پارک ملی گلستان یکی از الگو‌های مدیریت محیط‌زیستی کشور و جهان است

به گزارش مجله خبری نگار از سازمان حفاظت محیط‌زیست، علی سلاجقه در نخستین جلسه شورای راهبری پارک ملی و ذخیره‌گاه زیست‌کره گلستان که با حضور استانداران گلستان، خراسان شمالی و معاون استاندار سمنان در سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزار شد درباره اهمیت این شورا افزود: استانداران به محیط‌زیست اهمیت ویژه‌ای می‌دهند و امیدوارم ما هم بتوانیم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه دولت سیزدهم برای محیط‌زیست کشور اهمیت ویژه‌ای قائل است، تصریح کرد: شورای عالی محیط‌زیست در دوره‌های قبل هر ۲ سال یکبار تشکیل می‌شد، اما در مدت پنج ماه گذشته این شورا ۲ بار به ریاست رئیس جمهوری تشکیل شده است.

سلاجقه بر ضرورت رویکرد مشارکتی در حفظ این زیست‌کره تاکید کرد و گفت: استانداران، مرز سیاسی را مبنا قرار نداده‌اند و پارک را به صورت یکپارچه دیده‌اند، امیدواریم این الگوی مشارکتی الگوی مناسبی برای دیگر مناطق کشور از جمله مجموعه توران و مجموعه کویر مرکزی باشد.

وی افزود: امروز زمان این نیست که در مورد مباحث توسعه صحبت کنیم، چون توسعه رشد خودش را دارد و به سرمنزل مقصود می‌رسد، اما آنچه که زیرساخت‌های توسعه را از بین می‌برد، عدم توجه به محیط‌زیست است.

معاون رییس‌جمهوری ادامه داد: طرح‌های خوبی در حوزه پارک ملی گلستان انجام شده است، صندوق ملی محیط‌زیست هم آمادگی کامل را برای اعطای وام و تسهیلات دارد، نکته مهمی که وجود دارد این است که باید اسناد پارک ملی نهایی شود، ما با سازمان منابع طبیعی کشور جلسه‌ای خواهیم داشت و از استانداران می‌خواهیم که مبحث سند پارک در استان‌های سمنان و خراسان شمالی حل شود.

سلاجقه درباره جاده میان گذر پارک ملی گلستان نیز افزود: این جاده یک انقطاع اکوسیستمی ایجاد کرده است و به طور میانگین سالانه ۲۳۰ رأس از حیات‌وحش منطقه را از بین می‌برد، این اتفاق ناگواری است و ما از این بابت به شدت خسارات می‌بینیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه باید جاده را چندمنظوره و از منظر گردشگری ببینیم، گفت: آنجا باید به یک سافاری پارک تبدیل شود و درشکه رانی و دوچرخه‌سواری صورت بگیرد تا منطقه از نظر گردشگری قوت گیرد. مشارکت مردم محلی کار بسیار قشنگی است و باید حضور مردم را مخصوصاً در حواشی جاده جدی‌تر بگیریم، اگر این اتفاق بیفتد مردم منطقه در حفاظت هم مشارکت می‌کنند، باید به این گزینه‌ها به صورت ملی نگاه شود هرچند که از مشارکت استان‌ها هم به خوبی بهره‌مند خواهیم شد.

وی با اشاره به نقش موثر سمن‌های متخصص و متعهد محیط‌زیستی، متذکر شد: این سمن‌ها، گروهی از انسان‌های شایسته‌ای هستند که به صورت جهادی و بی‌مزد و منت در نقاط مختلف کشور فعالیت می‌کنند بنابراین می‌بایست نگاه ویژه‌ای به سمن‌های جهادی استانی داشته باشیم و حتماً از هر استان یک نماینده از سمن‌ها حضور داشته باشد.

سلاجقه توصیه کرد: در مبحث زون‌بندی و مکان‌یابی یک کار علمی و الگویی انجام شود و حتماً باید از ظرفیت‌ها و تجربیات بین‌المللی استفاده شود.

