به گزارش مجله خبری نگار، در قلب منطقه هانگژو، شهری در استان ژجیانگ چین، چندسالی است که ساختمانی به نام ریجنت اینترنشنال (Regent Intenational) تبدیل به نمادی از معماری شهری این کشور شده است. ریجنت اینترنشنال در ابتدا به عنوان یک هتل لوکس ششستاره طراحی و در سال ۲۰۱۳ افتتاح شد، اما بعدها کاربری آن تغییر کرد و تبدیل به یک مجتمع آپارتمانی شد. ساختمان آن حدود ۲۰۶ متر ارتفاع دارد و۳۹ طبقه است. مساحت زیربنای آن در حدود ۲۶۰ هزار متر مربع گزارش شده است. این ساختمان بزرگ، نه فقط بهخاطر اندازه فیزیکیاش، بلکه بهخاطر مفاهیم تازهای که وارد ادبیات شهری کرد به سوژه بحثهای معماری، شهری و اجتماعی بدل شده است. در پرونده امروز، نگاهی داریم به آن چه این ساختمان را منحصربهفرد کرده، نقاط قوتش، چالشهای آن و معنا و تأثیر آن در زندگی شهری مدرن.
برآورد میشود تا ۳۰ هزارنفر در این ساختمان ساکن باشند، اما فعلاً معلوم نیست که کل ظرفیت این مجموعه تحقق یافته باشد یا نه. یکی از ویژگیهای برجسته این مجتمع، گستردگی امکانات داخل آن است. فروشگاههای بزرگ، کارتینگ، فودکورت، استخر، سالنهای آرایش و حتی خدمات ناخن، سوپرمارکتها، کافینتها و دیگر امکانات زندگی روزمره، به طوری که ساکنان ممکن است نیازی به ترک ساختمان برای تأمین نیازهای اساسی و اولیه زندگی نداشته باشند. اما چرا ریجنت اینترنشنال تا این حد دیده شده و مورد توجه قرار گرفته است؟ چند دلیل مهم وجود دارد:
این ساختمان عملاً مدلی از یک زندگی شهری متمرکز شده است. مدلی که خدمات، امکانات و فضاهای زندگی روزمره را در یک مکان متمرکز و زیر سقف واحدی جمع کرده است. این مفهوم برای شهرهای بزرگ با جمعیت زیاد و فشار بر منابع شهری، بسیار جذاب و حتی ضروری است، چون ترافیک، رفتوآمد، زمان تلفشده در حمل و نقل و هزینههای مرتبط را میتواند تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
انتشار ویدئوها، عکسها و فیلمهایی از این مجتمع در شبکههای اجتماعی باعث شد توجهی جهانی را به خود جلب کند. مفاهیمی مثل «زندگی در یک ساختمان خودکفا»، «هر چه لازم داری در یک جا»، و حتی القای حس زندگی در «فیلمی علمی-تخیلی» یا شبیه دنیای آینه سیاه (Black Mirror) باعث شده است تا مردم در سراسر دنیا در مورد آن صحبت کنند.
هانگژو یکی از شهرهایی است که رشد جمعیت، مهاجرت شهری، تمرکز شرکتها و استارتآپها، و حرکت نیروی کاری جوان را تجربه کرده و به بخش پررنگی در این شهر بدل شده است. چنین ساختاری، با ارائه گزینههایی که مقرون به صرفهتر، قابل دسترس و نزدیکتر به محل کار یا امکانات شهریاند، برای عدهای بسیار جذاب است.

