به گزارش مجله خبری نگار، خاطرات دوران کودکی بسیاری از ما با دوچرخه گره خورده است. این روزها هم دوچرخه جزء جدایی ناپذیر زندگی مردم در بسیاری از کشورهای جهان است. در طول چندین قرن گذشته، مخترعان زیادی روی تولید وسایل حمل و نقل مختلف بر پایه دو چرخ کار کردهاند. اما این جا در پرونده زندگی سلام و به مناسبت روز جهانی دوچرخه خواهید فهمید که چگونه افراد زیادی برای تولید این محصول پیشگام شدند؟ از تاریخچه آن و سیر پیشرفتهای فنی در ساختش قرار خواهید گرفت. بعد از آن به سراغ معرفی چند نوع معروف دوچرخه، قیمتهای آن و زیباترین مسیرهای رکاب زدن در جهان خواهیم رفت. دوچرخه محصولی است که امروزه به شدت در جامعه جهانی خواهان دارد به نحوی که شاید جالب باشد بدانید سالانه حدود ۱۰۰ میلیون دوچرخه در جهان تولید میشود و امروزه تقریباً ۴۰۰ میلیون دوچرخه فقط در چین و بیش از یک میلیارد دوچرخه در جهان وجود دارد. شما چطور؟ آیا از دوچرخه استفاده میکنید؟
آشنایی با تاریخچه دوچرخه و نحوه شکلگیری آن از طرحی روی کاغذ تا مدلهای امروزی که امکانات قابل توجهی دارند
همه چیز برمیگردد به اواخر قرن پانزدهم و طرحهای «لئوناردو داوینچی» در سال ۱۴۹۳. این نقاشیها شامل طرحهای سادهای برای دوچرخه بود. برخی از مورخان ادعا میکنند که یا «داوینچی» یا شاگرد او «جیان جاکومو کاپروتی»، این نقاشی را کشیده اند. هر چند این طرح هرگز به مدل کار تبدیل نشد و همچنان اسبها تنها وسیله حمل و نقل مقرون به صرفه در جادههای عمومی باقی ماندند، اما قرنها بعد «بارون کارل فون درایس» آلمانی دوچرخه مدرن را در اوایل قرن نوزدهم اختراع کرد. این وسیله به نام «لاوف ماشین» از دو چرخ تشکیل شده بود که با یک میله مرکزی به هم متصل میشدند. راننده آن وسیله نقلیه باید راه میرفت و میدوید تا سرعت لازم را کسب کند و سپس پاهای خود را بالا بیاورد و به حرکت خود ادامه دهد تا سرعت آن کم شود.
دوچرخه طراحی شده توسط «فون درایس» در انگلیس تقریباً ۴۰ سال استفاده شد تا این که دو سازنده فرانسوی کالسکه به ایدهای دیگر رسیدند که دنیای دوچرخه را متحول کرد. «پیرمیشو» و «پیرلالمن» که نحوه استفاده از آن را دیده بودند، دوچرخهای را طراحی کردند که پدالها به چرخ جلو وصل و صندلی راننده روی پیشانی آن نصب شده بود. در سال ۱۸۶۴، آنها اولین مدل خود را ساختند که ثابت شد بسیار کارآمدتر از موردهای قبلی است. چهار سال بعد، آنها بودجهای را برای تولید انبوه جمعآوری و شروع به بهبود طراحی اولیه خود کردند تا به نام «Boneshaker» شناخته شود. در این طرح قاب دوچرخه به جای چوب از آهن ساخته شده بود.
یکی از محبوبترین طرحهای آن زمان، مدل دوچرخه با چرخ جلوی بزرگتر بود. دوچرخه چرخ بالا در سال ۱۸۶۹ توسط «یوجین مایر» فرانسوی طراحی شد و توسط «جیمز استارلی» انگلیسی به تولید انبوه رسید، او چندین جنبه استفاده از آن را بهبود بخشید. اولین مدلهای چرخ بالا در طول دهه ۱۸۷۰ در انگلستان در دسترس قرار گرفتند. پس از چند سال از محبوب شدن این مدل دوچرخهها در سال ۱۸۸۵، «جان کمپ استارلی» انگلیسی، اولین دوچرخه ایمن را ساخت که امروزه آن اختراع به عنوان یکی از مهمترین لحظات در تاریخ دوچرخه در نظر گرفته میشود. این دوچرخه زنجیری داشت که پدالها را به چرخ عقب و چرخ جلوی فرمان متصل میکرد. این وسیله به نام «روور» دورانی را که امروزه به عنوان «عصر طلایی دوچرخه ها» شناخته میشود، شعلهور کرد.
