سیاست‌های مورچه‌ای برای زمستان سخت پیش روی اروپا مؤثر بوده‌اند؟

به گزارش مجله خبری نگار به نقل ازالوقت؛ درحالی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه بار‌ها گفته است که غربی‌ها تحریم‌ها علیه مسکو را لغو کنند تا مجددا از موهیت گاز برخوردار شوند، اما رهبران اروپایی بر سر مواضع خود ایستاده‌اند و اصرار دارند که تبعات این بحران خودساخته را نیز به جان می‌خرند. با این حال در فاصله چند ماه تا شروع فصل زمستان، روز به روز بحران انرژی در سراسر قاره سبز تشدید می‌شود و اروپایی‌ها برای عبور از این وضعیت به هر دری می‌زنند.

به همین منظور، در روز‌های اخیر رئیس کمیسیون اروپا محدودیت قیمت گاز، وضع مالیات‌های سنگین بر شرکت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و هسته‌ای، اعطای وام برای حمایت از بخش انرژی و کاهش مصرف برق را پیشنهاد کرده است. اتحادیه اروپا پیش از بحران اوکراین، حدود ۴۰ درصد از منابع گازی خود را از روسیه تامین می‌کرد، اما در ماه‌های اخیر این میزان را به ۹ درصد کاهش داده است و همین مسئله چالش‌های بزرگی را برای اروپایی‌ها به وجود آورده است. روسیه به صورت قطره چکانی شیر‌های گاز را به روی اروپا بسته است و این احتمال وجود دارد که مسکو برای تنبیه غربیها، کل صادرات گاز به اروپا را در فصل زمستان قطع کند و همین مسئله نگرانی‌ها را نسبت به دست و پنجه نرم کردن با زمستان سخت افزایش داده است.

بنابراین، سران اتحادیه اروپا تلاش می‌کنند با اتخاذ تدابیر اقتصادی، بتوانند تا حدی از فشار تحریم‌های گازی در امان بمانند. از اینرو، بروکسل به سمت سقف قیمت گاز و برنامه‌ای سخت برای مواجهه با زمستان سخت روسیه پیش می‌رود. به گزارش خبرگزاری آناتولی، اتحادیه اروپا هدف تعیین شده برای ذخیره ۸۰ درصدی گاز فراتر رفت و ذخایر خود را به ۸۴ درصد رساند، با این حال، رئیس کمیسیون اروپا معتقد است که این میزان ذخیره کافی نیست. این نسبت تنها به اروپا اجازه می‌دهد تا سه ماه دوام بیاورد، بنابراین فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا روی آنچه که «تامین‌کنندگان قابل اعتماد» می‌خواند، یعنی آمریکا، نروژ و الجزایر، حساب باز کرده است تا اروپا را در درازمدت گرم نگه دارند.

ابتکار‌های موقتی اروپا برای تامین منابع مورد نیاز خود از مسیر‌های جایگزین، درحالی است که نروژ که در حال حاضر ۲۵ درصد از گاز کل اروپا را تامین می‌کند توان افزایش ظرفیت گازی خود را ندارد و الجزایر هم به خاطر اختلافات سیاسی که با کشور‌هایی مثل اسپانیا دارد از صادرات گاز به اروپا خودداری می‌کند و صادرات الجزایر تنها ۱۰ درصد از نیاز‌های اروپایی‌ها را شامل می‌شود. از طرفی، خرید گاز از رژیم صهیونیستی هم به دلیل اختلافات این رژیم با لبنان بر سر مرز‌های دریایی، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. با این وجود، راهکار‌های اروپا برای زمستان پیش رو کفاف نمی‌دهد و امسال اروپایی‌ها فصل خزان وحشتناکی را تجربه خواهند کرد و تا ابد در اذهان همه آن‌ها این مسئله باقی خواهد ماند که تاوان حمایت از اوکراین را با سردی خانه‌هایشان دادند.

بر اساس گزارش رسانه‌ها، با توجه به افزایش دو برابری قیمت بنزین در بازار بین‌المللی و گسترش اعتراضات در چند کشور اروپایی، هزینه اروپا برای اعمال تحریم‌ها علیه روسیه به خاطر جنگ در اوکراین بسیار زیاد بوده است. با این حال، اتحادیه اروپا آماده عقب نشینی در برابر تهدید‌های روسیه برای توقف عرضه نفت و گاز به قاره سبز نیست و مجبور است عواقب آنرا نیز بپذیرد. در ماه‌های اخیر اروپاییها، برای اینکه برای زمستان ذخیره داشته باشند، اقدام به جیره‌بندی انرژی کرده‌اند و برای جلوگیری از مصرف زیاد، فعالیت برخی شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی را کاهش داده‌اند.

