکی سازمان بهداشت جهانی معرفی و منصوب شد و همچنین، پس از افتتاح فرهنگستانی به نام علوم جهان سوم در ایتالیا که موسس آن پروفسور عبدالسلام بود، پروفسور داریوش فرهود نیز به عنوان عضو این فرهنگستان انتخاب شد و از سال ۱۳۸۲ به عضویت کمیته ملی اخلاق در علم و فناوری و اخلاق زیستی کمیسیون ملی یونسکو در آمده است. همچنین عضو پیوسته و دایمی فرهنگستان علوم جهان سوم، تریست از سال ۱۳۷۵ و فرهنگستان علوم پزشکی ایران، تهران از سال ۱۳۸۵ بوده است.

زمینه‌های فعالیت علمی پروفسور فرهود عبارتند از: ژنتیک پزشکی، ژنتیک جمعیت‌های انسانی، مشاوره ژنتیک و تشخیص پیش از تولد، اخلاق در علوم و فناوری به ویژه ژنتیک پزشکی، انسان‌شناسی، سبک زندگی، پزشکی و بهداشت سالمندان.

در کارنامه علمی این استاد برجسته ژنتیک، بیش از ۱۲۰ مقاله علمی پژوهشی به زبان انگلیسی و ارایه بیش از ۲۳۰ مقاله در کنگره‌های علمی داخل و خارج کشور، حاصل خدمات پژوهشی بسیار ارزشمند ایشان به چشم می‌خورد.

منبع:روزیاتو