قدرت پهپادی ایران و تغییر مفهوم قدرت در ابعاد مختلف

به گزارش مجله خبری نگار/شورای راهبردی-حمید خوش‌آیند(کارشناس مسائل منطقه): رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیداری که چند ماه پیش با رئیس جمهور تاجیکستان داشتند، بر این نکته راهبردی تأکید کردند که «پهپاد امروز عامل مهمی در امنیت کشور‌ها است».

جمهوری اسلامی ایران که همواره نقش سازنده و مثبت در تحولات درون‌منطقه‌ای و بحران‌های سیاسی – امنیتی غرب آسیا دارد، در سال‌های پس از جنگ تحمیلی، تمرکز ویژه‌ای روی گسترش کمی و کیفی توانمندی‌های نظامی – دفاعی و قدرت بازدارندگی خود از جمله در عرصه «پهپاد» داشته است.

هشت سال جنگ نابرابر تحمیلی که هیچ قدرت نظامی حاضر به تأمین نیاز‌های تسلیحاتی ایران نبود، تجربه گران‌قیمتی برای ارتقای زیرساخت‌های نظامی و دفاعی کشور بود؛ آن‎هم در دنیایی که «عصر پهپادها» توصیف شده است.

برخورداری از تعداد زیادی از انواع پهپاد‌های پیشرفته با قابلیت‌های متنوع شناسایی، مراقبت، رزمی، جنگ الکترونیک، کشاورزی، مخابرات، آب و هوا، کنترل ترافیک و … در کلاس‌های مختلف باعث شده است که ایران جزو «چهار قدرت برتر» سازنده هواپیما‌های بدون سرنشین در جهان به‌شمار رود که این موضوع برای ایران یک «نقطه قوت» محسوب می‌شود.

اگر از حیث اقتصادی هم به موضوع نگاه شود، دو عامل مهم وجود دارد که هواپیما‌های بدون سرنشین را به یک «بازار منحصربفرد» و پرسود تبدیل کرده است: ۱- روند پرشتاب موارد استفاده از پهپاد در جهان که به فراتر از حوزه‌های نظامی از جمله کشاورزی، مدیریت فجایع طبیعی، آب‌وهوا، نظارت بر ترافیک و … گسترش یافته است. ۲- محدودیت و انحصار فناوری‌های تولید پهپاد که در اختیار تعداد کمی از کشور‌ها قرار دارد. براساس برآورد‌های موجود، هزینه‌ای که کشور‌ها برای خرید پهپاد تا سال ۲۰۲۳ اختصاص خواهند داد، به بیش از ۱۵ میلیارد دلار در سال خواهد رسید که از این حیث می‌تواند بازار پرسودی در زمینه صادرات پهپاد در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار دهد. این در حالی است که بسیاری از کشور‌های کم‌درآمد نیز تمایل دارند خرید انبوه پهپاد را که قیمت تمام شده آن عمدتا کمتر از یک میلیون دلار است جایگزین خرید تسلیحات پرهزینه‌ای نظیر جنگنده‌های آمریکایی اف ۳۵ کنند که ۱۱۰ میلیون دلار هزینه دارد.

محافل سیاسی و رسانه‌ای آمریکا، رژیم‌صهیونیستی و برخی کشور‌های همسو با آنها، ضمن اذعان به قابلیت‌های پهپادی جمهوری اسلامی ایران، همیشه تلاش کرده‌اند این‌گونه «القاء» کنند که پیشرفت روزافزون ایران در این فناوری، عاملی برای تهدید منطقه است!

برخلاف این و القائات و تبلیغات، برخورداری ایران از قدرت پهپادی و در اختیار قرار دادن دانش و تکنولوژی این پرنده هدایت‌پذیر در اختیار کشور‌های دوست و متحد و همچنین جبهه مقاومت اسلامی پیامد‌های مهمی در راستای تعمیق صلح و امنیت در سطح منطقه داشته که به مهمترین آن‌ها اشاره می‌شود:

یک: نقش مؤثر و کارآمد پهپاد در زمینه «مبارزه با تروریسم» بویژه داعش در سوریه و عراق از طریق مأموریت‌های شناسایی، پشتیبانی و رزمی که حتی آمریکایی‌ها نیز در نشست‌های خصوصی خود بر آن معترف‌اند.

دو: تغییر مفهوم قدرت و «توازن قوای میدانی» در منطقه که باعث شده است دست مقاومت اسلامی برای کاهش هزینه‌های نظامی و خسارت‌های مادی – جانی و وارد ساختن «ضربات راهبردی» به دشمن باز باشد.

سه: تقویت قدرت دفاعی و تهاجمی و همچنین «ارتقاء بازدارندگی» و توانمندسازی ایران و جبهه مقاومت اسلامی در منطقه (سوریه، عراق، لبنان، فلسطین اشغالی و یمن) که به یک چالش بزرگ برای آمریکا و رژیم‌صهیونیستی تبدیل شده است که به «جنگ و بحران‌آفرینی» برای تأمین منافع ملی خود اعتقاد راسخی دارند.

چهار: کاهش خسارات جانی و مادی در قیاس با نبرد‌های گذشته جبهه مقاومت اسلامی با رژیم‌صهیونیستی و محور ضدمقاومت که در رأس اقدامات جنایتکارانه و جنگی علیه این جبهه قرار دارد.

پنج: «زیر سوال بردن برتری هوایی آمریکا» پس از سال‌ها در منطقه که چندی پیش ژنرال مکنزی فرمانده سابق ستاد مرکزی ارتش آمریکا در خاورمیانه (سنتکام) نیز به آن اعتراف کرد.

در شرایط خاص منطقه‌ای و بین‌المللی که تهدید‌های نظامی و سخت‌افزاری هنوز به قوت خود باقی است و هر روز ابعاد جدید و پیچیده‌تری به خود می‌گیرد و قدرت‌های بزرگی مانند آمریکا به جنگ به عنوان «ابزاری» برای پیشبرد منافع منطقه‌ای و جهانی خود نگاه می‌کنند، برخورداری از فناوری پیشرفته و کاربردی در زمینه طراحی، ساخت، تولید انبوه و صادرات پهپادها، یک «مزیت راهبردی» در حوزه نظامی و اقتصادی محسوب می‌شود.

در پایان اضافه می‌نماید اخیرا اخباری در خصوص تمایل روسیه برای خرید هواپیما‌های بدون سرنشین ایران منتشر شده است. این موضوع جدیدی نیست و از آگوست ۲۰۱۹ روس‌ها علاقه بالقوه خود برای خرید پهپاد‌های ایرانی را ابراز کرده بودند. سیاست ایران در این زمینه مشخص است و در راستای منافع ملی و در قالب مقررات بین‌المللی از کشور‌هایی که به دنبال عقد قرارداد‌های تسلیحاتی با ایران هستند، استقبال می‌کند.