طرح فون درلاین

اروپایی‌ها که اکنون در باتلاق بحران انرژی فرو رفته‌اند مجبورند تا وضعیت بحرانی کنونی را مدیریت کنند، اما مسئله اینجاست که آیا این طرح‌ها می‌تواند اروپا را در زمستان گرم نگه دارد؟ به گفته رسانه‌های غربی، برنامه جدید رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا برای مقابله با بحران انرژی در ماه‌های آینده، برای اصلاح اساسی بخش برق و پایان دادن به وابستگی اروپا به گاز روسیه، تعیین درآمد تولید برق شرکت‌های انرژی‌های تجدید پذیر و هسته‌ای ۱۸۰ یورو در هر مگاوات ساعت است که امکان جمع‌آوری بیش از ۱۴۰ میلیارد یورو از این طریق وجود دارد.

پیش‌نویس طرح اتحادیه اروپا حاکی از آن است که با افزایش هزینه‌های انرژی، شرکت‌های سوخت فسیلی ممکن است مجبور شوند در راستای مقابله با قبض‌های سنگین، سود مازاد خود را صرف کمک به خانوار‌ها و صنایع اروپایی کنند. این طرح درحالی است که افزایش سرسام آور قیمت انرژی، نرخ تورم را بالا برده و صنایع را ناچار کرده است تولید را متوقف کنند و قبوض نیرو را در آستانه زمستان افزایش داده است.

همچنین، در طرح جدید اروپا، مالیات بر شرکت‌های فعال در صنایع نفت، گاز، زغال سنگ و پالایشگاه به میزان کمتر از ۳۳ درصد سود اضافی آن‌ها وضع خواهد شد. علاوه بر این، این طرح کشور‌های عضو اتحادیه اروپا را به کاهش ۱۰ درصدی کل مصرف انرژی و اعمال کاهش ۵ درصدی تقاضا در ساعات اوج مصرف ترغیب می‌کند. فون در لاین پیشنهاد می‌کند تا سقفی برای قیمت انرژی روسیه که از طریق خطوط لوله به اروپا ارسال می‌شود تعیین شود، درحالی که سایر کشور‌ها قیمت‌گذاری سقف گاز را از همه کشور‌ها می‌خواهند. در همین راستا، یک مقام رسمی اتحادیه اروپا به خبرگزاری رویترز گفته است که با این طرح اتحادیه اروپا می‌تواند از ۲۲۵ میلیارد یورو، وام‌های استفاده نشده از صندوق بازیابی اتحادیه برای رسیدگی به مشکلات انرژی استفاده کند.

همه چیز به ضرر اروپاست

اگرچه مقامات اروپایی سعی دارند با ابتکار‌های جدید تاثیر بحران انرژی را تا حدی کاهش دهند، اما در بین کشور‌های قاره سبز هم اختلاف نظر بر سر نحوه برخورد با تحریم‌های روسیه وجود دارد و کشور‌هایی مانند مجارستان و ایتالیا به شدت با اعمال تحریم‌های گسترده علیه مسکو مخالف هستند و این مسئله را سبب تشدید تنش‌ها می‌دانند که می‌تواند اقتصاد‌های اروپا را با بحران جدید روبرو کند.

بخشی از طرح رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا برای جبران کمبود انرژی، افزایش مبلغ قبوض گاز و برق خانوار‌ها است که موجی از اعتراضات را در برخی کشور‌های اروپایی به راه انداخته است. شهروندان اروپایی بر این باورند که چرا آن‌ها باید تاوان حمایت از اوکراین را بدهند و خواستار لغو کمک‌های تسلیحاتی به کی‌یف هستند، اما با این حال، رهبران اروپا مصمم هستند که به این مسیر تنش‌زا تا زمان شکست کامل روسیه ادامه دهند. اما روند تحولات ۷ ماه گذشته نشان داده که زورآزمایی غرب با روسیه در خاکریز اوکراین بیشتر به ضرر خود اروپایی‌ها تمام شده است. زیرا تحریم‌های گسترده غرب قرار بود روسیه را زمینگیر کند، اما مسکو با جایگزین کردن مشتریان جدید برای فروش نفت و گاز خود در آسیا، توانست تحریم‌ها را دور بزند و درآمد زیادی را نیز از این طریق کسب کند، اما اروپایی‌ها چنان در بحران انرژی فرو رفته‌اند که مجبور شدند «سیاست مورچه‌ای» را در پیش بگیرد و از اول تابستان برای زمستان سرد خود انرژی ذخیره کنند، اما این راهکار‌ها هم نمی‌تواند اروپا را از زمستان بی‌انرژی نجات دهد و هشدار‌های مقامات اروپایی هم به خوبی این مسئله را نشان می‌دهد. اگرچه ممکن است اروپایی‌ها در آینده با یافتن مسیر‌های جایگزین، از سلطه انرژی روسیه خلاص شوند، اما در حال حاضر همه چیز به نفع روس‌ها در جریان است.

در شرایط فعلی هیچ عصای جادویی وجود ندارد که اروپایی‌ها را از گرداب بحران انرژی نجات دهد و طرح‌های موقتی هم نتیجه‌ای جز فشار بر شرکت‌ها و شهروندان اروپایی در پی نخواهد داشت و این کشور‌ها باید آماده پذیرایی از زمستان سردی باشند که پوتین برای آن‌ها ریل گذاری کرده است.