نگاهی به تاریخچه دیوار ندبه و دلیل اهمیت آن برای مسلمانان و یهودیان

به گزارش مجله خبری نگار،در سال‌های اخیر دیوار ندبه بسیار بیش از پیش خبرساز شده است، دیواری مقدس برای مسلمانان و یهودیان که در کانون درگیری بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها قرار داشته است. در فروردین ۱۴۰۲ دیدار رضا پهلوی از دیوار ندبه بار دیگر نام آن را بر سر زبان‌ها انداخت. اما دیوار ندبه چرا مقدس است و چه تاریخچه‌ای دارد؟

دیوار ندبه چیست؟

دیوار غربی، مقدس‌ترین مکان مذهبی یهودیان است که یهودیان آن را دیوار ندبه (به معنای تضرع و مویه) می‌خوانند. این دیوار، مقدس‌ترین مکان برای یهودیان دنیاست. یهودی‌ها نماز‌های سه گانه خود را، رو به این دیوار می‌خوانند.

دیوار ندبه کجاست؟

این دیوار بر روی «تپه موریا» در شهر اورشلیم قرار دارد. به باور یهودیان دیوار ندبه از آخرین باقی‌مانده‌های هیکل سلیمان و دومین پرستش‌گاه اورشلیم و مرکز دعا و منبع الهام برای یهودیان سراسر جهان است. مسلمانان آن را دیوار بُراق (به عربی: حائِط البُراق) می‌خوانند و معتقدند پیامبر اسلام مرکب خود را در شب معراج به آن بسته است. در نماز سه‌گانه روزانه یهودیان جهان، مختصات این مکان به عنوان قبله استفاده می‌شود.

تاریخچه دیوار ندبه

به اعتقاد یهودیان، این دیوار بخش باقی‌مانده از دیوار هیکل سلیمان یا معبد باستانی یهودیان است که در اورشلیم ساخته شده‌بود و بعد‌ها توسط رومی‌ها، ویران شد است. سندیت و تحقق تاریخی دیوار ندبه با سنت، تاریخ و تحقیقات باستان‌شناختی تأیید شده است. قدمت این دیوار به سدهٔ دوم پیش از میلاد بازمی‌گردد؛ هرچند قسمت فوقانی آن در ادوار بعدی به آن اضافه شده است. اسناد و متونی که به بقای این دیوار اشاره می‌کنند متفاوت هستند: برخی نشان می‌دهند که خداوند این پاره از دیوار را برای قوم یهود نگه‌داشته است، برخی دیگر بر این باورند که وسپاسیان، امپراتور روم در ۷۰ میلادی، آن را به عنوان یادآوری دردناک از شکست استان یهودیه از رومیان نگه داشته است و یهودیان هر روز جمعه در جلوی این دیوار جمع می‌شدند و بر ویرانی بیت‌المقدس شیون و ندبه می‌کرده‌اند. این رسم از سدهٔ نخست میلادی سابقه داشته است.

دیوار ندبه قسمتی از دیوار غربی مسجدالاقصی می‌باشد که برای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان بسیار مقدس است و پیروان ادیان ابراهیمی در این مکان به عبادت می‌پردازند. دیوار ندبه در تولیت بنیاد کوتل قرار دارد که به وزارت امور مذهبی اسراییل وابسته‌است.

محدودیت عبادت زنان در کنار مردان در مقابل دیوار ندبه

جالب است بدانید که اداره امور این دیوار به عهده یکی از سنتی‌ترین مراجع مذهبی اسرائیل است که عبادت زنان و مردان را در کنار هم ممنوع می‌داند. فقط بخش کوچکی از دیوار ندبه را به زنان اختصاص داده‌اند. تصمیم دولت اسرائیل برای لغو طرح مربوط به اجازه نیایش زنان در کنار مردان در پای این دیوار با اعتراض و انتقاد‌های شدیدی مواجه شد.

دولت بنیامین نتانیاهو در ۲۵ ژوئن ۲۰۱۷ (چهارم تیر ۱۳۹۶) رای به لغو این طرح داد، طرحی که گروه‌های مختلف جامعه، به خصوص زنان برای آن بیش از دو دهه تلاش کرده بودند. این تصمیم خشم زنانی را برانگیخت که سال‌ها برای حق عبادت در کنار مردان تلاش کرده‌اند و هر ماه به عنوان اعتراض در مقابل این دیوار تجمع می‌کردند و گاهی کارشان به درگیری با پلیس یا بازداشت کشیده بود.

نامه‌های آرزو‌ها و دعا‌ها

عمل خاصی هست که یهودیان درباره این دیوار انجام میدهند. آنها آرزو‌ها و دعاهایشان را در تکه‌ای کاغذ می‌نویسند و درمیان درز‌های این دیوار میگذارند. سالانه بیش از یک میلیون تکه کاغذ لابلای درز‌های این دیوار قرار می‌گیرد.

پاکسازی دیوار ندبه از این نامه‌ها و دست‌نوشته‌ها دو بار در سال انجام می‌شود. این کاغذ‌ها سپس به «کوه زیتون» در مجاورت بیت‌المقدس منتقل می‌شود تا در آنجا دفن شود. اغلب پاکسازی این دیوار از دعا‌ها در آستانه سال نوی یهودیان صورت می‌گیرد.

تصاویری از شخصیت‌های سیاسی، مذهبی و ورزشی مشهور در مقابل دیوار ندبه:

منبع:روزیاتو