دانشمندان راهی برای طولانی‌تر کردن عمر تخمک‌ها پیدا کرده‌اند

به گزارش مجله خبری نگار، تخمک‌های انسان از جمله صبورترین سلول‌های بدن هستند. آنها می‌توانند برای دهه‌ها قبل از اینکه به آنها نیاز شود، غیرفعال بمانند. یک تیم بین‌المللی از دانشمندان کشف کرده‌اند که با افزایش سن تخمک‌ها، آنها آگاهانه سیستم‌های پردازش مواد زائد خود را کند می‌کنند - احتمالاً یک استراتژی تکاملی که به آنها اجازه می‌دهد سال‌ها در شرایط خوبی باقی بمانند. این کار در مجله EMBO منتشر شده است.

دکتر الوان بکه، نویسنده‌ی اصلی این مقاله از مرکز تنظیم ژنومی در بارسلونا، گفت: «ما بیش از صد تخمک اهدایی - بزرگترین پایگاه داده در نوع خود - را بررسی کردیم و یک استراتژی مینیمالیستی شگفت‌آور را مشاهده کردیم که به سلول‌ها کمک می‌کند تا برای دهه‌ها «تمیز» بمانند.»

یک زن با بین یک تا دو میلیون تخمک نابالغ متولد می‌شود، اما تا زمان یائسگی تنها صد‌ها تخمک باقی می‌ماند. برای زنده ماندن در این مدت طولانی، تخمک باید از تجمع آسیب جلوگیری کند؛ و دانشمندان معتقدند که کاهش فعالیت متابولیک آن به انجام این کار کمک می‌کند.

بازیافت پروتئین در سلول‌ها معمولاً توسط لیزوزوم‌ها و پروتئازوم‌ها انجام می‌شود، اما این فرآیند نیاز به انرژی دارد و بنابراین می‌تواند گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) تولید کند - مولکول‌هایی که به DNA و غشا‌ها آسیب می‌رسانند. گروه بکه پیش از این نشان داده بود که تخم‌ها یکی از فرآیند‌های متابولیکی اساسی را دقیقاً برای محافظت از خود در برابر ROS نادیده می‌گیرند. داده‌های ترکیبی از این ایده پشتیبانی می‌کنند که تخم‌ها عمداً "نیمه خواب" نگه داشته می‌شوند تا خطر آسیب را به حداقل برسانند.

علاوه بر این، دانشمندان در مشاهدات زنده مشاهده کردند که چگونه در آخرین ساعات قبل از تخمک‌گذاری، تخمک‌ها به معنای واقعی کلمه لیزوزوم‌ها را به محیط "پرتاب" می‌کنند و میتوکندری‌ها و پروتئازوم‌ها در لبه سلول جمع می‌شوند.

دکتر گابریل زافاگنینی، یکی از نویسندگان این مطالعه، نتیجه گرفت: «این همان خانه تکانی بهاری است که حتی نمی‌دانستیم به آن نیاز داریم.»

این یافته‌ها می‌تواند نحوه‌ی انجام درمان‌های باروری را تغییر دهد. همانطور که دکتر بک اشاره می‌کند، اغلب به بیماران توصیه می‌شود مکمل‌هایی مصرف کنند که ظاهراً متابولیسم تخمک را بهبود می‌بخشند، اما هیچ مدرک قانع‌کننده‌ای مبنی بر اثربخشی آنها وجود ندارد. در عوض، این کار جدید نشان می‌دهد که حفظ متابولیسم طبیعی پایین ممکن است رویکرد امیدوارکننده‌تری باشد.

در آینده، این تیم قصد دارد تخمک‌های زنان مسن‌تر و تخمک‌های حاصل از چرخه‌های ناموفق IVF را مطالعه کند تا ببیند آیا این «استراحت انرژی» با افزایش سن مختل می‌شود و آیا بر کیفیت سلول تأثیر می‌گذارد یا خیر.