به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز،یکی از بیماریهایی که ارتباط نزدیکی با شاخص توده بدنی و اضافه وزن دارد، دیابت نوع۲ است. به طوری که شاخص توده بدنی بیشتر از ۳۵ کیلوگرم بر مترمربع، موجب افزایش بیش از حد انسولین شده، به افزایش خطر دیابت تا بیش از۶۰ برابر در زنان و ۴۲ برابر در مردان منجر میشود.
دیابت نوع ۲با مقاومت به انسولین عضلانی_اسکلتی و اختلال در متابولیسم گلوکز مشخص میشود؛ علاوه بر اختلالات در هموستاز گلوکز، افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارای اختلال در لیپید و سوخت و ساز بدن نیز هستند.
بر اساس نتایج مطالعات، فعالیت ورزشی منظم تأثیر زیادی بر سلامت و کیفیت زندگی دارد و باعث درمان بیماریهای مزمن میشود؛ از جمله بیماری دیابت نوع ۲ که بهبود حساسیت به انسولین موجب درمان یا پیشگیری از آن میشود؛ به طوری که به میزان ۵۸ درصد از مبتلا شدن افراد پیش دیابتی به دیابت نوع ۲ جلوگیری میکند.
فعالیت ورزشی باعث افزایش انتقال گلوکز عضلانی شود و به واسطه همین عمل، حمل کننده GLUT ۴ (Glucose transporter-۴) افزایش مییابد که موجب افزایش حساسیت به انسولین میشود. همچنین میزان افزایش حساسیت به انسولین بر اثر فعالیت ورزشی در افراد سالم نسبت به افراد مبتلا به دیابت نوع۲، شش برابر بیشتر است؛ به نظر میرسد کاهش وزن و کاهش چربی بدن نیز باعث افزایش حساسیت به انسولین شود، در حالی که بر اساس برخی مطالعات، فعالیت ورزشی بدون کاهش وزن هم باعث افزایش حساسیت به انسولین میشود.
در رابطه با شدت تمرینهای ورزشی و تأثیرات آن بر حساسیت به انسولین، نتایج مطالعات نشان داده است که تمرینهای ورزشی با شدت بالا، تأثیر بیشتری بر حساسیت به انسولین و بهبودی دیابت نوع ۲ دارد.
از مزایای استفاده از تمرینهای ورزشی با شدت بالا میتوان به افزایش گلوکز در جریان خون، مصرف بیشتر گلیکوژن عضلانی و افزایش هزینههای انرژی که موجب کاهش وزن میشود، اشاره کرد؛ به همین دلیل سیستمهای فسفاژن و گلیکولیز بیهوازی تأثیر بیشتری بر حساسیت به انسولین دارد.
با وجود اثرات مثبت فعالیت ورزشی بر حساسیت به انسولین، هنوز جای سوال است که کدام نوع از تمرینهای مقاومتی، حاد، ترکیبی، استقامتی و هوازی مفیدتر است؛ اگر چه به طور کلی، انجام تمرینهای ورزشی مختلف (تمرینهای هوازی، مقاومتی، تمرینهای تناوبی شدید و ترکیبی) با هرگونه شدت، مدت و نوع تمرین در صورت رعایت اصول انجام تمرین، در بهبود حساسیت به انسولین در افراد با هر سن، جنسیت، BMI، سالم یا مبتلا به دیابت نوع۲ و یا مبتلا به سایر بیماریها مؤثر است.
انجام تمرینهای ترکیبی به مراتب از انجام هر کدام از تمرینها به تنهایی در بهبود حساسیت به انسولین مناسبتر است؛ اما باید به این نکته توجه کرد که انجام هرگونه تمرین ورزشی برای بیماران خاص، از قبیل دیابت نوع۲ و پرفشاری خون زیر نظر متخصص در حیطه تمرینهای ورزشی صورت گیرد تا متغیرهای اصلی تمرین نظیر شدت، مدت و تکرار جلسات کنترل شود؛ رعایت نکردن این نکته باعث میشود تمرینهای ورزشی نه تنها نتیجه مثبت نداشته باشد، بلکه موجب آسیب دیدن و شدید شدن روند بیماری شود.