کد مطلب: ۲۸۵۲۰۳
۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۱ - ۰۵:۳۹
نکته‌های اخلاقی برای زندگی بهتر از مرحوم آیت‌ا... «فاطمی‌نیا» استادی که سال‌های سال پای منبرش نشستیم و آموختیم

به گزارش مجله خبری نگار، مرحوم استاد فاطمی‌نیا را با لطافت روح، کلام شیرین و پر از حکمت، توصیه‌های دلسوزانه و کاربردی و نکات ملموس و مهم برای زندگی به‌یاد خواهیم داشت. مرد بزرگی که محبوب نسل‌ها بود، هم جوانان او را دوست داشتند، هم بزرگ‌ترها. استادی که بیشتر از هرچیز روی توجه به رعایت کلام، نشکستن دل دیگران، توجه به زبان و آفت‌های آن تاکید داشت. درگذشت این مرد بزرگ، مجال تلخی است تا درس‌های به‌جا مانده از ایشان را که از لابه‌لای سخنان‌شان پیاده شده مرور کنیم و در زندگی به‌کار ببریم تا بتوانیم در مسیر سعادت دنیا و آخرت گام برداریم. «نکته‌ها از گفته‌ها» عنوان مجموعه سه جلدی از سخنرانی‌های ایشان است که برای مطالعه بیشتر می‌توان از آن بهره جُست و عنوان پرونده امروز ما هم براساس آن انتخاب شده است.

انوار را حفظ کنیم

هر ماه نوری دارد و هر روز نوری دارد که مجانی به در خانه آدم می‌آیند. این ما هستیم که باید این نور‌ها را حفظ بکنیم. شیعیان امیرالمومنین نزد خدا عزیز هستند. این‌ها اگر بر نماز‌ها مراقبت کنند، مسئله والدین، مسئله غیبت و حسن خلق و... را رعایت کنند، این انوار هر روز به در خانه‌شان می‌آید. منتها ما چه می‌کنیم؟ این انوار را حفظ نمی‌کنیم. از یکی از بزرگان علما که با آشیخ حسنعلی (نخودکی اصفهانی) محشور بود، پرسیدم ایشان چگونه به این مقام نزد خدا رسیدند؟ آن، ولی خدا جواب داد: «ایشان هرچه به دست می‌آورد، نگه می‌داشت.»، ولی ما انوار را ضایع می‌کنیم. شب بلند می‌شود نماز شب می‌خواند، صبح می‌نشیند غیبت می‌کند. نور نماز شب رفت. با یک حرف تلخ این نور‌ها از بین می‌رود.

خود را با مضامین دعا تطبیق دهیم

یکی از شرایط دعا این است که دعاکننده به‌اندازه طاقت بشریت، خود را با مضامین و اسماءا... در دعا تطبیق دهد؛ البته در مواردی که با طاقت بشر تناسب دارد مقصود است. فرموده‌اند: «تخلّقوا باخلاق ا...» یعنی اخلاق خدایی داشته باشید. مثلا می‌گوید: «یا ستّارالعیوب» (ای پوشاننده عیوب)، از آن طرف خودش اهل غیبت کردن و آبرو بردن است! یا وقتی رسیدیم به «یا حلیم و یا کریم» باید تصمیم بگیریم حلیم و کریم باشیم. زمانی که می‌خوانی «یا قاضی الحاجات»، به مقدار توانایی‌ات حاجات بندگان خدا را برآورده کن و بی‌تفاوت نباش. یک مقدار باید از این اسماء عطر بگیریم و بویی از آن در ما وجود داشته باشد.

درِ خانه حضرت حق

یکی از اهل عرفان گفته به هر بشری زیاد مراجعه کنی آخر از تو منزجر می‌شود. یک بار، دو بار، سه بار، می‌گوید این دفعه آمد جواب نده. بد عادت می‌شود. فقط یک مورد است که هر چه بیشتر مراجعه کنی قدر و منزلتت بالا می‌رود و آن درِ خانه حضرت حق است.