شهرت این ساختمان فقط به خاطر زیبایی و امکانات نیست. از جنبه منفی هم مشهور شده است و مشکلاتی هم دارد که آن را در مرکز بحثها قرار داده است. ضریب تراکم زیاد و نگرانیها درباره کیفیت زندگی، سروصدا، کمبود حریم شخصی، مشکلات آکوستیکی و حتی نورگیری آپارتمانها، بخشی از دلایل شهرت منفی این ساختمان پرماجراست. از همه مهمتر، ایمنی، به ویژه ایمنی در برابر آتش و تخلیه اضطراری، به خاطر تعداد زیاد ساکنان و طراحی تقسیم شده برخی واحدها به اتاقهای کوچک یا واحدهای بدون پنجره یکی دیگر از مسائل چالشبرانگیز این ساختمان است. اما روی آوردن به ساخت چنین ساختمانهایی چه پیامدهایی میتواند برای معماری مدرن داشته باشد؟ وجود مجتمعهایی مثل ریجنت اینترنشنال اثرات مختلفی دارد، بعضی مثبت و بعضی چالشبرانگیز. در ادامه دو مورد از اثرات مثبت و دو مورد از اثرات منفی را بررسی میکنیم.
چون زندگی و خدمات روزمره باز در خود ساختمان فراهم میشود، نیاز به رفتوآمدهای مکرر، مصرف سوخت، آلودگی هوا و ترافیک کاهش پیدا میکند. نتیجه اینکه میتواند به کاهش فشار بر حمل و نقل عمومی و جادهها کمک کند.
این مجتمع فضاهایی برای فروشگاهها، کسبوکارهای کوچک، خدمات اینترنتی و خدمات آرایش و بهداشتی فراهم کرده است. در نتیجه فرصت اشتغال و درآمد در سطح محلی افزایش پیدا میکند. همچنین خانههای کوچکتر با قیمت مقرون به صرفهتر برای جوانان یا تازه واردان میتواند باعث تنوع اجتماعی بیشتر شود.
نگهداری چنین مجتمع بزرگی، تأمین خدمات نظافتی، ایمنی، کنترل ساختمان و مدیریت بلندمدت امکانات عمومی هزینهبر و چالشبرانگیز است. مشکلاتی مثل خرابی آسانسورها، مدیریت پسماند، تهویه، تأمین نور و هوا، ممکن است باعث ناراحتی و نارضایتی ساکنان شود.
زندگی در فضای بسته تا این حد، حتی اگر امکانات کامل داشته باشد، میتواند احساس انزوای اجتماعی، عدم تعلق به محله بیرون ساختمان و کاهش تعامل با جامعه بزرگتر را به همراه داشته باشد. همچنین تنوع جمعیت، طبقات اقتصادی مختلف و تفاوت در کیفیت واحدها (مثلاً برخی فاقد پنجره یا با نور کم) میتواند به نابرابری در تجربه زیست شهری منجر شود.
اگر چنین مجتمعهایی بیشتر ساخته شوند، مقررات ایمنی، دسترسی به فضاهای باز، نور و هوا باید در طراحی اولیه جدی گرفته شود. ساختمان باید آمادگی مواجهه با حوادث طبیعی یا بلایای انسانی را داشته باشد.
مسئولیت اجتماعی فراهم کردن امکانات فیزیکی کافی نیست. خدمات اجتماعی، روانی، و تمرکز بر اجتماعپذیری و تعامل میان ساکنان هم باید مولفه مهمی باشد. اگر ساختمان به یک ماشین تولید مسکن تنزل یابد، بدون توجه به رفاه ساکنان، کیفیت زندگی پایین خواهد آمد.
پایداری محیطی بهینهسازی مصرف انرژی، استفاده از منابعی مانند نور طبیعی، سیستمهای تهویه و گرمایش مؤثر، مدیریت آب و پسماند و دیگر فناوریهای سبز میتواند متفاوت بودن این نوع پروژهها را از نظر محیط زیستی تعیین کند.
تغییرات بازار و رقابت وقتی بازار مسکن اشباع شود، پروژههای بهروزتر با امکانات متفاوتتر وارد میشوند. ریجنت اینترنشنال ممکن است برای حفظ جذابیت مجبور باشد خدمات را بهبود دهد، قیمتها را منطقی نگاه دارد و امکاناتی فراهم کند که دیگر ساختمانها ندارند.
منبع: خراسان-فائزه ماهجر