از آن زمان، طراحی و تجهیزات دوچرخه در سراسر جهان استاندارد شد و هر چهار جنبه اساسی - ایمنی، سرعت، راحتی و فرمان- را برآورده کرد. عصر طلایی دوچرخهها از دهه ۱۹۰۰ تا ۱۹۵۰ ادامه داشت که در آن دوچرخه به یکی از وسایل اصلی حمل و نقل جادهای عمومی تبدیل شد. در سال ۱۹۷۵، بیش از ۱۷ میلیون دوچرخه سوار شروع به رانندگی با نوع جدیدی از دوچرخههای بسیار سبکتر و ارزانتر کردند. از آن زمان به بعد دوچرخههای مسابقهای، دوچرخههای کوهستان و BMX به استانداردی برای دوچرخه در سراسر جهان تبدیل شدند، با اضافه شدن اخیر دوچرخههای رفتوآمد هیبریدی استقبال بیشتر هم شد. این استقبال به حدی بود که در سال ۲۰۱۰، تخمین زده شد که میزان ثروت در گردش تولید جهانی دوچرخه در محدوده ۱۲۵ تا ۱۳۰ میلیارد دلار است.
استفاده جهانی از دوچرخه چندین سال پس از عرضه اولین دوچرخه برای فروش آغاز شد. هر چند اولین دوچرخهها در فرانسه ساخته شد، اما طراحی مدرن آن در انگلیس رخ داد. این مخترعان فارغ از ملیت یا آهنگر بودند یا تعمیرکار گاری و کالسکه. اولین مدل ساخته شده در انگلیس حدود ۸۰ کیلوگرم وزن داشت. اما راجع به آمار استفاده از دوچرخه در زندگی روزانه شاید بد نباشد بدانید که ۵ درصد از کل سفرها در انگلیس با دوچرخه انجام میشود، در حالی که این آمار در آمریکا کمتر از یک درصد است، اما هلند آمار خیره کننده ۳۰ درصدی دارد به نحوی که برآورد شده از هر هشت نفر در هلند که سنشان بالای ۱۵ سال است، هفت نفر دوچرخه دارند. بعد از هلند، دانمارک رکورددار است و در کپنهاگ کرایه دوچرخه رایگان یا با هزینه بسیار کم است. تعداد جهانی این آمار به حدود یک میلیارد دوچرخه سوار در جهان میرسد که این میزان استفاده معادل ذخیره ۲۳۸ میلیون گالن گاز در سال است و جدا از هزینه نگهداری ۲۰ برابر بیشتر از نگهداری خودرو نسبت به دوچرخه است. شاید باورش سخت باشد، اما سریعترین سرعت اندازهگیری شده با دوچرخه در سطحی صاف چیزی حدود ۱۳۴ کیلومتر در ساعت است و معروفترین مسابقه دوچرخه سواری در جهان هم «تور دو فرانس» است که در سال ۱۹۰۳ تأسیس شد و هنوز هم هر ساله با شرکت دوچرخه سواران از سراسر جهان در مسابقات سه هفتهای که در پاریس به پایان میرسد، برگزار میشود.
در این بخش به اختصار به معرفی انواع دوچرخه از کودک و شهری بگیرید تا کوهستان و BMX میپردازیم و از قیمتهای حدودیشان در بازار خواهیم گفت.
دوچرخههای متنوعی برای خردسالان وجود دارد، از کوهستان گرفته تا جادهای و موارد دیگر. اما حال با این تنوع زیاد چگونه میتوان دوچرخهای مناسب برای کودک را خریداری کرد؟ بهترین نشانه مناسب بودن یک دوچرخه، سایز آن است تا کودک احساس راحتی هنگام سواری داشته باشد. برای خرید یک دوچرخه مناسب بهتر است کودک به صورت حضوری چندین دوچرخه را امتحان کند، بدین صورت که بتواند روی صندلی بنشیند، فرمان را بگیرد، بتواند ترمز کند و دوچرخه را بچرخاند و رکاب بزند.
این دوچرخه یک مدل عمومی است که همان طور که از اسمش مشخص است بیشتر در شهر میتوان از آن استفاده کرد. این نوع دوچرخهها بیشتر در شهر هلند استفاده میشوند به همین دلیل به آنها دوچرخه هلندی هم گفته میشود. این محصول دارای لاستیکهای باریک برای بالا بردن امنیت در هنگام ترمز کردن است. فرمانهای این نوع دوچرخهها صاف است و عرض زیادی ندارند تا بتوانند به راحتی از مسیرهای باریک و از میان مردم و برخی از خودروها عبور کنند. دوچرخه شهری به انواع مختلفی تقسیم میشوند که هم نوع دندهای دارند و هم بدون دنده هستند. اگر مسیرهای شما در سطح شهر دارای شیبهای زیادی است میتوانید این نوع را انتخاب کنید. یک نوع دوچرخه شهری، «هیبریدی» است که بیشتر طراحیهای این نوع دوچرخهها نزدیک به مدلهای کوهستانی است. نوع دیگر دوچرخههای شهری هوشمند هستند. این نوع دوچرخهها بدنهای آلومینیومی دارند و دارای یک باتری در چرخ جلویی هستند. این باتری بعد از شارژ کامل توانایی استفاده تا ۳ ساعت را دارد و زمانی که شارژ آن تمام شد میتوانید مانند دوچرخههای معمولی از آن استفاده کنید.