نکته‌ها از گفته‌های مرحوم آیت‌الله سیدحسین فاطمی‌نیا

موانع اجابت دعا

در دعای کمیل می‌گوییم «اللهم اغفرلی الذنوب التی تحبس الدعا» خب بعضی کار‌ها مانع از استجابت دعاست. یکی از این موانع دل شکستن است. پشت سر این و آن حرف زدن است. امروز متاسفانه خیلی معمول شده... می‌فرماید: «هرکس پشت برادر دینی خود غیبت کند که قدر آن فرد نزد مردم پایین بیاید، از ولایت خدا خارج می‌شود.» تعارف که نیست. باید این کار‌ها را بگذارند کنار، دعا مستجاب شود.

خدا به زور نمی‌دهد

بعضی‌ها حرف عوامانه می‌زنند می‌گویند نباید چیزی را به زور از خدا گرفت. از این بی‌معنی‌تر نمی‌شود گفت. خدا که چیزی را به زور نمی‌دهد. آن چیز را هم که نباید بدهد، نمی‌دهد. به وقتش هم می‌دهد.

مشورت بر استخاره مقدم است

استخاره این است که هر کاری که قصد انجام آن را داری از خدای متعال طلب خیر کنی، فعلا علی‌الحساب تسبیح و قرآن و... مطرح نیست، فقط این مطرح است که خدایا در این کار خیر قرار بده، منتها بزرگانی که ما در خدمت آن‌ها بودیم می‌گفتند همیشه مشورت بر استخاره مقدّم است، چه استخاره دعایی و قلبی و چه استخاره با تسبیح و قرآن.

مراسم دعا را طولانی نکنیم

اول مظلوم از انسان‌ها امیرالمومنین (ع) است و در دعاها، دعای کمیل. این دعا خیلی مظلوم است. در تیراژ بالا چاپ می‌شود، هر مجلسی هم که بروید دعای کمیل داریم. اولا که وسط دعای کمیل، سخنرانی می‌کنند که دعای کمیل می‌شود سه ساعت. دعای کمیل ۲۰ دقیقه است. ما حق نداریم دعای امیرالمومنین (ع) را بکنیم سه ساعت. اگر استادی و نورانیتی داری، مختصر توضیح بده. وسط دعا هرچه شعر بلد است می‌خواند. همه بیچاره می‌شوند. جوان‌ها زده می‌شوند. می‌گویند جوان نمی‌رود دعای کمیل. خوب تو نمی‌گذاری.

لطیف باشید

عزیزان اگر لطیف نباشید هیچ چیز نصیب‌تان نمی‌شود؛ خود را معطل نکنید! هر روز چند مرتبه در خانه یا محل کار عصبانی می‌شود و پرخاش می‌کند و دل دیگران را می‌شکند، از آن طرف هم می‌خواهد به مقامات معنوی برسد... اگر می‌خواهید به جایی برسید، لطیف شوید. لطیف بودن را تمرین کنید، از خانه و محل کار شروع کنید و با خشم و غضب دیگران را آزار ندهید.

حقیقت توبه

خدا با تازه وارد رفتار دیگری دارد. جوانان عزیز توجه کنند که در توبه باز است، اما نه به معنای عوامانه آن. شنیدم شخصی گفت من فلان گناه را می‌کنم. بروم مکه تا توبه کنم. اجازه بدهید باطن این حرف را به شما بگویم. این فرد معنی توبه را نفهمیده است. توبه این نیست که بنشینی و بگویی استغفرا... ربی و اتوب الیه. توبه اصلش پشیمانی است. پشیمانی دست تو نیست. دست توست؟ می‌خواهی بروی مکه پشیمان بشوی؟ چرا وقتی متوجه می‌شوی قسمتی از مالی که داری متعلق به یتیم است، سریع آن را برمی گردانی؟ چون موجبات پشیمانی فراهم شده است. پشیمانی از حالات درونی انسان است مثل ترس و وحشت. موجبات ترس وقتی پیش بیاید آدم می‌ترسد. این فرد که می‌گوید می‌خواهم بروم مکه توبه کنم، معنی حرفش این است که می‌خواهم بروم مکه آن جا پشیمان بشوم. پس چرا این جا پشیمان نمی‌شوی؟

