به گزارش مجله خبری نگار، حتما برای شما هم پیش آمده است که در جایی، یافتههای یک پژوهش علمی را بخوانید مثلا نتایج بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی والدین و نحوه تربیت فرزندانشان یا کشف عواملی که میتواند پیشبینیکننده رضایتزناشویی در زوجها باشد یا ...، اما این نتایج درباره من صادق نیست! بیایید ببینیم چرا این اتفاق میافتد؟ آیا پژوهشگران به ما دروغ میگویند؟ آیا ما آدم عجیب و استثنایی هستیم؟ اصلا میتوان بهیافتههای پژوهشهایتجربی اعتماد کرد؟
تعریف پژوهش علمی چیست؟ در یک تعریف، پژوهش علمی مطالعهای نظاممند و کنترلشده تجربی و انتقادی درباره یک یا چند قضیه فرضی در زمینه روابط احتمالی میان پدیدههای طبیعی است. در واقع پژوهشگر علمی بر اساس نظریات موجود یا مشاهدات یا منطق، درباره یک پدیده، فرضیات و پرسشهایی میسازد و بعد تلاش میکند به روشی نظاممند و دقیق و با کنترل سایر عوامل و متغیرهای مداخلهگر و مزاحم، فرضیات خود را در نمونهای خاص به بوته آزمایش بگذارد. در این بین پژوهشگر نمیتواند تکتک جامعه آماری مد نظر را بررسی کند؛ بنابراین با روشهایی مشخص و دقیق، از میان جامعه مد نظر نمونه پژوهشی خود را انتخاب میکند و محتاطانه و با در نظر گرفتن درصد خطا و اطمینان آماری، نتایج را به جامعه اصلی تعمیم میدهد و میپذیرد که این نتایج در جامعه آماری دیگری ممکن است متفاوت باشد.
در پژوهش علمی، مطلقگویی و قطعیت جایی ندارد| در گزارش یک پژوهش علمی با روش شناختی صحیح، شما جملاتی مانند «فلان موضوع اثبات شد» نخواهید دید؛ به جای آن، یک گزارش علمی صحیح به شما میگوید: «فلان فرضیه تایید یا رد شد». پژوهش علمی با تجارب شخصی تکتک افراد کاری ندارد (به جز مدلهای خاصی که معمولا هدفشان بررسی استثنائات است نه تعمیم دهی)، بلکه معمولا درباره میانگین و اکثریت جامعه صحبت میکند. در نتیجه در یافتههای دقیقترین پژوهشها هم موارد استثنا و ناقض یافتهها وجود دارد. پژوهش علمی پیشاپیش ضعفها و محدودیتهای خود را میپذیرد و روشهای گوناگون آن، در حال تکامل و اصلاح هستند؛ بنابراین این بار اگر با یک گزارش علمی مواجه شدید و دیدید که درباره شخص شما صادق نیست، این موارد را به یاد بیاورید.
منبع: خراسان