از زمانی که اولین دوچرخهها به اندازه کافی برای رانندگی در خیابانهای شهر آماده شدند، مردم شروع به آزمایش آنها روی همه سطوح ممکن کردند. در سال ۱۹۵۶ اولین مدل رسمی دوچرخه کوهستان در کارگاه دوچرخه سواری «D. Gwynn» طراحی شد. این دوچرخهها مخصوص مسیرهای صعبالعبور کوهستانی هستند و قابل توجهترین تفاوت بین دوچرخههای کوهستان و دوچرخههای جاده وجود سیستم تعلیق فعال (کمک فنر)، لاستیکهای بزرگ تر، سیستم دنده قدرتمند، وجود نسبت دندههای پایینتر (معمولا بین ۷-۹ دنده در چرخ عقب و حداکثر ۳ دنده در جلو) است. ترمزهای دیسکی و همچنین وجود یک تا سه کمک باعث میشود تا در دست اندازها کمترین فشار و ضربه به دوچرخه سوار وارد شود. دوچرخههای کوهستان دارای انواع مختلفی هستند: دوچرخه کوهستان هارد، سافت تیل، هارد تیل و فول ساسپنشن که هر کدام از این مدلها دارای ویژگیهای خاص خود هستند و برای کاربردهای مختلفی مناسب اند. تفاوت این مدلها در تعداد کمک فنرها و نحوه قرارگیری سیستم تعلیق آنهاست.
رکاب زدن در بعضی مسیرهای معروف و متفاوت در جهان، لذت دوچرخه سواری را چندین برابر میکند. در ادامه با چند مورد از معروفترین آنها آشنا خواهید شد.
فاصله میان آلبرتای کانادا تا نیومکزیکو ۴۴۰۰ کیلومتر است که آن را مسیر دوچرخه سواری شکاف بزرگ مینامند. قطعا این مسیر برای آماتورها مناسب نیست و دوچرخه سوار را به قسمتهای بسیار دوردست شمال آمریکا میکشاند.
دوچرخه سواران باید در مسیر خود مراقب گوزنهای شمالی، شیرهای کوهی و خرسهای گریزلی باشند، اما به جرئت میتوان گفت، تمامی این سختیها به تماشای مناظر بدیع اطراف میارزد.
این مسیر دوچرخه سواری در شهر بوکریک بلژیک، شما را از طریق یک مسیر حوضچه مانند، از این ساحل به ساحل آن سوی دریاچه هدایت میکند. در وسط این مسیر زیبا که عکس و فیلم آن در شبکههای اجتماعی مورد توجه کاربران قرار گرفته و بسیار بازنشر شده است، آب از هر دو طرف در سطح چشم شماست. آن را حس میکنید، میبینید و بو میکنید. این گذرگاه زیباترین مسیر دوچرخه سواری در جهان لقب گرفته است.
در ابتدای سال ۲۰۱۷ طولانیترین مسیر دوچرخه سواری همچون پلی در ارتفاع ۵ متری بر فراز خیابانهای شهر شیامن چین ساخته شد تا در کاهش ترافیک، حفظ فضای سبز شهر و کاهش آلودگی کمک رسان باشد. این مسیر یک پل مجهز طولانی مختص دوچرخه و دارای ۱۱ سطح شیبدار مارپیچ، ایستگاههای دوچرخه عمومی با ۳۵۵ دوچرخه، ۲۵۳ پارکینگ و ۳۰ هزار چراغ برای تضمین ایمنی دوچرخه سواری در شب هنگام است.
یکی از خطرناکترین مسیرهای دوچرخه سواری جهان در بولیوی است. دوچرخه سواران نه تنها باید از لبههای تیز صخرهها فاصله بگیرند، بلکه مجبور هستند از روبهرو شدن با ترافیک روزانه در مسیر این جاده هم دوری کنند، اما همه این سختیها به دیدن طبیعت بینظیر منطقه سرسبز یونگاس در بولیوی میارزد.
کسانی که از دوچرخه سواری در کنار دریا و در امتداد ساحل لذت میبرند قطعا عاشق این مسیر خواهند شد. این مسیر ۱۲۰۰ کیلومتری در میان دو شهر ویتنام در امتداد دریا ساخته شده است. با این حال این مسیر هم خالی از سختی نیست و دوچرخه سواران در طول آن باید از بخشهای صعبالعبور مختلفی بگذرند.
منبع: خراسان