به گزارش مجله خبری نگار،خوابآلودگی بیش از حد در طول روز صرفاً نتیجه کمبود خواب یا یک روز خستهکننده نیست، بلکه یک سیگنال هشدار است که بدن هنگام بروز مشکل ارسال میکند. بسیاری خستگی مداوم را به استرس، آب و هوا یا حجم کاری زیاد نسبت میدهند، اما میل منظم به خواب در طول روز میتواند نشانه مشکلات جدی سلامتی باشد. اکاترینا دمیانوفسکایا، متخصص مغز و اعصاب و پزشک متخصص در آزمایشگاه هموتست، در ۵ نوامبر به ایزوستیا گفت.
خوابآلودگی طبیعی در طول روز فقط در شرایط خستگی کوتاهمدت یا پس از یک شب بیخوابی رخ میدهد.
این متخصص خاطرنشان میکند: «اگر فردی در حال حرکت به خواب میرود یا حتی پس از استراحت کامل شبانه احساس خوابآلودگی میکند، این موضوع جای نگرانی دارد. به طور معمول، خستگی روزانه به سرعت فروکش میکند، اما اگر هفتهها ادامه یابد و در فعالیتهای عادی اختلال ایجاد کند، باید علت اصلی آن بررسی شود.»
یکی از شایعترین علل خوابآلودگی در طول روز، اختلال تنفسی در خواب است که به عنوان آپنه انسدادی خواب نیز شناخته میشود. این وضعیت باعث میشود فرد برای چند ثانیه یا حتی چند دقیقه تنفس خود را متوقف کند و مغز را از اکسیژن محروم کند.
دمیانوفسکایا توضیح میدهد: «بیداریهای مکرر فعالیت مغز را تحریک میکنند که در خواب عمیق اختلال ایجاد میکند. در نتیجه، صبحها فرد احساس میکند که اصلاً استراحت نکرده است و در طول روز، به معنای واقعی کلمه از خستگی از کار میافتد.»
گاهی اوقات خوابآلودگی در طول روز نشاندهندهی عدم تعادل هورمونی یا متابولیک است. برای مثال، در کمکاری تیروئید (کمکاری غده تیروئید)، متابولیسم کند میشود و بدن به «حالت صرفهجویی» تغییر حالت میدهد.
علائم مشابهی را میتوان در دیابت، کمخونی، فرآیندهای التهابی مزمن یا کمبود ویتامینهایی مانند ویتامین D مشاهده کرد. وقتی سلولها انرژی کافی دریافت نمیکنند، مغز مانند کمبود خواب واکنش نشان میدهد - یعنی نیاز به استراحت دارد.
عوامل روانی-عاطفی را نیز نباید فراموش کرد. اضطراب، ضعف و افسردگی طولانی مدت اغلب با خواب آلودگی مداوم، کاهش تمرکز و بی تفاوتی همراه هستند.
این متخصص تأکید میکند: «بدن برای محافظت از خود در برابر اضافه بار، به نوعی خواب زمستانی میرود. این تنبلی یا ضعف نیست، بلکه یک واکنش فیزیولوژیکی به تنش مزمن یا یک عامل استرسزای کوتاهمدت، اما قدرتمند است.»
به گفته این پزشک، خطر خوابآلودگی بیش از حد در طول روز نه تنها در کاهش بهرهوری، بلکه در خطرات سلامتی نیز نهفته است. چنین افرادی بیشتر در معرض تصادفات رانندگی، آسیبهای خانگی و اشتباهات در محل کار قرار میگیرند. اما مهمتر از همه، میتواند اولین نشانه مشکلات جدی در خواب، عملکرد قلب، متابولیسم یا وضعیت روانی-عاطفی باشد.
پزشک توصیه میکند که این مشکل را نادیده نگیرید و اگر خوابآلودگی مداوم در طول روز با وجود خواب کافی در شب ادامه یافت، با یک پزشک عمومی یا متخصص خواب مشورت کنید. متخصص معاینه انجام میدهد، اختلالات ارگانیک و غدد درونریز را رد میکند و در صورت لزوم، بیمار را برای مشاوره به متخصصان غدد درونریز و متخصصان مغز و اعصاب ارجاع میدهد. آنها همچنین آزمایشها و یک مطالعه تخصصی خواب به نام پلیسومنوگرافی را تجویز میکنند.
این پزشک در پایان میگوید: «نکته اصلی این است که به احساس خستگی مداوم عادت نکنید و خوابآلودگی غیرمعمول در طول روز را طبیعی ندانید. بدن همیشه وقتی حالش خوب نیست، سیگنالهایی ارسال میکند. مهم این است که نه تنها قهوه بیشتری بنوشید، بلکه بفهمید چرا در طول روز احساس خوابآلودگی میکنید، در حالی که به نظر میرسید شبها به اندازه کافی میخوابید.»
ابیگیل داو، پژوهشگر گروه علوم اعصاب، علوم اجتماعی و علوم بهداشتی در موسسه کارولینسکا و محقق ارشد، در ۴ اکتبر در مورد رابطه بین روند پیری مغز و کیفیت خواب صحبت کرد. او همچنین اظهار داشت که توانایی اصلاح خواب ممکن است به جلوگیری از پیری زودرس مغز و حتی زوال شناختی کمک کند.
منبع: iz