تحلیل وارونه بلومبرگ برای مقاصد انتخاباتی

به گزارش مجله خبری نگار، «جو بایدن»، رئیس جمهور امریکا در ماه‌های پایانی دولت خود، برای سرپوش گذاشتن بر سیاست خارجی ناکام دولتش در قبال ایران، مذاکرات غیرمستقیم رفع تحریم‌ها را تحت‌الشعاع تحولاتی قرار داده که به ادعای او، متغیر‌های شکل دهنده این رویداد‌ها در واشنگتن تعیین می‌شود.

ادعای اخیر «بلومبرگ» درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا را از چنین نوع خبر‌هایی باید دید. این رسانه امریکایی دو روز پیش در گزارشی ادعا کرد که ماه‌ها مذاکرات محرمانه دولت «بایدن» با ایران باعث پیشرفت در تبادل زندانیان در برابر آزاد شدن دارایی‌های تهران در کره جنوبی و همچنین کاهش سرعت غنی‌سازی اورانیوم ایران شده است. بلومبرگ همچنین مدعی شده که تهران و واشنگتن به نوعی ترتیبات غیررسمی در مورد جریان نفت دست یافته‌اند. طبق این گزارش، مقامات امریکایی به طور غیررسمی اذعان می‌کنند که به تدریج از اجرای تحریم‌ها بر فروش نفت ایران کاسته‌اند. به همین دلیل ایران تولید خود را به بالاترین سطح از زمان شروع تحریم‌ها در سال ۲۰۱۸ بازگردانده است و بیشترین نفت خود را در یک دهه اخیر به چین صادر می‌کند.

فارغ از آنکه دیپلمات‌های ایران و امریکا در روند مذاکرات غیرمستقیم در «عمان» چه مواردی را در دستور بررسی قرار داده‌اند و بی‌تردید مقام‌های کشور موضوع رفع تحریم‌ها را به‌عنوان یک خواسته اصولی از سوی جمهوری اسلامی در گفتگو‌های پیدا و پنهان با ایالات متحده مطرح می‌کنند، می‌توان متأثر از آمار و گزارش‌های اوپک و رسانه‌های غربی بر این ادعای «بلومبرگ» مبنی بر افزایش قابل ملاحظه فروش نفت ایران در پی توافق اخیر دو کشور، مهر باطل زد.

هدف واشنگتن برای صفر کردن صادرات ایران

ایالات متحده بعد از خروج یکجانبه از برجام کوشید فروش نفت ایران را که اصلی‌ترین منبع درآمد آن به شمار می‌آمد، هدف قرار دهد و به زعم خود با ایجاد فشار، صادرات نفتی ایران را به صفر رسانده و آن را به طور کامل از بازار‌های جهانی حذف کند. اما آمار صادرات نفتی کشور در سال‌ها و ماه‌های اخیر نشان داده که امریکا تا چه اندازه در تحقق هدف غایی خود با ناکامی رو به رو شده است. این کشور در حالی با حربه تحریم، کاهش چشمگیر صادرات نفت ایران را هدف قرار داده بود که دولت سیزدهم در مواجهه با آن، از یک سو راهکار‌های جدیدی را جست‌و‌جو کرد تا نفت را به دست مشتریان اصلی آسیایی‌اش برساند و از سوی دیگر با پیگیری ابتکار‌های اقتصادی جدید، همه انگاره‌های ذهنی تصمیم‌گیرندگان در پایتخت امریکا را برای فروریختن پایه‌های اقتصادی ایران بر هم بزند.

گزارش‌های متوالی که رسانه‌های غربی همچون رویترز درباره آمار فروش نفت ایران منتشر می‌کردند، نشان می‌داد که ایران با وجود تلاش برای لغو همه تحریم‌ها در مذاکره با امریکا توانسته حربه تحریمی واشنگتن را با اتکا به یافتن راهکار‌های قابل اجرا، بی‌اثر کند. این در حالی بود که امریکا از اوایل سال ۲۰۲۲ میلادی به‌صورت ماهانه دقیق‌ترین تحریم‌ها را بر شبکه فروش نفت ایران اعمال کرد و هر ماه شماری از شرکت‌ها و کشتی‌ها و افراد مرتبط با فروش نفت ایران را تحریم می‌کرد. اما آماری که سازمان نفتی اوپک بعد از ژوئن ۲۰۲۲ منتشر کرد، تغییری را بر رقم صادرات نفت ایران (بدون احتساب میعانات گازی) نشان نمی‌داد. طبق آمار اوپک رقم صادرات نفت ایران همچنان بیش از ۸۵۰ هزار بشکه در روز بود که این رقم با احتساب صادرات روزانه ۲۰۰ الی ۲۵۰ هزار بشکه میعانات گازی به بیش از یک میلیون بشکه در روز می‌رسید. در همین چهارچوب جواد اوجی، وزیر نفت نیز بهمن ماه سال گذشته تصریح کرد که «تولید» نفت ایران درهمین ماه به بیش از ۳ میلیون بشکه در روز رسیده است. همزمان با این اعلام وزیر نفت بود که ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه امریکا معترف شد: «چین بزرگترین مشتری نفتی ایران است و تمرکز ما بر این کشور است تا آن‌ها را از معامله با ایران برحذر کنیم».

مجموع این آمار به خوبی نشان می‌دهد که افزایش صادرات نفت ایران، تلاش‌های دولت سیزدهم برای بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی را به ثمر رسانده نه تصمیم «بایدن» برای نشان دادن انعطاف در مذاکره با ایران؛ بنابراین به نظر می‌رسد خبر و تحلیل‌های برآمده از آن توسط رسانه‌های وابسته به امریکا پیرامون تفاهمات اخیر تهران و واشنگتن، بیش از آنکه ثابت کننده این ادعا باشد که نرمش «بایدن» در کوتاه مدت تأثیرات سازنده‌ای برای صادرات نفتی ایران داشته، نشان‌دهنده این واقعیت است که رئیس جمهور امریکا برای گریز از نتایج شکست سیاست فشار در قبال ایران، توسل به چنین خبرسازی‌هایی را به حربه‌ای برای فرار از شکست در انتخابات بعدی ریاست جمهوری امریکا تبدیل کرده است.