افزایش دو برابری جمعیت حیات وحش پارک ملی گلستان

همچنین مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان درباره تاریخچه پارک و اهمیت آن گفت: پارک ملی گلستان با وسعت ۹۱۸۹۵ هکتار، اولین منطقه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست در سال ۱۳۳۶ و اولین پارک ملی کشور است، همچنین به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره و میراث طبیعی جنگل‌های هیرکانی در یونسکو ثبت شده است.

محمدرضا کنعانی افزود: در پارک ملی گلستان ۶۹ گونه پستاندار، ۱۵۰ گونه پرنده، ۱۱۰۰ گونه حشره، ۴۴ گونه خزنده، ۱۳ گونه ماهی، ۳ گونه دوزیست و ۱۳۶۰ گونه گیاه زیست می‌کنند. گونه‌های شاخص پارک ملی گلستان هم در دو دهه اخیر افزایش چشمگیری داشته‌اند.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان ادامه داد: جمعیت قوچ و میش این پارک تا پیش از امسال ۶۵۰۶ رأس بود که امسال به ۸۹۸۴ رأس افزایش یافته است. جمعیت کل و بز هم که تا پیش از سال جاری ۶۵۹ رأس بوده امسال به ۸۴۹ رأس رسیده است.

به گفته کنعانی، جمعیت مرال تا پیش از امسال ۴۱۹ رأس بوده که امسال به ۸۱۵ رأس رسیده و جمعیت آهو هم از ۳۴۰ رأس به ۳۸۷ رأس افزایش یافته است.

در ادامه محمدرضا حسین‌نژاد؛ استاندار خراسان شمالی با تاکید بر اینکه جایگاه شورای راهبری می‌بایست پررنگ‌تر شود و اعضای شورا بتوانند در تصمیم‌گیری‌ها اثرگذارتر باشند، گفت: همه ما حامی محیط‌زیست هستیم و در انجام پروژه‌های مختلف، مبحث زیست‌محیطی را در نظر می‌گیریم.

همچنین استاندار گلستان، از آمادگی این استان برای همکاری همه‌جانبه در اجرای طرح‌های جامع طبیعت‌گردی خبر داد و افزود: افزایش دو برابری گونه‌های پارک ملی گلستان خبر مسرت بخشی است و وظیفه خود می‌دانیم که از مدیریت اجرایی پارک ملی گلستان و مدیران کل سه استان و همه محیط‌بانان تشکر کنیم. ما برای اینکه جایگزین جاده میان گذر محقق بشود هر کمکی از دستمان بر بیاید، انجام خواهیم داد.

علی‌محمد زنگانه رویکرد حفاظت مشارکتی و ورود صندوق ملی محیط‌زیست به این طرح را اقدام خوبی دانست و گفت: ما یک سند همکاری با صندوق ملی محیط‌زیست امضا کرده‌ایم و برای اجرای طرح‌های جامع طبیعت‌گردی در استان، آمادگی خودمان را اعلام می‌کنیم.

در ادامه جلسه محمد حمیدی؛ معاون عمرانی استاندار سمنان، با اشاره به اهمیت حفظ محیط‌زیست پارک ملی گلستان، تصریح کرد: تا به امروز جای چنین جمعی برای مدیریت پارک‌هایی که در چند استان قرار می‌گیرند خالی بوده است و یکی از چالش‌های جدی پارک ملی گلستان هم همین بوده و با راه‌اندازی این شورا مشکلات این پارک حل خواهد شد.

در این جلسه در خصوص اهم اقدامات انجام شده و نیز موضوعاتی همچون اجرای قانون حدنگاری، جاده میان گذر پارک ملی گلستان، طرح جامع پیشگیری و مقابله با آفات و بیماری‌ها، طرح جامع پیشگیری و اطفای حریق بحث و اعلام شد که در سال‌های گذشته بخش‌های کمتری از پارک ملی گلستان دچار حریق شده‌اند. از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۹۷، به صورت میانگین سالانه ۶ حریق به مساحت ۲۱۳ هکتار اتفاق افتاده است. از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰، به‌صورت میانگین سالانه ۱۷ مورد حریق به مساحت ۱۷۶ هکتار رخ داده است. درصورتی‌که امسال با ۱۶ مورد حریق به مساحت ۲۸ هکتار مواجه شدیم. پس باوجوداینکه تعداد حریق بیشتری داشتیم، ولی وسعت حریق به‌شدت کاهش پیدا کرده است.