چرا خواب خوب مهم است؟ چگونه از اختلالات جلوگیری کنیم؟

به گزارش مجله خبری نگار/روزنامه‌نگار،دانشمندان اخیرا در ۲ تحقیق مجزا دریافته‌اند که بین کیفیت خواب و احتمال ابتلا به آلزایمر، ارتباط مستقیمی وجود دارد. در نتیجه این تحقیقات مشخص شده که در افراد دچار اختلالات خواب به احتمال زیاد نشانگر‌های زیستی آلزایمر بیشتر به چشم می‌خورد. آمار ابتلا به آلزایمر و کاهش سن ابتلا به این بیماری در ایران نگران‌کننده است؛ درنتیجه هر تحقیقی که نور تازه‌ای بر شیوه‌های پیشگیری از آلزایمر بتاباند می‌تواند در زمینه مدیریت این بیماری در کشور راهگشا باشد. دکتر بابک قرایی‌مقدم، متخصص جراحی مغز و اعصاب در گفت‌و‌گو با همشهری به جنبه‌های مختلف این بیماری و یافته‌های جدید درباره ارتباط خواب با آن پرداخته است.

چرا خواب خوب مهم است؟

دکتر قرایی مقدم درباره ارتباط بین کیفیت خواب و احتمال ابتلا به آلزایمر به همشهری گفت: تحقیقات نشان داده که بسیاری از دمانس‌ها (که البته من در اینجا بیشتر علاقه دارم در ارتباط با زوال مغز از کلمه پیری مغز استفاده کنم)، ازجمله شایع‌ترین آنها که آلزایمر باشد، با خواب در ارتباطند. مکانیسمی که در تحقیقات برای دلیل ارتباط بین خواب و آلزایمر مطرح می‌شود، این است که دیده شده که در بسیاری از روند‌های دمانس یا پیری مغز معمولا یک‌سری پروتئین در مناطق مختلف بافت مغز ته‌نشین می‌شوند و رسوب می‌کنند. این رسوب یک حالت التهابی در آن مناطق ایجاد می‌کند که این روند التهابی باعث تسریع دمانس می‌شود. در تحقیقات نشان داده شده که در زمان خواب، سیستم‌هایی فعال می‌شوند که باعث می‌شوند آن رسوبات از بافت مغز جمع شوند و درنتیجه جلوی روند التهابی گرفته می‌شود. به همین دلیل ما به افراد مختلف به‌ویژه افرادی که در سنین پیری قرار دارند توصیه می‌کنیم اگر اختلال خواب دارند، این اختلال خواب درمان شود.

چطور پیشگیری کنیم؟

دکتر قرایی مقدم به موارد دیگر برای پیشگیری از پیری مغز نیز اشاره کرد و گفت: تمرینات برای بهبود فعالیت مغز و ورزش ازجمله کار‌هایی هستند که می‌توانیم برای جلوگیری از پیری مغز انجام دهیم. اقدام دیگری که می‌تواند به ما در ممانعت از آلزایمر کمک کند کنترل فشار خون است؛ چراکه فشار خون بالا می‌تواند یک ریسک‌فاکتور باشد و اختلالات عروقی در مغز ایجاد کند.

نقش خواب در افسردگی و دمانس

دکتر قرایی مقدم به علل ژنتیک در بیماری دمانس نیز اشاره کرد و توضیح داد: متأسفانه علل ژنتیک نیز در دمانس‌های مختلف ازجمله آلزایمر تأثیرگذارند. در خانم‌ها نیز نسبت به آقایان ابتلا به دمانس تا حدی شایع‌تر است. اینها مواردی است که از اختیار ما خارج است. افسردگی هم یکی از عوامل خطرساز در تسریع انواع دمانس‌ها، پیری و نابودی سلولی مغز است.

به‌گفته دکتر قرایی مقدم، رفع اختلال خواب به‌معنای خوددرمانی و مخصوصا استفاده از قرص خواب نیست و افرادی که این مشکل را دارند، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنند. در بیشتر موارد، با درمان استرس، مشکل خواب هم حل خواهد شد