قیمت گندم در ایران بالاتر از نرخ جهانی با دلار ۵۵ هزار تومان

به گزارش مجله خبری نگار، با توجه به حجم زیاد خرید تضمینی گندم و اینکه بخش قالبی از کشاورزان، اراضی خود را به کشت گندم اختصاص می‌دهند، تعیین نرخ خرید تضمینی گندم نیز برای آن‌ها و هم برای دولت مورد اهمیت است.

از طرفی با توجه به تعیین نرخ خرید تضمینی گندم، کشاورزان تصمیم می‌گیرند که اقدام به کشت غلات اساسی مانند پنبه، دانه‌های روغنی کلزا، آفتابگردان و گلرنگ یا حتی صیفی‌جات کنند، یا گندم کشت کنند؛ به همین منظور نرخ خرید تضمینی گندم نقش تنظیم‌گری بازار و آمایش سرزمینی دارد و حتی می‌تواند به اجرای الگوی کشت در کشور کمک کند.

از طرفی دولت با در نظر گرفتن هزینه‌های خود و نگاهی به قیمت‌های جهانی نرخ خرید تضمینی را به نحوی تعیین می‌کند که برای کشاورزان به صرفه باشد و از طرفی فاصله معنادار با قیمت‌های جهانی نداشته باشد و بتواند از پس پرداخت آن برآید.

شورای قیمت گذاری کالا‌های اساسی که متشکل از دولت، مجلس شورای اسلامی، تشکل‌های مرتبط بخش کشاورزی و کشاورزان خبره است، نرخ خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم را ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد و انتظار داشت که وزیر جهاد کشاورزی نیز همین نرخ را ابلاغ کند، اما نرخ خرید تضمینی گندم ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان ابلاغ شد.

تصمیم دولت در تعیین نرخ خرید تضمینی گندم چند استدلال را پشت خود دارد که در ابتدا باید به سنگین شدن بودجه دولت اشاره کرد. سال گذشته ۱۵۶ هزار میلیارد تومان بابت خرید تضمینی گندم با نرخ ۱۵ هزار تومان به سختی پرداخت شد که این شرایط و مشکلات کسری بودجه برای سال آینده نیز ادامه خواهد داشت.

گندم کشور‌های مختلف چند؟

از طرفی نرخ گندم در بازار‌های جهانی نیز بسیار مهم است، زیرا در صورتی که قیمت گندم با قیمت‌های بالا و با فاصله زیادی باشد قاچاق معکوس این محصول از کشور روی می‌دهد یعنی این احتمال وجود دارد که گندم‌های وارداتی به اشکال مختلف از جمله ورود موقت به کشور وارد و در محموله‌های خرید تضمینی تحویلی به دولت قرار گیرد.

نرخ جهانی گندم با توجه به نرخ امروز دلار در بازار آزاد حدود ۱۴ تا ۱۶ هزار تومان است، حتی در کشوری مانند روسیه و اکراین نرخ گندم از این ارقام نیز پایین‌تر است؛ البته باید در نظر داشت این نرخ فوب و تحویل در بندر کشور‌های خود است و هزینه حمل و نقل نیز به این نرخ‌ها اضافه می‌شود.

قیمت گندم روسیه ۲۲۶ تا ۲۳۷ دلار در هر تن معادل هر کیلوگرم ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان تا ۱۲ هزار و ۴۳۰ تومان است. قیمت سایر کشور‌ها نیز ۲۵۵ تا ۲۹۱ دلار در هر تن معادل ۱۴ هزار تا ۱۶ هزار تومان است.

کاوه زرگران، رئیس انجمن غلات کشور با اشاره به قیمت گندم در بازار‌های جهانی اظهار داشت: هم‌اکنون گندم باکیفیت در کشور روسیه از کشاورز به قیمت ۱۲ هزار روبل برای هر تن خریداری می‌شود. یعنی قیمت یک کیلو گرم گندم روسی با کیفیت در محل تولید معادل ۶ هزار و ۷۰۰ تومان است (با در نظر گرفتن نرخ دلار به قیمت ۵۰ هزار تومان)؛ در نتیجه اگر دولت می‌خواهد بنا بر هر سیاستی پول بیشتری به کشاورز بپردازد بهتر است مابه‌التفاوت مبلغ را تحت عنوان یارانه کشت به گندمکار بدهد و قیمت گندم را مطابق قیمت واقعی بین‌المللی تنظیم کند.

رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران ادامه داد: خرید گندم با قیمت ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان در هر کیلو معادل ۳۹۰ دلار در هر تن است؛ در حالی که آرد تولیدی روسیه امروز با قیمتی کمتر از ۳۰۰ دلار به عراق صادر می‌شود. عراق و افغانستان بزرگ‌ترین واردکنندگان آرد در دنیا هستند، اما ما در این دو بازار یک درصد هم سهم نداریم و دلیل اصلی عدم توفیق در این بازار‌های در دسترس، سیاست‌های اشتباه تجمیع یارانه و قیمت تمام شده گندم است.

وی با اشاره به بار سنگین مالی ۱۵۶ هزار میلیارد تومانی دولت در سال زراعی گذشته برای خرید تضمینی بیش از ۱۰ میلیون تن گندم از کشاورزان که دولت را با کسری بودجه و مشکل در پرداخت مواجه کرد، افزود: تعیین قیمت ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومانی بی‌توجهی به واقعیت‌های بازار است و فشار زیادی به دولت وارد خواهد کرد.

پیش بینی ۲۱ هزار میلیارد تومان اعتبار برای خرید تضمینی گندم

از طرفی باید توجه داشت که نرخ خرید تضمینی گندم در سال گذشته در ابتدا حدود ۱۲ هزار تومان تعیین شد و در مرحله بعد نرخ این محصول به ۱۵ هزار تومان افزایش یافت؛ بر این اساس نرخ خرید تضمنی گندم در مقایسه به نرخ نهایی ۱۷ درصد و در مقایسه با نرخ ابتدایی بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته است.

در سال زراعی گذشته حدود ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم در کشور تولید شد که از این میزان ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تن گندم توسط کشاورزان با نرخ ۱۵ هزار تومانی به دولت تحویل داده یا همان خرید تضمینی شد.

برای رسیدن به خودکفایی کامل در تولید گندم باید ۱۴ تا ۱۵ میلیون تن تولید و ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تن تا ۱۲ میلیون تن خرید تضمینی شود که وزارت جهاد کشاورزی پیش بینی کرده این امر محقق شود.

به هر حال دولت سعی کرد که نرخی برای خرید تضمینی گندم تعیین کند که به اصطلاح نه سیخ بسوزد نه کباب و با این نرخ جدید خرید تضمینی گندم (هر کیلوگرم ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان) در صورتی که ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شود باید بودجه‌ای بیش از ۲۰۱ هزار میلیارد تومان برای این امر اختصاص یابد.

پیش بینی می‌شود که در سال زراعی جاری نیز مبلغ خرید تضمینی گندم را با دشواری پرداخت شود و دوباره شاهد تاخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان باشیم.