رونمایی از اولین الکتروموتور غول پیکر سنکرون کشور

به گزارش مجله خبری نگار، در مراسمی با حضور سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی از اولین الکتروموتور غول پیکر سنکرون کشور رونمایی شد.

الکتروموتور غول پیکر سنکرون با توان الکتریکی ۴ هزار اسب بخار و تعداد ۳۴ قطب برای اولین بار در کشور توسط شرکت صنایع ماشین‌های الکتریکی جوین (جمکو) تولید شده است. از این الکتروموتور‌ها برای به چرخش درآوردن آسیاب‌های غول پیکر و سنگ‌شکن‌های بزرگ معدنی استفاده می‌شود. الکتروموتور سنکرو، دسته‌ای از موتور‌های الکتریکی برق متناوب (AC) هستند که روتور آن‌ها با سرعتی ثابت و متناسب با فرکانس جریان ورودی می‌چرخد. ارزش این الکتروموتور بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریال است.

جمکو با ساخت این نوع موتور دانش فنی ساخت الکتروموتور‌های سنکرون را به دست آورد. اکنون با سخت این دستگاه دانش ساخت الکتروموتور‌های سنکرون را به دست آورده‌ایم. پیش از این موتور‌های آسنکرون یا القایی را می‌ساختیم، اما دانش ساخت سنکرون را نداشتیم. در کشور حدود ۳۰ دستگاه از این الکتروموتور موجود است که با توجه به استهلاک این دستگاه نیاز کشور به آن حدود ۴ دستگاه در سال است. جمکو با ایجاد شرایط لازم می‌تواند در سال ۲ دستگاه از این الکتروموتور را تولید کند.

صنایع مس بدون موتور‌های الکتریکی سنکرون غیر فعال خواهند شد. از این نوع موتور‌های سنکرون به تعداد بالا در صنعت مس در معادنی همچون مس سرچشمه، مس میدوک، قلعه زری، خاتون آباد و حتی مس سونگون، به خصوص در استان کرمان و محدوده اصفهان استفاده می‌شود که همه آن‌ها وارداتی هستند و مبدا آن‌ها عمدتاً آمریکا و کانادا است.

براساس آمار رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت (در سال ۹۳ به‌عنوان آخرین گزارش در این زمینه)، ۷۱ معدن مس فعال و ۲۰ معدن مس غیرفعال و ۹ معدن مس در حال تجهیز در کشور داریم. بر پایه این گزارش، استان کرمان با ۲۴ معدن فعال مس در رتبه نخست قرار دارد.

بدون موتور‌های الکتریکی سنکرون نه تنها این معادن نمی‌توانند به کار خود ادامه دهند بلکه بدون این موتور‌ها هیچ معدن جدید مس راه اندازی نخواهد شد.

استخراج سالانه مس در کشور بیش از ۲۴ میلیون تن است، البته ذخایر قطعی آن در کشور بیش از ۲ میلیارد تن است که استان‌های مختلف به دنبال گواهی کشف برای استخراج از معادن جدید خود هستند. به جز ۳ استان بوشهر، خوزستان و ایلام سایر استان‌های ایران دارای ذخایری از مس با تیپ‌بندی‌های مختلف هستند.

*تولید داخلی موتور‌های سنکرون یک ضرورت است

جایگزین کردن موتور‌های موجود هزینه‌های بسیار بالایی دارد به طوری که هر کدام از آن‌ها حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیارد تومان قیمت دارد. علاوه بر این چالش‌های دیگری نیز پیش می‌آید از جمله اینکه تأمین آن‌ها مشکل بوده و در صورت تامین هم، انتقال پول به کشور فروشنده به دلیل تحریم‌های بانکی با مشکل روبرو می‌شود. کشور‌های خارجی هم تمایلی به فروش این موتور‌ها به ایران ندارند.

امروز که چندین سال از شروع به کار صنایع یاد شده می‌گذرد نیاز به جایگزین کردن موتور‌های سنکرون ضرورتاً احساس می‌شود. برای راه‌اندازی خطوط جدید نیز نیاز به این نوع موتور‌های الکتریکی است تا بتوان معادن جدیدی را راه اندازی کرد. برای مثال در یکی از معادن کرمان خطوط آسیاب و سنگ‌شکن در حال راه‌اندازی هستند، اما تأمین موتور‌های مورد نیاز آن‌ها از خارج کشور عملا غیرممکن است لذا برای خودکفایی در حوزه معدن به شدت به این موتور‌ها نیازمند هستیم.

غیر از موتور الکتریکی برای تمام دستگاه‌های مورد استفاده در معادن نیز همین فرآیند باید انجام گیرد. استقلال اقتصادی ایران نیز در گرو توانایی دسترسی به چنین فناوری‌هایی است و در شرایط فشار‌های فعلی بین‌المللی چنین تجهیزاتی برای کشور ضروری و استراتژیک هستند.

اجرای پروژه ساخت الکتروموتور سنکرون ۴ هزار اسب بخار که به مدت ۲ سال و سه ماه به طول انجامید، می‌تواند از خروج ۸۰۰ هزار دلار ارز جلوگیری کند. این پروژه به سفارش شرکت مس میدوک استان کرمان اجرایی و عملیاتی شد.