وسط حرف دیگران نپرید

این روز‌ها حرف‌زدن سخت شده است. بین مبتدا و خبر ایراد می‌گیرند. نمی‌گذارند مبتدا را بگویی بعد به خبر برسی. نمی‌گذارند جمله کامل بشود. نمی‌دانم ما چرا این طور هستیم. زندیق به فردی می‌گویند که به هیچ چیز معتقد نباشد. یعنی فوق کافر است. کافر داریم که بعضی مسائل را قبول دارد، ولی زندیق کسی است که هیچ اعتقادی ندارد. زندیق‌ها نقل کرده‌اند که ما می‌رفتیم با امام صادق (ع) بحث می‌کردیم، ایشان به قدری زیبا گوش می‌داد که فکر می‌کردیم در بحث ایشان را محکوم کرده‌ایم. حرف ما که تمام می‌شد ایشان سرشان را بالا می‌آوردند و همه بافته‌های ما را با یک جمله نقض می‌کردند، اما ما در برادری و خواهری‌مان حاضر نیستیم به حرف یکدیگر گوش بدهیم. صبر کن! شکر توی کلامت! این شکر این جا به چه دردی می‌خورد؟ بیچاره زحمت کشیده، انرژی صرف کرده، می‌خواهد نتیجه بگیرد، بعد بگوییم شکر توی کلامت!

نکته‌ها از گفته‌های مرحوم آیت‌الله سیدحسین فاطمی‌نیا

اولین آسیب شما جوانان از غضب است

اگر احادیث را خوب جمع کنید، می‌بینید اولین آسیب شما جوانان از غضب است. هر دری که به روی شما بسته شود از روی غضب بسته می‌شود. جوان را نگاه کنی محاسن، تسبیح، عطر، سجاده...، اما در خانه برخورد با مادرش مثل زهرمار، با خانواده مثل زهرمار. من اسم برخی را گذاشته‌ام حاجی زهرمار. طرف می‌گوید: جای‌تان خالی کمیل بودیم چه حالی به ما دست داد. کدام حال؟ ۴۰ سال است نمی‌توانی با همسرت حرف بزنی! ۴۰ سال نتوانستی زبانت را کنترل کنی!

اهمیت دادن به اعداد

وقتی در آیات و روایات عدد مطرح می‌شود، گاهی این عدد موضوعیت دارد و نفس عدد مقصود است و گاهی عدد موضوعیت ندارد و صرفا برای بیان کثرت استفاده می‌شود... اگر کسی از ما از دنیا رفت، این قدر ملزَم و مقید نباشیم که خرج‌های زائد کنیم و حتما مراسم هفتم و چهلم و... بگیریم و اگر هم کسی نتوانست شرکت کند، موجب کدورت شود! به صورت‌های دیگر هم می‌توانیم برای اموات خود کسب خیر کنیم.

نماز‌ها چه شد؟ تو دل شکستی...

فرد وارد بازار قیامت می‌شود. فکر می‌کند خبری است. تعجب می‌کند. خدایا! پس چه شد؟ نمازها، عمره‌ها؟ می‌گویند: تو دل شکستی. ریا کردی. زهر زبان ریختی. ببینید! ما درد دل می‌کنیم. جوان عزیز! اگر عروج می‌خواهی، می‌خواهی به جایی برسی از خانه خودتان شروع کن!

برای مردم، خوب بخواهید

نقل شده است روزی «معروف کرخی» نشسته بود. عده‌ای از جوانان در دجله سوار بر قایق بودند و ساز و آواز سرمی‌دادند. چند نفر از مقدّسین آمدند، به معروف کرخی گفتند: آقا آن‌ها را نفرین کن! چه جوان‌های بدی هستند! معروف دست‌های خود را بلند کرد و فرمود: خدایا به عزّت خودت قسم می‌دهم کسانی را که در این دنیا این قدر خوشحال کردی، در آخرت هم همین‌طور آن‌ها را خوشحال کن! آن‌ها به معروف اعتراض کردند:‌ای معروف! تو یک عارف هستی! چرا چنین می‌گویی؟ چرا یک عدّه را که مشغول گناه هستند، نفرین نکردی و برای آن‌ها دعا کردی؟ معروف کرخی پاسخ داد: وای بر شما که نادان هستید. من آن‌ها را دعا کردم. اگر قرار شود در آخرت خوشحال باشند، باید در این دنیا توبه کنند. این دعا یعنی خدا به آن‌ها توبه عنایت کند.

به بچه‌ها آرامش دهید

سابق بر این مرسوم بود به بچه‌ها می‌گفتند سروصدا نکن وگرنه گوش تو را می‌بُرم. حتی بدتر از این بود. چقدر آدم باید احمق باشد که این حرف‌ها را بزند. به یک عده سفارش کنید که این چیز‌ها را نگویید.

