دولت به دنبال پر کردن جای خالی رایزنان بازرگانی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: وجود رایزن‌های تجاری را می‌توان یکی از مسیر‌های اصلی توسعه تجارت دانست، امتیازی که بسیاری از کشور‌ها به بهترین شکل از آن بهره می‌برند، اما ایران هنوز بهره چندانی از این امتیاز نبرده است. به گفته بسیاری از فعالان اقتصادی، افزایش تعداد رایزن‌های تجاری یکی از اقدامات اساسی است که ایران باید در این زمینه از آن بهره ببرد. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که هر رایزن بازرگانی می‌تواند صادرات به کشور هدف را بین ۱۰ تا ۱۵ درصد ارتقا دهد. به همین منظور به سراغ علیرضا پیمان پاک رئیس سازمان توسعه تجارت رفتیم تا چگونگی انتخاب رایزنان بازرگانی و تاثیر آن‌ها بر افزایش تجارت خارجی را جویا شویم.

۱۰ رایزن فعال و ۲ رایزن منتظر روادید

به گفته رئیس سازمان توسعه و تجارت، یکی از مسائل مهم در تجارت خارجی استفاده از رایزن‌های بازرگانی است. هم اکنون تعداد رایزن‌های بازرگانی کشور به ۱۲ نفر رسیده که در کشور‌های روسیه، چین، عراق، عمان، ارمنستان، آذربایجان، پاکستان، قطر، قزاقستان، ازبکستان و هند رایزن‌های بازرگانی در حال فعالیت هستند و رایزن‌های بازرگانی ما در امارات و افغانستان هم منتظر صدور روادید هستند. کشور ترکمنستان هم به دلایل شرایط سخت رفت و آمدی و همچنین کاری فعلا در اولویت اعزام رایزن بازرگانی نیست و پیش از آن اعزام رایزن به آمریکای لاتین و اندونزی در دستور کار ماست.

افزایش رایزن‌ها تا انتهای سال به ۲۰ نفر

پیمان پاک در خصوص این که تعداد رایزن‌های تجاری تا پایان سال به چه تعداد خواهد رسید، بیان کرد: «در قانون ۶۰ رایزن به ما اجازه داده شده و بودجه ۳۰ رایزن تعیین شده که آن را تاکنون نهایی کرده ایم، اما تا پایان امسال تعداد رایزن‌ها به ۲۰ نفر افزایش پیدا می‌کند.» او همچنین با اشاره به این که هفت مرکز تجاری ایران در دیگر کشور‌ها راه‌اندازی شده است، گفت: «به دنبال آن هستیم تا مراکز تجاری ایران، به عنوان سفارتخانه‌های تجاری کشور به فعالیت خود ادامه دهند.»

مشکلات انتخاب رایزن‌های بازرگانی

معاون وزیر صمت به خبرنگار خراسان درباره مشکلات انتخاب و اعزام رایزن‌های بازرگانی هم اظهار کرد: «یکی از مشکلات فعلی ما ابلاغ نشدن ردیف‌های بودجه است و ما برای پرداخت پول به رایزن هایمان بودجه‌ای نداریم.» او در خصوص نحوه انتخاب رایزن‌های بازرگانی هم گفت: «ما در تعیین افراد، با قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌ای روبه‌رو هستیم. از ابتدای دی سال گذشته، بیش از ۴۰۰ نفر از وزارت صمت را برای معرفی به عنوان رایزن بازرگانی گزینش کردیم و در نهایت از میان آن‌ها هفت نفر انتخاب شدند.» پیمان پاک درباره برخی مشکلات قانونی انتخاب و اعزام رایزن بازرگانی هم اظهار کرد: «قوانینی که برای استخدام رایزن گذاشته شده، کار ما را برای انتخاب رایزن بسیار سخت کرده است. یکی از آن‌ها استخدام رسمی بودن رایزن بازرگانی است. کارمندی که ۲۰ تا ۳۰ سال سابقه دارد نمی‌تواند رایزن مناسبی باشد، چون با ادبیات تجارت روز دنیا آشنا نیست.» این مقام مسئول معتقد است برخی از قوانین این چنینی باید اصلاح شوند.

تاثیر رایزن بر توسعه صادرات

رئیس سازمان توسعه و تجارت در پاسخ به سوال خبرنگار ما که پرسید: «هر رایزن بازرگانی چه میزان در افزایش صادرات کشور تاثیر دارد؟» گفت: «برای نمونه بد نیست اشاره‌ای به قطر داشته باشیم که به محض اعزام رایزن مرکز تجاری فعال شده و قرار است نمایشگاهی همزمان با جام جهانی در این کشور داشته باشیم. هیئت تجاری رفته و آمده و خط مستقیم در حال راه اندازی است که باعث افزایش صادرات به این کشور شده است.» او ادامه داد: «نظارت بر برنامه‌های رایزن بسیار مهم است. عملکرد ماهانه رایزن‌ها پایش می‌شود و ظرف شش ماه اگر روند صادرات صعودی نشود و رایزن نتواند در کلان توسعه صادرات کشور تاثیرگذار باشد، عزل می‌شود. در همین زمینه در این مدت یک رایزن که انتظارات ما را برآورده نکرد به کشور برگرداندیم و حکمش را لغو کردیم.»

افزایش ۲۰۰ میلیون دلار صادرات با هزینه ۳۰ هزار دلاری

یکی دیگر از سوال‌هایی که حدس می‌زنیم برای شما هم جالب باشد، این است که هزینه هر رایزن برای کشور چقدر است و چه میزان می‌تواند به صادرات کشور کمک کند؟ پیمان پاک در این باره به خبرنگار ما گفت: «حقوق هر رایزن بازرگانی حدود نصف کارمندان وزارت خارجه است، با این حال هر رایزن سالانه حدود ۳۰ هزار دلار هزینه برای کشور دارد، اما حداقل بین ۱۰۰ میلیون تا ۲۰۰ میلیون دلار به میزان صادرات کشور کمک می‌کند که این یعنی هزینه هر رایزن نسبت به عملکردش تقریبا ناچیز است.»