تغییر مأموریت «آستانه»

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: بیستمین دور نشست هیئت‌های ایران، روسیه و ترکیه که کشور‌های ضامن مذاکرات آستانه در باره سوریه هستند، دیروز در شهر آستانه پایتخت قزاقستان آغاز شد و به مدت دو روز ادامه خواهد داشت. وزارت خارجه قزاقستان اعلام کرد که در این نشست، تغییرات در موضع منطقه در قبال سوریه و وضعیت انسانی، تلاش برای حل بحران، مسائل مبارزه با تروریسم و همچنین بازسازی سوریه و فراهم کردن شرایط مناسب برای بازگشت آوارگان مورد بحث قرار خواهد گرفت.

همچنین به گفته روس ها، مسئله مربوط به عادی سازی روابط میان ترکیه و سوریه بخشی از دستورکار این دور از نشست‌های آستانه است. مسئله بازگشت آوارگان در ماه‌های اخیر مهم‌ترین بخش نشست‌های مربوط به سوریه را به خود اختصاص داده است که نیازمند همکاری همه جانبه منطقه‌ای است.

بوگدانوف در این باره گفت: مسئله آوارگان پیچیده است و برای حل آن علاوه بر نابودی تروریسم و بازگرداندن وضعیت امنیتی به حالت عادی خود، باید به وضعیت اقتصادی هم رسیدگی و اقتصاد، زیرساخت‌ها و شهر‌ها و روستا‌ها را بازسازی کرد. این مقام روس، ابراز امیدواری کرد سوریه از سوی کشور‌های عربی حمایت شود که دمشق در حال عادی سازی روابط با آن هاست. نشست آستانه درحالی برگزار می‌شود که در ماه‌های گذشته نشست‌های متعدد دیگری نیز بین مقامات امنیتی و سیاسی روسیه، ایران، ترکیه و سوریه در مسکو، عمدتاً با موضوع فراهم کردن شرایط برای از سرگیری روابط میان آنکارا و دمشق و متعاقب آن دیدار مستقیم رهبران ارشد دو کشور برای پایان دادن به یک دهه خصومت و دشمنی، برگزار شده است.

آستانه‌ای که نمادین شد

نشست فعلی آستانه در ادامه سلسله نشست‌هایی است که در سال‌های گذشته با هدف پایان دادن به بحران در سوریه برگزار شده بود. نشست آستانه زمانی که گروه‌های تروریستی با حمایت گسترده خارجی در بسیاری از مناطق سوریه جولان می‌دادند اهمیت بسزایی داشت و هیئت‌هایی از گروه‌های معارض و تروریست‌ها و هم پیمانان آن‌ها در نشست‌ها حضور پیدا می‌کردند و به دلیل گستردگی ابعاد این بحران، چشم جهانیان به آن دوخته شده بود که ببینند چه نتیجه‌ای در مذاکرات حاصل خواهد شد.

اولین دور مذاکرات آستانه به منظور حل و فصل بحران سوریه در بهمن ماه ۱۳۹۵ بین نمایندگان ایران، روسیه، ترکیه و نمایندگان گروه‌های معارض و دولت سوریه کلید خورد. نشست‌های آستانه در مدت شش سال گذشته ۱۹ بار برگزار شده و شش دور آن در سطح سران کشور‌های ترکیه، ایران و روسیه بوده است که آخرین بار در تابستان سال گذشته در تهران گردهم آمدند تا راهکاری برای پایان کامل این بحران بیابند. نقش نشست‌های آستانه در توافق بر سر تفکیک گروه‌های معارض و گروه‌های تروریستی برای شتاب بخشیدن به روند مقابله با تروریسم در خاک سوریه بی‌بدیل بود.

همچنین تسریع در ارسال کمک‌های بشردوستانه به مناطق جنگ زده و تعیین مناطق عاری از تنش برای جلوگیری از گسترش درگیری‌ها و کنترل بحران از دیگر دستاورد‌های قابل توجه نشست‌های آستانه برای حل تدریجی بحران سوریه بود. به تدریج با فروکش کردن بحران سوریه، گروه‌های معارض هم یکی پس از دیگری از گردونه رقابت‌ها کنار گذاشته شدند و الان این نشست ها، به دورهمی سه کشور روسیه، ترکیه و ایران محدود می‌شود که به عنوان ضامن آستانه، نقش مهمی در تحولات سیاسی و میدانی سوریه بازی می‌کنند. اکنون شرایط با گذشته فرق کرده و دولت مرکزی توانسته با نابودی اکثر گروه‌های تروریستی، آرامش نسبی در کشور برقرار کند و دیگر خبری از نمایندگان معارض و تروریست‌ها در نشست‌های مربوط به سوریه نیست. از سوی دیگر، اتحادیه عرب که یکی از حامیان اصلی گروه‌های معارض سوری بود، در ماه‌های اخیر دولت سوریه را به جمع خود راه داده و به جای تقابل، مسیر دوستی و اتحاد را برگزیده است.