نکته‌ها از گفته‌های مرحوم آیت‌الله سیدحسین فاطمی‌نیا

اثر یک عمل خالصانه

سال‌ها قبل مشرف شدم به مکه. شخصی در کاروان ما بود که وضعیتی داشت، گویا همه می‌خواستند از سر راهش فرار کنند! در این سفر یک چای داد به دست یک سید دل‌شکسته، بر اثر این عمل کوچک و خالصانه، وضعیت اش تغییر کرد، همه از او استقبال می‌کردند؛ محبوبیت پیدا کرد و خلاصه سرنوشتش عوض شد! گویا نور همین عمل کوچک، ولی از روی اخلاص، اثر بسیار زیادی در او داشت و او را متحول کرد! پس کوچکی و بزرگی عمل مهم نیست؛ اخلاص و مقبولیت در نزد خداوند مهم است.

خبر‌های بد را در خانه نگویید

خبر‌های بد را هیچ وقت در خانه نگویید؛ تا به خانه می‌رسد، می‌گوید تصادفی را دیدم! نمی‌خواهد بگویید. اصلا خبر‌های منفی را در منزل نگویید. شما را به خدا قسم می‌دهم این‌ها را رعایت کنید؛ ضربه‌هایی به خانواده زده می‌شود که جبران نمی‌شود. چیز‌های پریشان کننده نگویید. به همسر و بچه‌ها آرامش دهید.

اغلب جهنمی‌ها جهنمی زبان هستند!

خدا گناه «آبرو بردن» را سخت می‌بخشد. امام باقر فرمودند: «کسی که آبروی مردم را نریزد، خداوند از گناهان او صرف‌نظر خواهد کرد.» اغلب جهنمی‌ها، جهنمی زبان هستند! فکر نکنید همه از دیوار مردم بالا می‌روند. یک مشت مقدس را می‌آورند جهنم به سبب این که آبرو می‌بردند! اسلام خواهان حفظ آبروی فرد است.

من تنم می‌لرزد از این جواب‌ها!

احوال‌پرسی‌ها را دیده‌اید؟ می‌پرسیم حالت چطور است؟ می‌گوید: «هی؛ زنده‌ایم!» من تنم می‌لرزد از این جواب‌ها! نعمات خدا را فراموش کرده‌ایم؟
جوانی رفته بود دکتر، دکتر می‌گفت من چیزی ندیده‌ام، ولی چشم دارد خود به خود ضعیف می‌شود؛ حالا تو چشمت سالم است و قدر نمی‌دانی؟ حالت شکر نداریم!

خداوند کریم قطعا می‌بخشد

به هرحال خیلی از گناهان را انجام داده‌ایم و اکنون نمی‌توانیم جبران کنیم، در این شرایط به خدا عرض کنید: «خدایا من با تو عهد می‌بندم که... در اولین فرصت ممکن... جبران گذشته کنم و تو هم به لطف و کرم بی‌انتهایت لطفی کن تا این گناهان مانع اجابت دعای من نشود.» یقین بدانید این کار موثر است... خدا کریم‌تر از آن است که بخواهد این‌جا با من تسویه حساب کند... اصلا اگر [بنده]همچون حالی داشته باشد و با تمام وجود از گذشته‌اش ناراحت باشد، قطعا خداوند کریم او را می‌بخشد.

پول عمره را بده به دختر یتیم

من تعجب می‌کنم از بعضی‌ها! یک خانم مومن ۲۰ بار به عمره رفته. بار ۲۱ به او می‌گویند بیا این پول عمره را بده برای یک دختر یتیم، می‌گوید: «نه من نمی‌توانم. دوستان همه دارند می‌روند عمره. من چطور نروم؟» حالا به این خانم بگو شما این همه عمره رفتی، مسئله اخلاق را در خانه رعایت می‌کنی؟ مگر دین خدا مسخره است؟ هر سال عمره می‌روی یک عیب و بدی را از خودت دور نکردی؟ یا آقا؛ فرقی ندارد. آقا بداخلاق بشود، عبادتش ضایع می‌شود. خانم بداخلاق بشود، عباداتش ضایع می‌شود.

منبع: خراسان

ارسال نظرات
نام:
ایمیل:
* نظر:
قوانین ارسال نظر