افزایش تولید گاز متان و تشدید پدیده دودزایی در محل دفن پسماند‌های شهری

به گزارش مجله خبری نگار، فهمیه رئیس‌زاده، اظهار کرد: گرمای فراتر از حد معمول و نرخ بالای تبخیر آب، زمینه مناسبی برای افزایش فعالیت‌های بیولوژیکی بی‌هوازی در توده زباله فراهم کرده و این امر مستقیماً به افزایش حجم گاز‌های تولیدی منجر شده است.

این فعال حوزه محیط‌زیست با بیان اینکه محل‌های دفن زباله، فارغ از ابعاد شهر، همواره با مجموعه‌ای از چالش‌های ذاتی رو‌به‌رو هستند، گفت: همچنین حضور مواد غیرقابل تجزیه مانند پلاستیک‌ها و نایلون‌ها در ترکیب زباله‌ها، در کنار عوامل جوی مانند وزش باد، به تشدید پراکندگی و آلودگی بصری و محیطی منجر می‌شود.

وی به تأثیر مستقیم متغیر‌های آب و هوایی بر فرآیند تجزیه اشاره کرد و افزود: هرچه دوره خشکسالی طولانی‌تر و میانگین دمای هوا بالاتر رود، پتانسیل تولید متان و بروز دودزایی در محل دفن به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.

رئیس‌زاده همچنین به یک عامل انسانی مخرب نیز اشاره کرد که می‌تواند به طور ناگهانی وضعیت سایت دفن زباله را بحرانی سازد، گفت: در برخی موارد مشاهده شده است که زباله‌گرد‌ها به صورت غیرمجاز وارد محوطه اصلی دفن زباله می‌شوند و اقداماتی نظیر تفکیک یا حفاری در توده زباله انجام می‌دهند که این فعالیت‌ها می‌تواند به واسطه ایجاد حفره‌های هوایی و ناپایداری توده، منجر به وقوع حریق‌های ناخواسته شود.

وی بیان کرد: با توجه به این عوامل چندگانه (اقلیمی، ترکیبات پسماند و عوامل انسانی)، مدیریت سایت‌ها نیازمند رویکردی جامع شامل تهویه مناسب، پایش مستمر گاز‌ها و تقویت تدابیر امنیتی برای جلوگیری از ورود غیرمجاز است تا بتوان آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از گرمای تابستان را به حداقل رساند و به تعهدات شهری در قبال حفظ محیط‌زیست پایبند ماند.

مسئول موسسه محیط‌زیستی در ترشیز، با اشاره به وضعیت نامناسب دفن زباله‌ها در خراسان رضوی، خاطرنشان کرد: در بسیاری از زباله‌گاه‌ها، زباله‌ها به صورت غیر اصولی و غیربهداشتی دفن می‌شوند. این زباله‌گاه‌ها اغلب فاقد استاندارد‌های زیست‌محیطی لازم هستند که این موضوع می‌تواند عواقب جدی برای سلامت عمومی و محیط‌زیست به دنبال داشته باشد.

وی با اشاره به میزان زباله تولیدی هر شهروند در استان، گفت: آمار نشان دهنده مسئولیت بزرگ اجتماعی در مدیریت پسماند‌ها و ضرورت توجه بیشتر به این مسئله است.

رئیس‌زاده تصریح کرد: متأسفانه در برخی از زباله‌گاه‌ها مشاهده می‌شود که زباله‌ها و پسماند‌های عفونی به همراه سایر زباله‌های خانگی در یک مکان انباشته می‌شوند. این وضعیت نه تنها به آلودگی محیط‌زیست می‌انجامد، بلکه می‌تواند معضلات بهداشتی و اجتماعی را نیز به همراه داشته باشد.

وی همچنین به کمبود زباله گاه‌های تأیید شده به ویژه در مناطق روستایی اشاره کرد و افزود: کمتر زباله‌گاهی در این مناطق وجود دارد که بتواند از نظر بهداشتی و زیست‌محیطی مورد تأیید قرار گیرد. این عدم وجود زباله گاه‌های مناسب در روستا‌ها به این دلیل است که دهیاری‌ها و شهرداری‌های شهر‌های کوچک به منابع مالی و انسانی کافی دسترسی ندارند. به همین دلیل، در انجام برنامه‌های فرهنگ‌سازی و آگاهی‌رسانی در زمینه مدیریت پسماند‌ها با مشکلات جدی مواجه هستند.

این فعال محیط‌زیست با بیان اینکه مدیریت نادرست پسماند‌ها و عدم توجه به استاندارد‌های لازم، نه تنها به محیط‌زیست آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند به سلامت جامعه نیز لطمه بزند، اظهار کرد: به همین دلیل، نیاز به همکاری و مشارکت همه‌جانبه بین نهاد‌های دولتی، محلی و مردم در زمینه فرهنگ‌سازی و اجرای برنامه‌های مؤثر در مدیریت پسماند‌ها احساس می‌شود.

وی تأکید کرد: برای بهبود وضعیت زباله‌گاه‌ها و کاهش مشکلات ناشی از دفن غیر اصولی زباله‌ها، ضروری است که آموزش‌های لازم به شهروندان ارائه شود. این آموزش‌ها باید شامل روش‌های تفکیک زباله، کاهش تولید پسماند و استفاده مجدد از مواد باشد.

رئیس‌زاده بر ضرورت ارتقاء آگاهی عمومی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای مدیریت پسماند‌ها در خراسان رضوی تأکید کرد و افزود: باید تلاش شود تا با همکاری و همیاری بین تمامی ذینفعان، شرایطی فراهم شود که زباله‌ها به شیوه‌ای بهداشتی و اصولی مدیریت شوند و از آسیب‌های زیست‌محیطی و بهداشتی جلوگیری به عمل آید.